İMEAK Deniz Ticaret Odası Temmuz Ayı Olağan Meclis Toplantısı’nda konuşan Başkan Tamer Kıran, “Rusya Ukrayna Savaşı beşinci ayına girerken gıda enerji ve finans sistemleri üzerindeki olumsuz etkilerini çok derinden hissediyoruz. Birleşmiş Milletler tarafından yayınlanan bir rapora göre 94 ülkede 1.6 milyar kişi bu savaşın etkileriyle karşı karşıya ve artan gıda ve petrol fiyatlarıyla başa çıkmakta güçlük çekiyor. Savaş nedeniyle dünyanın şimdiye kadarki en ciddi gıda, enerji ve ekonomik krizin eşiğinde olduğuna işaret edilen raporda, hiçbir ülkenin bu savaşın etkilerinden kaçamayacağı ifade ediliyor. Rapordan da anlaşılacağı üzere pandeminin ardından yine çok hassas bir dönemden geçiyoruz. Ne zaman sonuçlanacağı henüz belli olmayan bu savaşın olası sonuçlarına karşı iş dünyası olarak çok dikkatli olmalı ve temkinli davranmayı elden bırakmamalıyız.
Rusya-Ukrayna Savaşı ile 2022 yılı büyüme tahminleri hızla aşağıya, enflasyon tahminleri hızla yukarı doğru revize edilmeye başlandı. Haziran ayında yayınlanan Dünya Bankası raporuna göre, küresel büyüme hızı tahmini 1.2 puan gerileyerek yüzde 2.9 seviyesine düştü. 2021 yılı büyüme oranı yüzde 6.1 olmuştu. 2022 küresel enflasyon tahmini ocak ayı tahminlerinin 2 buçuk puan üzerine çıkarak küresel anlamda yüzde 7’lere gelirken, son veriler, OECD ülkelerinin yıllık enflasyonun yüzde onlara yaklaştığını gösteriyor. Büyük merkez bankaları da enflasyon ile mücadeleyi öne alarak güçlü bir faiz artırım sürecine girmiş bulunuyor. Amerikan Merkez Bankası FED'in yıl sonunda politika faiz beklentisi yüzde 3.5’lere gelmiş durumda. Muhtemelen artmaya da devam edecek. Jeopolitik ve ekonomik olarak her türlü balanslı dönemde önemi daha da öne çıkan Türkiye'de fiyatlar seviyesindeki hızlı artış ise ana sorunumuz olmaya devam ediyor. Tüketici fiyat endeksi Haziran ayında bir önceki aya göre yüzde 4.95, bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 78.62 arttı. Enflasyon bir tarafta olumsuzluk oluştururken, dış ticaret tarafında ise tarihi rekorlar kırıldığını görüyoruz. İhracatımız geçen yılın Haziran ayına göre yüzde 18.5 artarak 23.4 milyar Amerikan doları, ithalatımız ise 31.6 milyar Amerikan doları olarak gerçekleşti” şeklinde konuştu.
Kümülatif olarak yıllık ihracatımız ise 246.2 milyar dolar oldu diyen kıran, “Küresel zor gelişmelerin yaşandığı bir dönem olmasına karşın sanayimiz ve ihracatımıza dayalı yüksek büyümenin sürdürülmesi yönünde bizler de denizcilik sektörü olarak en iyi katkıyı sağlama çabasındayız. Ekonomi yönetiminin büyüme ve talep kompozisyonunu kontrol etmek amacıyla makro ihtiyati önlemler almaya devam ettiğini de diğer taraftan izliyoruz. Döviz kurlarında istikrar ve liraya ulaşma anlamında katkı sağlayacağını düşündüğümüz bu önlemlerin, işletme sermayesi ve kapasite artırım ihtiyacı olan özel sektörün büyük ihtiyacı olan kredi kanallarını da olabildiğince açık tutması büyük önem taşıyor. Enflasyonun beklenenden güçlü seyretmesi sonucu Maliye Bakanlığı'nın ek bütçesi devreye girdi. Yılın ikinci yarısında hem kamu harcamalarında hem de gelirlerinde yaklaşık 1.1 trilyonluk artış öngörülürken, yılbaşında belirlenen 278.3 milyarlık bütçe açığının ek bütçede de aynı şekilde korunduğunu gördük. Hem enflasyona hem de vergi gelirlerine bağlı olarak bütçe gelir performansının oldukça iyi gittiğini de diğer taraftan görüyoruz. Ekonomide yaşanan güçlüklere bağlı olarak gelirlerdeki bu artışın doğru şekilde ücret ve desteklerden oluşan harcamalara yöneldiğini de görüyoruz. Küresel ekonominin bu zorlu sürecinde bütçe dengesini koruma gayretini de son derece önemli ve kayda değer buluyoruz” ifadesinde bulundu.
Denizcilik piyasaları
Denizcilik piyasalarını da değerlendiren Kıran, “2022 yılı için küresel deniz ticareti büyüme tahminleri Rusya'nın Ukrayna'ya savaş açmasıyla ortaya çıkan belirsizliklerden dolayı yüzde 3.5’ten yüzde 1.4’e kadar düşürüldü. Büyüme tahmininin düşürülmesinde özellikle şubat ayı sonunda Ukrayna limanları ticari faaliyetlerinin, başta tahıl ihracatı olmak üzere, kapatılmasının ve Rusya'ya yönelik yaptırım uygulamalarının etkili olduğunu söylemeliyiz. Bu gelişmeler ışığında küresel deniz yolu kuru dökme yük ticaretinin 2022 yılında ton olarak önceki tahminlere göre yaklaşık yüzde 1.8’lik 1 düşüş ile yüzde 0,1 oranında büyümesi beklenmekte ama yani bu yüzde 1’in onda biri anlamına gelen bir büyüme ve aslında bir büyüme beklenmediği anlamına gelmekte. Dökme yük ticaretinde daha önceki büyüme tahminine göre beklenen bu daralma, esas olarak tahıl ticaretinin azalmasından kaynaklı Ukrayna'nın tahıl ihracatının askıya alınması ve Rusya'nın ihracatının büyük bir belirsizlikle karşı karşıya olmasından kaynaklı olarak tahılda yıllık olarak yüzde 7’lik bir azalma bekleniyor. Mayıs ayı başında artış eğilimine geçen Baltık Kuru Yük Endeksi, Mayıs ayı sonunda düşüş eğilimine geçmiş ve ay sonunda 2566 seviyesinden kapatmıştı. 2633 ile Haziran ayında başlayan endeks, 20 Haziran tarihinden sonra yine düşüşe geçerek Haziran ayını yüzde 15’lik bir düşüş ile 2240 seviyesinde kapattı” dedi.
“Toplantılarımız devam ediyor”
Pandeminin artık geride kalmasıyla Haziran ayında faaliyetlerimize de hız kesmeden devam ettik diyen Kıran, “Geçtiğimiz hafta çarşamba günü TOBB Ekonomi Şurası Sayın Cumhurbaşkanı yardımcımız ve bakanlarımızın teşrifleriyle yapıldı. Toplantı dolayısıyla günümüz itibariyle öncelikli olarak gördüğümüz 5 konuyla ilgili bakanlarımızın dikkatine sunduğum deniz yolu toplu taşımacılığında akaryakıt desteği, denizcilik sektörü için ihtisas bankası görevlendirilmesi ihtiyacı, yat inşa ve yan sanayi ile yat tamir bakım işletmelerinin inşası konusunda yer sorunu, 854 sayılı deniz iş kanunu ile çalışma mevzuatındaki düzenlemelerin donatanlara getirdiği yükümlülükler, deniz hizmet araçlarının balıkçı barınaklarının faydalanması konularındaki beklenti ve taleplerimizi sayın bakanlarımıza ilettim” dedi.
Yurtdışı etkinlikleri
Haziran ayında yurt dışında düzenlenen 2 önemli organizasyona iştirak ettiklerini hatırlatan Kıran,” “Bunlardan bir tanesi dünyanın önde gelen denizcilik fuarlarından biri olan ve Yunanistan'da düzenlenen Posidonia Dünya Gemicilik Fuarı oldu. Ziyaretimiz vesilesiyle Yunanistan Deniz Ticaret Odası, Armatörler birliği, Koster Armatörleri Derneği gibi kuruluşlarıyla bir araya geldik. İki ülke iş insanları arasında sektörel işbirliği imkanlarını ele aldık. Gerek Atina büyükelçiliğimiz gerekse odamız Gemi Yat ve Hizmetleri İhracatçıları Birliği ve Türkiye Gemi İnşa Sanayicileri Birliği fuar alanında ortaklaşa düzenlediğimiz resepsiyonda dostlukların gelişmesine vesile oldu. Posidonia Fuarı'nın her anlamda başarılı geçtiğini, benzer fuarların ülkemizde de düzenlenebilmesi için ufuk açıcı bir organizasyon olduğunu söyleyebilirim. Diğer önemli bir etkinlik ise 20-21 Haziran tarihlerinde İngiltere'nin başkenti Londra'da gerçekleştirilen Uluslararası Deniz Ticaret Odası'nın 100. kuruluş yıl dönümü kutlama etkinlikleri ile deniz taşımacılığının geleceğini şekillendirme zirvesi oldu. Denizciliğin sürdürülebilir bir geleceğe geçişindeki temel meselelere yönelik ortak bir vizyon oluşturulması amacıyla düzenlenen zirvede, denizcilik endüstrisinde karbonsuzlaştırılmasının geliştirilmesi ve gerçekleştirilmesi için yol haritası belirlendi. Buna göre, tüm sektörlerin bilgi paylaşımlarını kapsayacak sektörler arası bir işbirliği platformunun kurulması, yeşil deniz koridorlarını desteklemek amaçlı enerji tedarikçileri, limanlar ve denizcilik endüstrisini içeren temiz deniz enerji merkezlerinin geliştirilmesi, potansiyel fonlama mekanizmalarının içerecek yenilikçi düşük, hatta sıfır karbon içerikli yakıtların sektörler arası Ar-Ge ve teknoloji platformları altında gerçekleştirilecek eylem planlarının değerlendirilmesi kararlaştırıldı” ifadelerini kullandı.
Gemi teşviki yürürlüğe girdi
Nisan 2021’de yürürlüğe konulan hurdaya ayrılan Türk Bayraklı Gemilerin Yerlerine Yeni Gemi İnşa Edilmesine Dair Yönetmelik’te bazı değişiklikler yapan yönetmeliğin 18 Haziran'da Resmi Gazete'de yayınlanarak yürürlüğe girdiğini hatırlatan Kıran,”Yönetmelikle yeni gemi inşası için teşvik desteklerinin daha uygulanabilir hale getirildiğini gördük. Yapılan değişikliklerle yönetmelik kapsamı için belirlenmiş olan 1000 groston alt sınırı 50 grostona indirilerek ve kabotaj hattında veya iç sularda sefer yapan ana sevk sistemini çevre dostu bir enerji kaynağına dönüştürecek 50 groston üzeri ticari gemi, deniz ve iç su araçları eklenmek suretiyle kapsam genişletildi. Teşvik edilecek gemi sayısı her yıl için toplam 25 bin grostonu geçmemek kaydıyla beşten ona çıkarılmış, ‘en büyük gemiden başlamak üzere’ şeklindeki sıralama ölçütü yerine ‘başvuruların yaşı tonajı ve sefer bölgesi’ dikkate alınarak değerlendirileceği belirtilmiştir. Teşvik tutarının mevcut yönetmeliğe göre hesaplanacak tutarın fosil yakıt kullanacak gemi için 1.5, LNG ve hibrit sistemler de dahil olmak üzere alternatif çevre dostu bir enerji kaynağı kullanacak gemi için 2 buçuk katı olarak uygulanacağı hükme bağlandı. Özellikle koster, yakıt başları, feribotlar, elektrik, bataryalı römorkörler için uygun şartlar içeren bu yeni yönetmeliğin gemilerimizin yenilenmesi noktasında fayda sağlayacağı düşüncesinde olup bu değişiklikleri yaptığı için Ulaştırma ve Altyapı Bakanımıza ve Denizcilik Genel Müdürlüğü’müze teşekkür ederim” şeklinde konuştu.
1 Temmuz’un ayrı bir anlamı ve önemi var
Denizciler için 1 Temmuz tarihinin ayrı bir anlamı ve önemi olduğunu söyleyen Kıran, “1 Temmuz 1926’da yürürlüğe giren Kabotaj Kanunu ile Türk liman ve iskeleleri arasında yük ve yolcu taşımacılığı münhasıran Türk Bayrağı taşıyan gemilere verilerek millileştirmiş, dahilindeki her türlü denizcilik faaliyetinin Türk vatandaşları ve Türk bayrağı taşıyan gemilerle yapılması kabul edilmiştir. Böylece 96. yılını kutladığımız Kabotaj Kanunu denizciliğinin gelişip büyümesinde çok önemli rol oynamıştır. Türk denizciliğinin son yıllarda geldiği noktadan gurur duyuyoruz ama önümüzde alınacak daha uzun yol hep birlikte atacağımız çok daha büyük adımlar vardır. Gemi inşa sanayimizden, limanlarımıza, deniz turizminden balıkçılığa, brokerlikten, sigortacılığa kadar denizciliğin bizi bir bütün olarak düşünüp devlet politikası haline getirerek her alanda güçlendirilmemiz gerektiği mutlak bir zorunluluk haline gelmiştir. Önümüzdeki zorlu dönüşüm sürecini de kamu özel sektör el ele vererek başarıyla gerçekleştireceğimize inancım tamdır” dedi.
"Türkiye Denizcilik Zirvesi başarılı geçti"
Türkiye Denizcilik Zirvesi’ni de değerlendiren Kıran, “Bu yıl kutlamalar çerçevesinde Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı öncülüğünde Tersane İstanbul'da ikincisi düzenlenen Türkiye Denizcilik Zirvesi’ni yine ilgiyle takip ettik. Zirvenin açılışına Ulaştırma ve Altyapı Bakanımız Sayın Adil Karaismailoğlu, kapanış konuşması ise Uluslararası Denizcilik Örgütü Genel Sekreteri Kitack Lim yaptı. 2 gün boyunca devam eden bu zirvede; Türk Denizcilik Filosunun Geliştirilmesi, Gemi İnsanı İstihdamı, Lojistik Odağında Deniz Yapıları Altyapısı ve Jeopolitik Gelişmeler konularında düzenlenen oturumlarda birbirinden değerli isimler görüşlerini dile getirme fırsatı buldular. Fevkalade yararlı ve bilgilendirici oturumların gerçekleştiği bu zirveden çıkacak sonuçların sektörümüzü daha da güçlendirecek adımların atılmasına vesile olmasını diliyorum” dedi.
Kıran Konuşmasına şöyle devam etti;
Denizcilik ve Kabotaj Bayramı vesilesiyle Cumhuriyetimizin kurucusu Gazi Mustafa Kemal Atatürk başta olmak üzere tarihimize iz bırakan ve ebediyete intikal eden tüm denizcilerimizi bir kez daha rahmet ve minnetle anıyor. Türk denizciliğinin gelişmesinde emeği geçenlere şükranlarımı sunuyorum.
Bu yıl ikincisini düzenlenen Denizci Millet, Denizci Ülke Fikir ve Proje Yarışması’nın ödül töreni de gerçekleşti. Kıran, “Yarışmamıza ilgi göstererek projeleri ile katılan yarışmacılara ve değerlendirmeleri ile yarışmamıza katkı sağlayan akademisyenlerimize teşekkürlerimi sunuyorum” dedi.
Kurban Bayramı ve 15 Temmuz mesajı
2 gün sonra Kurban Bayramı’nı kutlayacağız ve hemen ardından da 15 Temmuz Demokrasi ve Milli Birlik Günü’nün altıncı yıldönümünü idrak edeceğimizi hatırlatarak, “Kurban Bayramı'nın milletimize, insanlarımıza mutluluk ve huzur getirmesini diliyor, sağlık ve afiyet içinde nice bayramlara erişmeyi temenni ediyorum. 15 Temmuz vesilesiyle ülkemizin birlik ve bekasına karşı gerçekleştirilmek istenen hain darbe teşebbüsüne karşı dimdik duran vatanı ve bayrağı uğruna canını feda eden tüm şehitlerimizi rahmet ve minnetle anıyor, gazilerimize şükranlarımı sunuyorum” ifadelerini kullandı.
GİSBİR’in kuruluş yıldönümü
Bugün Türkiye Gemi İnşa Sanayicileri Birliği GİSBİR’in kuruluş yıl dönümü. Gemi inşa ve tamir bakım sektöründe bugüne kadar çok büyük işlere imza atan bu derneğimizin kuruluş yıl dönümünü kutluyorum ve bugüne kadar olduğu gibi bugünden sonra da yapacağı başarılı çalışmalar için hem yönetim kuruluna hem bundan sonrakilere başarılar diliyorum” şeklinde konuştu.
İMEAK DTO’nun kuruluşunun 40’ıncı yılı
Bu yıl odamız için çok önemli bir sene. Odamızın kuruluşunun 40. yıldönümünü kutluyoruz. 1982 yılından bu yana geçen 40 yılda Deniz Ticaret Odası olarak Türk Deniz Ticareti dünyasını her alanda daha ileriye götürmek ve daha etkin hizmetler gerçekleştirmek amacıyla büyük emekler sarf edilmiştir. Yıl dönümünü odamızın şanına yakışır görkemli bir gala yemeğiyle, kuruluş tarihimiz olan 26 Ağustos Cuma akşamı kutlamak üzere çalışmalarımız devam etmekte olup, bu tarihi şimdiden not almanızı rica ediyor, Ağustos ayı meclis toplantımızda görüşmek üzere hepinizi sevgi ve saygıyla selamlıyorum.
7DENİZ
