Başbakan Erdoğan ile Kuzey Irak Yönetimi Başbakanı Barzani arasında önceki gün yapılan 3 saatlik görüşmede 6 anlaşmanın imzalandığı ortaya çıktı. Kürt petrolü ve gazının Türkiyeʹye taşınması için önceki gün Başbakan Erdoğan ile K.Irak Yönetimi Başbakanı Barzani arasında yapılan 3 saatlik görüşmede 6 adet anlaşmanın imzalandığı ortaya çıktı. Önceki gün Başbakan Tayyip Erdoğan ile K.Irak Yönetimi Başbakanı Neçirvan Barzani arasında yapılan 3 saatlik görüşmelerden sonra açıklama çıkmayınca yapılan ʹanlaşma sağlanamadıʹ yorumları geçersiz. Edinilen bilgiye göre resmi olarak açıklanmasa bile, enerji işbirliğine ilişkin hazırlanan anlaşmalar imzalandı. ABDʹNİN TEPKİSİ NEDENİYLE AÇIKLANMADI Buna karşılık Irak merkezi yönetimi ile ABDʹnin tepkisi nedeniyle anlaşmaların imzalandığı açıklanmadı. Başka bir deyişle K. Irakʹla anlaşma da imzalar da tamam ama açıklama yok. Önümüzdeki dönemde hem Barzaniʹnin hem de Başbakan Erdoğanʹın Irak Başbakanı Maliki ile yapması planlanan görüşmelerde, bu anlaşmalar konusunda onay alınmasına çalışılacağı ise aşikâr. AYNI YÖNTEM İZLENİYOR K.Irakʹla bu yılın başlarında yapılan mutabakatlara ilişkin anlaşmalar da imzalandığı halde hemen kamuoyuna açıklanmamış, birkaç ay sonrasında K. Irak yetkilileri tarafından anlaşmaların imzalandığı söylenmişti. Yine aynı yöntem izleniyor. Enerji Bakanı Taner Yıldızʹın söylediği gibi; bu anlaşmaların çoğu ʹsözleşmeʹ formatında. Türkiye ʹnin bu iş için yeni kurduğu kamu şirketi olan Turkish Energy Company (TEC) yetkilileri tarafından imzalanan anlaşmaya geçen sefer olduğu gibi K. Irak Başbakanı Neçirvan Barzani imza koydu. 6 ANLAŞMA İMZALANDI Önceki gün Ankara ʹda Başbakan Erdoğanʹın nezaretinde imzalanan anlaşmaların toplamı ise 6 adet. Bunlardan 5ʹinin sözleşme adı verilen anlaşmalar birinin ise TECʹin tek başına ve diğer ortaklarla birlikte K. Irakʹta yapacağı petrol arama sahalarına ait protokol olduğu belirtiliyor. İmzalanan 5 adet sözleşme ile K.Irakʹtan mevcut boru hattına verilecek petrol, buna ek olarak Türkiye ile K. Irak arasında yapılacak direkt petrol boru hattı, doğalgaz akışının sağlanmasını içeren doğalgaz boru hattına ilişkin sözleşmeler ile K. Irakʹtan alınacak petrolün parasının ödenmesi için kurulan mekanizmaya ilişkin sözleşme bulunuyor. ABDʹLİ BANKA DEVREDE OLMAYACAK Bu arada alınacak petrolün parasının ödenmesi için ABDʹli bir bankanın devrede olmayacağı da kesinleşti. Bakan Yıldızʹın da söylediği gibi; K. Irakʹtan mevcut boru hattına verilecek petrol ve K.Irakʹtan direkt alınacak petrol için Irak merkezi yönetiminin de devrede olacağı bir mekanizma kuruluyor. Hem petrolün alımı hem boru hattıyla gelip depolara girişi, hem de parasının ödenmesi konusunda çok sayıda noktada K.Irak, Irak merkezi yönetimi ve Türkiyeʹnin içinde doğrudan bulunacağı bir mekanizma kuruluyor ve bu mekanizmanın isteyen uluslararası denetimlere de açık, şeffaf bir mekanizma kurulmasına özel önem verildiği görülüyor. Alınacak enerjinin bedelinin bir kamu bankasına yatırılacağı da sözleşmede yer alıyor. SAHA SAYISI ARTACAK Protokolün bir önemi de şimdiye kadar üzerinde anlaşmaya varılan TECʹin K.Irakʹta arama ve üretim yapacağı toplam 12 petrol arama sahasının sayısının arttırılmasını da öngörmesi. Bu sahalardan 6ʹsının tek başına TECʹin arama yapacağı sahalar, diğerlerinin ise ABDʹli petrol devleri Exxon-Mobil ve Chevron ile ortaklaşa. Bu sahalara aslında sadece petrol sahası olarak bakmak mümkün değil. Çünkü daha önce Genel Energyʹin de petrol aramak için açtığı sahaların bazılarında ciddi doğalgaz rezervi bulduğunu biliyoruz. Dolayısıyla TECʹin arama yapacağı sahaların petrolün yanı sıra doğalgaz sahaları haline gelmesi de ihtimal dahilinde. 7Deniz