Denizcilik eğitiminde yaşanan bu sıkıntı hakkında eğitim kurumlarına birkaç soru yönelttik ve pandemi döneminde uygulamalı eğitimler hakkında yaptıkları çalışmalar ve hazırlıklar konusunda görüşlerini aldık.
Üniversitelerin yetkililerine şu soruları yönelttik:
-Koronavirüs döneminde uzaktan eğitim, ağırlıklı olarak teorik içeriğe sahip olan bilim dalları için ciddi bir sorun olmayabilir. Ancak denizcilik eğitimi gibi uygulama ağırlıklı bölümlerde eğitimin zorunlulukları, kalitesi ve niteliği açısından ne gibi eksiklikler oluştu ve bu eksikliklerin giderilmesi için ne gibi çalışmalar yapıyorsunuz?
-Denizcilik fakültelerinde bazı programlarda öğrenim gören öğrencilerin yaz stajları riske girmiş durumda. Bu konuda örneğin, STCW Sözleşmesi dikkate alınarak Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı, YÖK ve Türkiye’deki tüm Denizcilik Fakülteleri koordinasyonu ile nasıl bir çözüm yoluna gidilebilir?
-Görünen o ki koronavirüs uzun bir süre daha bizimle olmaya devam edecek. 2020-2021 yılı için nasıl bir önlem planınız var ya da nasıl bir plan yapılmalı?
Uygulama eğitimleri nasıl telafi edilecek?
Yıldız Teknik Üniversitesi Gemi İnşaatı ve Denizcilik Fakültesi Dekanı - Prof. Dr. Hüseyin Yılmaz
Uzaktan eğitime 23 Mart’ta başladık. Uzaktan eğitimi ders saatlerinde sanal sınıflara girilerek canlı, o anda derse gelen öğrencilere ders anlatıldı, kayıt alındı ve sistemde kayıtlı olan dersler, öğrencilerin daha sonra yararlanabileceği şekilde erişime açıldı. Laboratuvar derslerinin uzaktan eğitimi de derslerin sadece teorik kısımları sanal sınıflarda canlı ders olarak anlatıldı, kayıt alındı ve sistemde kayıtlı olan dersler, öğrencilerin daha sonra yararlanabileceği şekilde erişime açıldı. Derslerin uygulama kısımları için önce derslerin uygulama videoları çekildi ve 1-15 Haziran 2020 tarihleri arasında yoğunlaştırılmış bir şekilde sanal sınıflarda canlı olarak ders anlatıldı. Öğrencilerimizden staja çıkanlardan çok az bir kısmı COVID-19 ve sağlık nedeniyle stajını yarıda bırakmıştı. Staja başlamayanlar ise bekleme sürecindedir. Fakültemize yansıyan ciddi bir sorun olmadı.
Staja çıkacak yeterli sürenin olmaması bir sorundur
Denizde Güvenlik, İlk yardım, Makine Dairesi Simülatörü vb. gibi uygulama derslerinin eğitimleri şu anda teorik olarak uzaktan eğitimle aktarılmakta. Ancak uygulamalı kısmı için sürecin normale dönmesi beklenmekte ya da gelecek dönem tekrar programlanması düşünülmekte. 2020 yaz döneminde açık deniz stajını gerçekleştirecek öğrenciler için en önemli sorun akademik takvimin uzaması nedeniyle staja çıkacak yeterli sürenin olmaması olarak görüyoruz. Pandemi ortamında özellikle uygulamalı eğitimleri zaruri olan Denizcilik Fakülteleri için en önemli sorun, eksik kalan uygulama eğitimlerinin nasıl telafi edileceği konusudur. Bunun için çalışmalarımız devam ediyor. Yaşanacak gelişmelere göre hareket edeceğiz.
Gemi stajları ne olacak?
Piri Reis Üniversitesi Rektörü - Prof. Dr. Oral Erdoğan
Üniversitemizin tüm hocaları adına gururla söylüyorum. Yüksek Öğretim Kurumu (YÖK) 16 Mart’ta dedi ki bir hafta üniversitelerde eğitime ara veriyoruz. Biz ara verme yerine tüm hocalarımıza talimat geçtik, herkes olası online eğitime hazır olsun dedik. Çünkü biz bir sene öncesinden ‘bu sisteme hazır olmalıyız’ diye çalıştık. Kendi altyapımızda zaten hazırdı. Tüm öğrencilere ulaşacak şekilde, tüm hocalarımız bu konuda eğitimleri almışlardı. 16-23 Mart arasında hazırlığımızı tamamladık. YÖK tarafından sene sonuna kadar online eğitim yapılacak denildi. Herkes 30 Mart için online eğitime geçmeye çalışırken biz yüzde 100 online eğitime geçtik. Takip eden haftada canlı eğitime geçtik. Tüm üniversitelere baktığımızda en ideal ve hızlı uygulamayı gerçekleştiren biz olduk. Öğrencilerin katılım oranı da yüzde 80’in üstünde oldu.
Hamleleri yaptınız ama denizcilik unutuluyor
Denizciliğin bazı eğitimlerinin online eğitimle yeterli olup olmaması gibi bir sorun ortaya çıktı. Bu konuda Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’nı aradım, YÖK başkanımızı da aradım. YÖK başkanımıza dedim ki ‘siz bazı konularda hamleleri yaptınız ama denizcilik unutuluyor’. Tıp eğitimi gören öğrenciler COVID-19 nedeniyle stajlarını yapmış gibi değerlendirilip mezun edilecek kararı çıktı. Başka dallarda da benzer açıklamalar oldu. Denizcilik öğrencilerinin 12 aylık zorunlu stajları var. Bizim düşüncemiz var bu konuda. Bizim gemimiz de var. Tedbir de alabiliriz. O da ‘tamam’ dedi. O zaman siz hangi devlet üniversitenin rektörünü öneriyorsanız onun koordinesinde online bir toplantı yapılsın. Yıldız Teknik Üniversitesi’nin koordinesinde bir toplantı yapıldı. Şu ana kadar gemi stajlarının ne yapılacağı hakkında bir duyuru yapılmadı. O yüzden bir tek gemi stajı konusunda biz gerekli eğitimi en iyi şekilde verdik. Gemi stajındaki gecikmelerinde çözülmesi yönünde özellikle DTO’nun girişimleri vardı. Şöyle bir durum var. Tersanede bulunan gemilerde yapılabilecek stajların sayılması önerildi. Orada tersaneye gelen gemilerin buna izin verip vermemesinde sorun çıkıyor. Şu anda gemiler sefer yapıyor. Bunlarda staj yapmakta bir sorun yok. Burada Piri Reis Üniversitesi değil YÖK ve Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’nın net bir şekilde açıklama yapması gerekiyor.
Tüm dersler çevrimiçi platforma taşındı
İstanbul Teknik Üniversitesi Gemi İnşaatı ve Deniz Bilimleri Gemi İnşaatı ve Gemi Makinaları Mühendisliği Bölümü’nden Doç. Dr. Bahadır Uğurlu
Covid-19 pandemisi sebebiyle yüksek eğitimin aynı şekilde sürdürülemeyeceğinin fark edildiği ve eğitime ülke çapında ara verildiğinde İTÜ’de bahar yarıyılının 5. haftası sona ermiş durumdaydı. Bu sırada eğitime verilen üç haftalık ara, Rektörlük, Dekanlık ve öğretim üyeleri nezdinde, eğitimin çevrimiçi olarak mümkün olan en iyi şartlarda sürdürülebilmesi için istişare etme, ortaya çıkan fikirleri olgunlaştırma, ihtiyaçları tedarik etme ve eğitime hazırlanma bakımından gerekli olan fırsatı verdi ve uygulama ağırlıklı olmaları sebebiyle çevrimiçi verilmeden önce sürecin nasıl ilerleyeceğinin gözlenmesinin daha uygun bulunduğu yüzde 20’lik bir ders grubu dışında fakültenin her iki bölümünün tüm dersleri çevrimiçi platforma taşındı.
Kalan dersler de bir süre sonra eğitimin bir süre daha fiziki mekanlarda sürdürülemeyeceğinin netleşmesinin ardından çevrimiçi verilmeye başlandı. Şu ana kadarki deneyimlerimizden, çevrimiçi eğitimde ana sorunlar olarak, öğrencilerimizi dersin içine yeterince çekememek (bir başka deyişle sınıf içi etkileşimin bir ölçüde zayıflamış olması) ve uygulamanın teorik ağırlıklı derslerde dahi daima belirli bir ölçüde esası teşkil ettiği mühendislik eğitiminde öğrenmenin sınıfta gerçekleşen ayağının kısalmış olması, öğrenme sürecinin en önemli bileşenlerinden birisi olması yanında ölçme ve değerlendirmenin de gerçekleştiği sınavların türünde ve niteliğinde çeşitlendirme, hatta açılımlara gidilmesi gerekliliği ve hem öğretim üyeleri hem de öğrenciler için bu yeni duruma adaptasyon öne çıkıyor. Çok hızlı gelişen, önceden deneyimlenmemiş fiili şartlarda bu sorunları kabul edilebilir buluyoruz.
2020-2021 yılı için de online eğitime hazırız
Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi Denizcilik Fakültesi Dekanı
Prof. Dr. Mustafa Sarı
Mevcut durumda Fakültemiz bünyesinde lisans düzeyinde Denizcilik İşletmeleri Yönetimi Programı ile Gemi İnşaatı ve Gemi Makineleri Mühendisliği Programı olmak üzere aktif öğrencisi bulunan iki bölüm için eğitim-öğretim faaliyetleri sürdürülüyor. Denizcilik İşletmeleri Yönetimi Programı’nda Liman ve İşletme stajları bulunuyor. Bu program için öğrencilerin staj uygulaması dışında, mevcut ders planında yer alan teorik derslere ek olarak simülatör ve laboratuvar uygulamaları söz konusudur. Pandemi döneminde, uygulaması olan derslerin fiziki olarak yapılmasına alternatif olarak canlı ders sunumlarının yanı sıra online uygulamalar geliştirildi ve simülatörlerin uygulaması için video çekimlerinden faydalanıldı. Böylece öğrenciler uygulama müfredatından geri kalmayacak şekilde donatıldı.
Pandemi Çağı Staj Rehberi’ni hazırlıyoruz
Gemi İnşaatı ve Gemi Makineleri Programı için ise staj uygulaması son sınıfta ara dönemde planlanmıştı. Bu nedenle henüz bu program öğrencileri için herhangi bir aksaklık oluşmadığı söylenebilir. Denizcilik İşletmeleri Yönetimi Programı’nda Liman ve İşletme stajları bulunuyor. Her iki staj türü için üniversitemiz senato kararı ile son sınıf öğrencilerine stajlarını bu yaz dönemi ile sınırlı olmak koşuluyla “staj raporu” şeklinde proje olarak sunma imkanı verildi. Fakülte olarak biz de bünyemizde bulunan staj komisyonunun da yardımıyla yönetim sistemi olarak tabi olduğumuz TS EN ISO 9001 2015 Kalite Yönetim Sistemi esaslarına uyması açısından öğrencilere uygulama raporunun hazırlığı ve sunumu süreçlerinde yardımcı olması için bir “Pandemi Çağı Staj Rehberi” hazırlamaktayız. Kısa süre içinde rehberi öğrencilerimiz ve paydaşlarımız için ilan edeceğiz.
Fakültemiz bünyesinde aktif olan bölümlerden Gemi İnşaatı ve Gemi Makineleri Mühendisliği Bölümü’ne bu yıl 2. kez öğrenci alımı yapılacak. Bununla birlikte, ilgili bölümün mevcut ders planı öğrencilerin stajlarını son yıllarının son döneminde yapmasını gerektiren 7 +1 sistemine uygun olarak uygulandığından dolayı bu bölümde staj konusu şu aşamada öncelikli görünüyor. Ancak konu ileriki riskler ve pandemi potansiyeli dikkate alındığında gündemimizdedir. Mevcut durumda 2020-2021 eğitim-öğretim yılının normal şekilde başlayacağı öngörülmesine rağmen, fakültenin tüm personeline Dekanlık aracılığıyla 2020-2021 Akademik Yılı için de uzaktan öğretim olanaklarını kullanarak eğitim-öğretim yapılabilmesine yönelik kendi hazırlıklarını yapmaları konusunda bir bilgilendirme yapıldı. Fakülte olarak bizim önceliğimiz, bu ‘yeni normal’de hem kurumumuzu hem de öğrencilerimizi hedeflediğimiz noktaya taşıyabilmek.
Kaynak: 7DENİZ DERGİSİ MAYIS-HAZİRAN SAYISI
