Paris Memorandum of Understanding (MoU), 2024 yılına ait yıllık raporunu ve performans listelerini resmî web sitesinde yayımlamıştır. Raporda, 2024 yılı boyunca gerçekleştirilen faaliyetler, sektöre dair istatistiksel veriler ve mevcut durum detaylı şekilde ele alınmıştır (www.parismou.org).
Paris Memorandum of Understanding (MoU), 2024 yılına ait yıllık raporunu ve performans listelerini resmî web sitesinde yayımlamıştır. Raporda, 2024 yılı boyunca gerçekleştirilen faaliyetler, sektöre dair istatistiksel veriler ve mevcut durum detaylı şekilde ele alınmıştır (www.parismou.org).
Tespitler, eksiklikler ve yasaklar
2024 yılı itibarıyla, gemi tutulma oranı %4,03’e yükselmiş ve 2023 yılındaki %3,81 seviyesine kıyasla artış göstermiştir. Bu durum, son yıllarda devam eden yüksek gemi tutulma oranı trendinin sürdüğünü göstermektedir. 2022 yılına ait %4,25’lik oran da dahil olmak üzere, bu artışın birkaç yıl boyunca gözlemlenen sürekli yüksek tutulma yüzdesinin devam ettiğine işaret etmektedir. Paris MoU, bu eğilimin etkilerini değerlendirmek amacıyla önümüzdeki yıllarda durumu yakından izlemeye devam edecektir.
2024 Yıllık Raporu, önceki yıllara kıyasla (tutulması gereken) eksikliklerde orantısız bir artış gösteren herhangi bir sözleşme veya sözleşme bölümüne dair bir bulguya yer vermemektedir. Bunun yerine, yapılan analizler, sektörde daha önce belirginleşmiş olan uyumsuzluk örüntülerinin sürdüğünü vurgulamaktadır. Bu durum, denizcilik sektöründeki devam eden zorluklara işaret etmektedir.
Yangın güvenliği ve diğer kritik konular
Yangın güvenliği, 2024 yılı boyunca önemli bir endişe kaynağı olmaya devam etmektedir. Yangın güvenliği ile ilgili kaydedilen eksiklikler, toplam eksikliklerin %17,2’sini oluşturmakta olup, bu oran, sektördeki mevcut güvenlik sorunlarını gözler önüne sermektedir.
Gemi yapısal ve elektriksel bileşenleri ile elektrik sistemlerine ilişkin eksiklikler (SOLAS Bölüm II-1) ise %11,3 oranında kaydedilmiş olup, sağlık koruması, tıbbi bakım, refah ve sosyal güvenlik koruması ile ilgili eksiklikler (MLC Başlık IV) %10,4 oranında gerçekleşmiştir.
Detaylı eksiklik düzeyleri ve durum analizi
Yangın kaportalarıyla ilgili sorunlar, %3,2 oranında bir uyumsuzluk oranı gösterirken, gemi adamı istihdam sözleşmeleri ile ilgili eksiklikler ise %1,5 oranında yüksek uyumsuzluk oranları göstermektedir. Ayrıca, Uluslararası Güvenlik Yönetimi (ISM) Kodu ile ilgili eksiklikler, vakaların %4,6’sında tespit edilmiştir. Bu durum, güvenlik yönetim sistemlerinin geliştirilmesi gerektiğine dair önemli bir uyarıdır.
Limanlara erişim yasağı (Bans)
2024 yılı boyunca limanlara erişim yasağı sayısı düşük seviyelerde kalmış ve toplamda yalnızca 15 adet alıkoyma uygulanmıştır. Bu rakam, önceki yıllarla kıyaslandığında istikrarlı bir düzeyde kalmış ve COVID-19 öncesi döneme kıyasla belirgin bir şekilde daha düşük seyretmiştir. Bu durum, uyum konusundaki olumlu eğilimlerin sürdüğünü ve sektörün giderek daha fazla uyum sağladığını göstermektedir.
Bayrak Devleti Performansı
Paris MoU’nun Beyaz, Gri ve Siyah (WGB) Liste verileri, yüksek performanslı bayraklardan düşük performanslı, yüksek ya da çok yüksek riskli bayraklara kadar geniş bir yelpazeyi sunmaktadır. Bu liste, en az 30 denetime tabi tutulan bayraklar için 3 yıllık bir periyot boyunca yapılan denetim ve tutulma sayılarına dayanmaktadır.
Bayrak devleti performansı açısından, 2024 yılı ile önceki yıllar arasında önemli bir değişim gözlemlenmemiştir. Tutulma oranı nispeten yüksek olsa da bayrak devletlerinin Beyaz, Gri ve Siyah Liste dağılımı önemli bir değişiklik göstermemektedir.
Tanınmış organizasyonlar (Recognized Organizations (RO)) performansı
Komite, uzun yıllardır bayrak devletleri adına faaliyet gösteren Recognized Organizations (RO) performansını dikkatle izlemektedir. RO performansını değerlendirme yöntemi, bayrak devletleriyle benzer bir formül temel alınarak yürütülmektedir. Bir kuruluşun performans listesine dahil edilebilmesi için, üç yıllık bir dönemde en az 60 denetime tabi tutulmuş olması gerekmektedir.
2024 yılı itibarıyla, 29 RO performans listesine dahil edilmiştir. Bu sayı, 2023 yılında listede yer alan 32 RO’ya kıyasla hafif bir azalma göstermektedir. RO performansına bakıldığında, önceki yıllara kıyasla ciddi bir sapma olduğuna dair endişe verici bir eğilim tespit edilmemiştir. Ayrıca, en düşük performans kategorisinde yer alan RO sayısının az olması, olumlu bir gelişme olarak değerlendirilmiştir.
Risk profili hesaplamaları ve gelecek perspektifi
Bu performans listeleri, 1 Temmuz 2025 itibarıyla Gemi Risk Profili hesaplamalarında kullanılacaktır. Bu hesaplamalar, denizcilik sektöründeki risklerin doğru bir şekilde analiz edilmesini sağlayarak, sektördeki olası tehlikelerin önceden tahmin edilmesine ve gerekli önlemlerin alınmasına yardımcı olacaktır.
Yeni Liman Devleti Kontrol (RO) performans hesaplaması hakkında bilgi
Paris Liman Devleti Kontrolü Muhtırası (Paris MoU), Tanınmış Kuruluş (RO) performansına ilişkin hesaplama metodolojilerini, bayrak devleti performansıyla uyumlu bir şekilde revize edecektir. Uygulamanın yürürlük tarihi olan 6 Temmuz 2027, değiştirilen AB Liman Devleti Kontrol Direktifi'nin yürürlüğe girmesiyle aynı zamana denk gelmektedir.
RO performansına ilişkin yaklaşımın revize edilmesine yönelik alınan kararlar şunlardır:
Revize Edilmiş Hesaplama Metodolojisi:
Mevcut RO Performans hesaplamaları, binom yaklaşımı kullanan olasılıksal niteliktedir; yeni sistem ise kesin olacaktır. Yeni metodoloji kapsamında, bir RO'nun belirli bir dönemdeki (genellikle üç yıl) ortalama alıkonma oranı, genel ortalama alıkonma oranına göre değerlendirilecektir. Kategoriler aşağıdaki şekilde belirlenecektir:
Yüksek Performans: Alıkonma oranı, genel ortalamadan daha iyidir.
Orta Performans: Alıkonma oranı, genel ortalamaya eşit veya daha kötüdür.
Düşük Performans: Alıkonma oranı, genel alıkonma ortalamasının en az iki katıdır. Performans listesinin tek amacının, gemileri hedeflemek için Gemi Risk Profili'ne girdi sağlamak olduğunu ve RO'ları kategoriler içinde sıralamak olmadığını vurgulamak için, RO'lar liste başına alfabetik olarak listelenecektir.
RO (Recognized Organization) sorumluluğundan RO ilişkisi
Her bir alıkonulabilir eksiklik için bir PSCO tarafından manuel olarak 'RO sorumluluğu' atamak yerine, yeni metodoloji, alıkonulabilir eksikliği ilgili yasal sertifikayı düzenleyen veya onaylayan RO'ya bağlayacaktır. Süreç değişecek: PSCO'lar, yeni metodoloji kapsamında, alıkonulabilir eksikliğin ait olduğu yasal sertifikayı Bilgi Sistemi rehberliğinde seçecektir. Aynı RO ile ilgili tek bir alıkonulabilir eksiklikten kaynaklanan birden fazla alıkonulabilir eksiklik, tek bir alıkonulabilir eksiklik olarak sayılacaktır.
Prosedür adımları ve geçiş dönemi
Yeni yaklaşımın 6 Temmuz 2027'de uygulanabilmesi için, alıkonulabilir eksikliklerin RO'lar tarafından verilen veya onaylanan yasal sertifikalarla ilişkilendirilmesi 1 Ocak 2026'da başlayacaktır. Yeni yöntem daha sonra 6 Temmuz 2027'de, bir takvim yılı (2026) verisi kullanılarak, 1 Temmuz 2028'de iki takvim yılı verisine (2026 ve 2027) çıkarılarak ve son olarak 1 Temmuz 2029'dan itibaren üç tam takvim yılı verisi dahil edilerek uygulanacaktır.
Alıkonulabilir eksiklikler ile yasal sertifikalar arasındaki ilişkiyi açıklayan arka plan tablosu, yeni sistemin 6 Temmuz 2027'de uygulamaya konulmasından çok önce Paris Mutabakat Muhtırası web sitesinde yayınlanacaktır.
Sınırlı sayıda denetim
Tüm RO'lar, denetim hacimlerinden bağımsız olarak, performans listesine dahil edilerek, Paris Mutabakat Muhtırası Gemi Risk Profili'nde sınıflandırma kullanılabilir. Sınırlı sayıda denetime tabi tutulan RO'lar için, performansları, tek bir alıkoymanın onları anında düşük performans listesine koymamasını sağlayacak şekilde ayrı kriterler kullanılarak hesaplanacaktır.
https://parismou.org/Statistics%26Current-Lists/monthly-detentions/detentionlists-2022
https://parismou.org/monthly-detentions/detentionlists-2023
https://parismou.org/monthly-detentions/detentionlists-2024
https://parismou.org/Statistics%26Current-Lists/white-grey-and-black-list
Paris MoU nedir?
Paris Memorandum of Understanding (Paris MoU), Avrupa ve Kuzey Atlantik bölgesindeki liman devletleri kontrolü (Port State Control - PSC) denetimlerini düzenleyen bir anlaşmadır. Temel amacı, uluslararası denizcilik kurallarının uygulanmasını sağlamak, deniz güvenliğini artırmak ve çevresel koruma standartlarını geliştirmektir. Liman devletleri, gemileri belirli kriterlere göre denetleyerek denizcilik standartlarına uyumlarını değerlendirir. Bu denetimlerde geminin yaşı, bayrağı, geçmiş denetim kayıtları, işletmeci şirketin performansı ve önceki denetimlerde tespit edilen eksiklikler göz önünde bulundurulur. Priority I & Priority II Nedir? Paris MoU kapsamında gemilerin denetim önceliği, Ship Risk Profile (Gemi Risk Profili) değerlendirmesiyle belirlenir. Bu profil, bir geminin denetlenme sıklığını ve zorunluluk durumunu belirleyen önemli bir faktördür.
Gemiler, risk seviyelerine göre Priority I veya Priority II olarak sınıflandırılır:
• Priority I: Denetimi zorunlu olan gemiler
• Priority II: Müfettişin inisiyatifine bağlı olarak denetlenebilen gemiler
Priority I ve Priority II arasındaki farklar
Priority I: Denetimin Zorunlu Olduğu Durumlar Bir gemi Priority I kategorisinde yer alıyorsa, limana yanaştığında PSC denetimine tabi tutulmak zorundadır. Liman otoriteleri, gemi limanda veya demirdeyken denetimi başlatmakla yükümlüdür. Bu kategoriye giren gemiler, genellikle yüksek riskli olarak değerlendirilir ve önceki denetimlerinde ciddi eksiklikler tespit edilmiştir.
Priority I gemileri belirleyen durumlar:
• Denetim periyodu dolmuşsa ve geminin tekrar incelenme zamanı gelmişse.
• Geminin bayrağı, Paris MoU kara listesinde veya gri listede bulunan bir ülkeye aitse.
• Gemiyi işleten şirketin performansı zayıf ve gemi yaşı ilerlemişse.
• Gemi, kaza yapmış, çevresel bir olayda rol oynamış veya olağanüstü bir durum bildirilmişse. Priority I gemileri, ciddi güvenlik, çevresel veya teknik riskler taşıdığı için denetim zorunludur ve ihmal edilmez.
Priority II: Müfettişin Kararına Bağlı Denetimler Priority II kapsamındaki gemilerin denetlenmesi mecburi değildir, ancak liman yetkilileri ve PSC müfettişleri, geminin durumuna göre denetim yapmayı tercih edebilir. Bu gemiler, genellikle daha düşük risk grubuna girer ve ciddi geçmiş kayıtları bulunmaz.
Bir geminin Priority II statüsünde olması için şu kriterler dikkate alınır:
• Önceki PSC denetiminde az sayıda küçük eksiklik tespit edilmişse.
• Gemi, düşük riskli (Low Risk Ship - LRS) veya orta riskli (Standard Risk Ship - SRS) kategorisinde yer alıyorsa.
• Denetim zamanı henüz gelmemişse, ancak müfettiş yine de denetim yapmayı uygun görebilir.
• Geminin önceki PSC kayıtları temiz ve büyük bir ihlal geçmişi yoksa. Priority II kapsamındaki gemilere yönelik denetimler, geminin mevcut durumuna ve PSC müfettişinin değerlendirmesine göre şekillenir. Eğer bir müfettiş şüpheli bir durum tespit ederse, gemiyi yine de denetleyebilir.
