Dünyanın en tehlikeli maddelerinden biri olan asbest hakkında bilgiler veren YDDO Denizcilik ve Danışmanlık Genel Müdürü Kaptan Kutlay Ünlü, asbestin toz olarak solunum yoluyla eser miktarda alınmış olsa bile akciğerlere ulaştığı takdirde o kişinin hayatının ileriki yıllarında 99,9 akciğer zarı kanseri olacağını söylüyor. Asbestin karıştırıldığı malzemeye çok yüksek seviyelerde izolasyon kalitesi sağladığını, bu yüzden de eskiden bina harçlarından fren balatalarına kadar birçok yerde kullanıldığını belirten Ünlü, “Asbestin tespit edilen tek imha şekli gömmektir. Bertarafı da bu yüzden tüm dünyada devlet kontrolü altında gerçekleştirilmektedir. Özellikle AB ülkelerinde asbest konusu artık çok hassas ve çok ciddi cezalara yol açacak seviyeye geldi” diyor.
Asbest temizliği ve bertarafında çok dikkatli çalışılmalı
Gemilerde genellikle boru bağlantı contalarında (gasket), baş-kıç ırgat balatalarında, bazı yangın veya izole kapı iç contalarında (gasket) ve/veya gemi storundaki yedek klinger, conta, lastik malzemelerde sıklıkla asbeste rastladıklarını vurgulayan Ünlü, bu tip asbestli malzemelerin ciddi zaman ve masraf çıkarmadan temizlenebileceğini dile getiriyor. Ünlü şöyle devam ediyor: “Ancak gemi boru, baca izolasyonlarında, herhangi bir kapalı mahalde havada toz halde asbest lifi ve/veya gemi içi oda tavan/taban/alabanda/kablo izolasyonu gibi yerlerde asbest tespiti durumunda konu biraz ciddi süreler isteyen (belki tersane), masraflı ve gemi personeli ve firma tarafından sıkıntılara yol açabilecek bir hal alabiliyor. Çünkü bu gibi kapsamlı asbest içeren gemilerin asbest temizliği onlarca gün sürebileceği gibi, detay analizlerinin ve hava ölçümlerinin de yapılarak çok dikkatli çalışılması gerekiyor. En başta geminin günlerce çalışamamasında kaynaklı maddi ticari kayıplar ile başlayan süreç, asbestin özel ekipler ile günlerce sökülmesi ve yine devamında söküm ortamından yüzlerce yeni hava numunesi alınması/analizlerinin yapılması, bertarafının özel lisanslı araçlarla yapılmasına kadar her adımında sorunlu, masraflı bir sürece dönüşebiliyor. Az ya da çok miktarda asbest tespit edilen bir gemide armatörün yapması gereken en önemli adım en kısa sürede asbesti yetkili, lisanslı ve akreditasyonu bulunan bir firmaya temizletmektir. Elbette bu esnada kendi gemi personelini hiçbir şekilde müdahalede bulunmayacak şekilde tüm operasyonu o firmaya yaptırmasıdır.”
Asbestten bir an önce kurtulmak gerekiyor
Gemide bulunan asbestin armatöre yaratacağı maliyet ve tehlikeler hakkında da bilgiler veren Ünlü şunları aktarıyor: “Asbest sökümü küçük miktarlarda ve/veya az sayıda olan gemilerde temizleme ve bertaraf maliyeti önemli rakamlar olmuyor ki gemi sahiplerine yine naçizane önerimiz özellikle bu tip az miktarda asbestli malzemeyi bir an önce gemilerinden aldırmalarıdır. Kapsamlı asbest bulunan gemiler için ise hem çevre hem otorite denetimleri hem kiracı talepleri hem de insan sağlığı tehlikeleri çok daha büyük ve riskli olduğu için gemi sahiplerinin gerekirse gemi işletme planlarını asbest temizliğine göre yapmalarını tavsiye ederim. Asbest bulunduran ve asbestli şekilde bir süre çalışmaya devam edecek gemilerde personel yönetiminde de bazı özel tedbirler, tespitler ve eğitimler ön plana çıkmaktadır. Bu konularda da armatöre faydalı olacak ve önemli danışmanlıklarımız olabilmektedir.”
EU limanlarında IHM Kitabı bulundurulması zorunlu
“Gemilerde Tehlikeli Maddelerin Tespit ve Takip Edilmesi (IHM) konusu 31 Mart 2017 tarihinde Hong Kong Konvansiyonu ile denizcilik sektörüne giriş yaptı. Ancak yeterli sayıda ülke imzasının ve toplam gemi tonajının toplanamaması yüzünden halen tüm dünyada kural olarak uygulanan net bir zorunluluk başlamadı. Ama her geçen gün IMO ülkelerinden imzalama sayısı artıyor ve yakın gelecekte tüm IMO Limanlarında IHM Booklet zorunlu hale gelecektir. Ancak EU Komisyonunun yayımladığı ek karar ile tüm EU Bayraklı gemilerde ve tüm EU ülkelerine uğrak yapan gemilerde klas onaylı IHM Booklet bulundurulması zorunlu hale geldi. Tabii zorunluluk konusu EU limanlarına uğramak olunca dünya denizcilik filosunun 60’ından fazlasını etkileyen ve ilgilendiren önemli bir zorunluluk haline dönüştü” diyerek sözlerine devam eden Ünlü, IHM’nin doğrudan insan sağlığı ve çevre temizliğini kapsayan çok önemli bir konu olduğunu vurguladı.
Tehlikeli Madde Envanter çalışmasının Part I-II-III olmak üzere 3 aşamadan oluştuğunu sözlerine ekleyen Ünlü, “Biz sadece şu an IHM Part I kısmını tamamlamaktayız ki, bu konu gemi genel envanterindeki tehlikeli maddelerin tespitini içeriyor. IHM Part II ve III ise geminin geri dönüşüme gitmeden önce tekrardan Part-I ‘e ek olarak gemi envanterindeki yedek parça ve yağ/yakıt vb. maddelerin kontrol edilmesini içerecek. Sonuçta şu an hali hazırda çalışan bir gemi hurdaya giderken bünyesindeki/envanterindeki tüm tehlikeli maddeleri bugünden itibaren takip etmiş ve kontrol altına almış ve bazılarının da bertarafını sağlamış olacaktır. Geminin hayatının sona ermesinden önce gideceği tüm gemi imha tesisleri ve bu esnada muhatap olunacak otoriteler bu IHM Part I-II-III içeriğindeki bilgileri gemiden vakti gelince isteyecekler” diyor.
Dünya limanlarında sorunsuz hizmet veriyoruz
Gemilerin IHM Kitabı hazırlanma süreci hakkında da bilgiler veren Ünlü, “ilk önce IHM danışmanlığı yapılan geminin tüm planları, teknik dokümanlarının bize ulaşması gerekiyor ki devamında yoğun bir teknik çalışma ile gemi plan üzerinde inceleniyor ve geminin hangi noktalarından numune alınacağına karar veriliyor. Bu sürecin sonunda VSCP (Vessel Sampling Check Plan) dediğimiz numune alım planı oluşturuluyor. İkinci adımda geminin en uygun limanı ve/veya tersane süreci seçilerek, gemiye 1-2 HazMat Teknisyen (Tehlikeli madde uzmanı) bilfiil servis vererek; hazırlanan VSCP ye göre yaklaşık 100-140 noktadan küçük birkaç gramlık gemi numunesi alıyor ve yaklaşık 350-400 adet foto çekiyor. YDDO olarak Türkiye’de en büyük farkı öncelikle bu konuda yarattık ki; Şili’den Avustralya’ya, tüm US Limalarından tüm Uzakdoğu limanlarına kadar kurduğumuz network ve bayi ağı ile tüm dünya limanlarında sorunsuz onlarca gemiye HazMat Teknisyen ziyareti planlayarak öne çıktık. Toplanan numuneler tüm akreditasyonları bulunan Global Asbest veya Türkiye işbirliğiyle ve diğer anlaşmalı, klas onaylı dünya çapındaki laboratuvarlarda gerekli analizlerden geçirildikten sonra IHM Kitabının içeriği oluşturuluyor” diyor. IHM Kitabını, tüm bu aşamalardan sonra verdikleri yetki belgesiyle birlikte IHM onay klasına teslim ettiklerini açıklayan Ünlü hem tüm onay sürecinde hem de sonrasında her zaman müşterilerinin yanlarında olduklarını açıklıyor.
Ünlü, son olarak IHM Danışmanlığı yaptıkları tüm firmalara: Ücretsiz Asbest Farkındalık Eğitimleri, Gemi ISM ve Firma ISO içeriğine IHM kitabı uygulamasının dahil edilmesi, Ücretsiz yıllık belli sayıda Asbest numune analizi, Asbest Management Plan hazırlanması gibi hizmetleri ücretsiz sunduklarını belirtiyor.
Ünlü, “YDDO & GLOBAL iş ortaklığı sayesinde 2020 yılına teknik hizmet kalitemiz ve denizcilik sektöründeki güvenirliliğimiz sayesinde “IHM Full Danışmanlık Paketi “ başlığı ile imza attık” diyor.
KAYNAK: 7DENİZ DERGİSİ
