İzmir’in Aliağa ilçesinde bulunan gemi söküm tesislerine getirilmekte olan ˮKuitoˮ adlı gemide atık radyoaktif madde yüklü olduğu ileri sürüldü. Angola açıklarında uzun yıllar ham petrol işleyen gemide tehlikeli atık bulunduğunu iddia eden TMMOB Çevre Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu Başkanı Baran Bozoğlu, Aliağa Gemi Söküm Tesisleri önünde bir basın açıklaması yaptı. Geminin açıkta bekletilip yetkililer tarafından incelenmesi gerektiğini savunan Bozoğlu, “Tehlikeli bir durum tespit edilirse de gönderilmesi gerekir.” dedi. Gemide normalden 5 kat fazla radyoaktivite bulunduğunu ileri süren Bozoğlu, “Angolaʹda rafineri görevi yapan bir gemi, şu anda Türkiyeʹye geliyor. Gemi, iki üç gün boyunca Girit Adası çevresinde bekledi. Bu lodos veya başka konular nedeniyle olabilir. Dün akşam saatlerinde ʹKuitoʹ adlı gemi, tekrar Türkiyeʹye doğru yola çıktı. Bu gemi içinde tehlikeli atıkların, asbestin olduğu ve radyoaktivitesinin çok yüksek olduğuna dair raporlar var elimizde. Texcom adlı firma tarafından hazırlanan raporun içinde, sınır değeri ve doğal olan radyoaktiften 5 kat yüksek radyoaktivitenin olduğu tespit edilmiş durumda. Ayrıca daha detaylı inceleme yapılması gerektiği vurgulanmış. Bunun yanında, rafineri görevi gören gemilerde doğal radyoaktivitenin yüksek olacağının net bir şekilde vurgulandığını biliyoruz.ˮ dedi. Daha önce yetkililere bu konuda önlem almalarıyla ilgili uyarıda bulunduklarını aktaran Bozoğlu, “Ancak şu ana kadar ilgili kurumlardan hiçbir açıklama yapılmadı. Biraz önce Aliağa Liman Başkanlığıʹnı ziyaret ettik ve bilgi almaya çalıştık fakat kendilerinde de geminin detaylarına, içinde ne olduğuna dair bilgi bulunmadığını, geminin buraya gelmesinin ardından inceleme yapılacağını ifade ettiler. Bu, Türkiyeʹnin en büyük problemidir. Türkiyeʹnin havasını, suyunu, toprağını risk altına alan bir geminin Türkiyeʹye yanaşmasına dair yöneticisinin, bakanının, il müdürünün bu konuda hiçbir bilgisinin olmadığını net bir şekilde göstermektedir. ʹGemi bizim karasularımıza girdikten sonra bu gemide inceleme yapacağız.ʹ demek, bilim dışıdır. O yüzden bu gemi buraya gelmeden önce Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile Ulaştırma Bakanlığıʹnın detaylı bilgisinin olması gerekirdi.ˮ dedi. ʹGemiyi Neden Daha Ucuza Sattınız?ʹ Söküm aşamasına gelen bir geminin tonunun normalde 500 dolardan alındığını ancak bu geminin 250 dolardan satıldığını ileri süren Bozoğlu, “Bangladeş ve Hindistan gibi ülkelerde de gemi söküm işlemleri gerçekleştiriliyor. Bu ülkeler gemiyi alırken sahibine, tonuna yaklaşık 500 dolar veriyor. Türkiyeʹye gelen bu geminin tonuna yaklaşık 250 dolar verilmiş. Siz bir gemi satıcısı olarak, Hindistanʹa bu gemiyi satmak varken, daha fazla para kazanmak varken neden Türkiyeʹye daha ucuz bir şekilde sattınız? Bizim derdimiz Türkiyeʹnin suyu, toprağı ve işçi kardeşlerimizin sağlığıdır. Gemi içindeki atıklar, parlayıcı ve yanıcı etkiye sahip, buradaki işçi kardeşlerimiz çalışma yaparken ölüm riskiyle karşı karşıya kalabilirler. Bu endişelerimizden dolayı apar topar açıklama yapılıp konunun üzerinin örtülmesini doğru bulmuyoruz. Biz Aliağaʹda tiyatro oynattırmayacağız. Aliağaʹya gelen geminin temizlenmiş belirli noktalarının üzerine çıkıp, ʹBurada bir problem yok.ʹ açıklaması bizi tatmin etmeyecek. ʹOtopanʹ adlı gemi, Türkiyeʹnin önemli bir örneğidir. Türkiyeʹnin sularında batırılan gemiler, önemli örneklerdir. Umarız bizim söylediklerimiz doğru çıkmaz, umarız atık yoktur ve radyoaktivite oranı yüksek değildir. Çevre ve Şehircilik Bakanlığıʹnın yetkilileri tarafından inceleme yapılması, numune alınması gerekiyor. Mobil cihazlarla yapılan ölçüm bizi tatmin etmez. Bu süre de bir iki saat sürmez, ortalama 60 gün boyunca incelemelerin sürmesi gerekiyor. Gemi karaya çıktıktan sonra geri gönderilmesi biraz daha zorlaşıyor, çünkü artık atık oluyor. Aslında şu an bile bu bir atık, bunu çeken Uranüs adında bir gemi var, buraya bıraktıktan sonra gidecek. Gemide tehlikeli bir durum çıkarsa Angolaʹya gönderecekleri yönünde söz veriyorlar. Biz de bu söze güvenmek istiyoruz. Gemide inceleme yapmak için talebimiz olacak, eğer verilmezse hukuki süreç devam edecek.ˮ dedi. İzmir Şube Başkanı: Gemiyle İlgili Çok Ciddi İddialar Var Çevre Mühendisleri Odası İzmir Şube Başkanı Helil İnay Kınay da gemi sökümde 1980ʹlerden beri süregelen ve her ne kadar iyileştirmeler yapıldığı söylense de ciddi problemler yaşandığını belirterek, “Bu gemiyle ilgili çok ciddi iddialar var. Biz de en ufak şüpheye yer bırakmayacak şekilde bilgilerin paylaşılmasını istiyoruz ama bu süreçte artık Avrupaʹnın terkettiği, üçüncü dünya ülkelerine doğru yönlendirdiği gemi söküm gibi tehlikeli atık üreten sürecin çok daha hassas yönetilmesi gerekiyor. Biz gerekli yasal girişimlerimizi yaptık, merkezi ve idari yetkililerin gerekli cevabı vermesini bekliyoruz.ˮ dedi. ʹZehirli Gemi, Bölgemize Yeni Felaketler Taşıyan Bölgeler Oluşturacakʹ Konuyla ilgili olarak Şehir Plancıları Odası İzmir Şubesi Kurucu Başkanı, Doğal ve Kültürel Yaşam Girişimi Dönem Sözcüsü Ahmet Tuncay Karaçorluʹdan da yazılı bir açıklama geldi. Karaçorlu, açıklamasında şu ifadelere yer verdi: ˮAliağa bölgesine yeni felaketler taşıyacak olan bu gelişme, bölgeyi her türlü zehirli ve radyoaktif malzemenin yer aldığı, dünya ölçeğinde bir felaket bölgesine çevirecektir. Aliağa bölgesine yeni felaketler taşıyacak olan bu gelişme, bölgeyi her türlü zehirli ve radyoaktif malzemenin yer aldığı dünya ölçeğinde bir felaket bölgesine çevirecektir. Çevre düzeni planında böylesi bir girişim için hiçbir planlama bölgesi ve kararı bulunmamasına rağmen bu radyoaktif yüklü gemi, yasadışı ve kaçak bir biçimde Aliağa kıyılarına yanaşacaktır. Plan kararlarında bulunan gemi söküm alanı bölgesi kararı, böylesi gemilerin sökümünü içeren bir özelliğe sahip değildir. Oysa Aliağa bölgesi, artık doğayı kirleten ve yaşamı sonlandıran bir uygulamayı taşıyacak koşulu çoktan aşmıştır. Aliağaʹnın geleceği tarım endüstrisi temelli, kültür merkezi, kıyı kullanımları odaklı, tarımı temel alan girişimlerle kurulabilir. Bu nedenle bu radyoaktif yüklü gemiye karşı verilecek olan bilimsel ve hukuksal mücadele Aliağaʹnın geleceğinin kurulmasında, yaşanılır bir bölge olmasında çok önemli ve öncelikli bir içerik taşımaktadır. Tüm Aliağalılar, Aliağaʹnın gelecek kuşaklarının yaşam alanları için bu mücadele içerisinde kalıcı olarak yer almalıdır.ˮ 7DENİZ