Son günlerde Doğu Akdeniz’de meydana gelen sıcak gelişmeler sonucu adını sıkça duyduğumuz Oruç Reis gemisi (eski adıyla MTA Turkuaz), yüzde 90 yerlilik oranıyla, son teknoloji ekipmanları ile Türkiye'nin en modern araştırma gemisidir.
2017'de araştırma faaliyetlerine başladı
Oruç Reis'in inşasına, Türkiye'nin deniz yetki alanları başta olmak üzere tüm denizlerde arama ve araştırmaların etkin bir şekilde gerçekleştirmesi amacıyla , Maden Tetkik Arama ve Savunma Sanayi Müsteşarlığı işbirliğinde 2012 yılında tamamen yerli imkanlarla başlandı. 23 Haziran 2017 tarihinde geçici kabulü yapılan geminin 2017 Ağustos ayı içerisinde resmi olarak operasyon ve araştırma faaliyetleri başladı.
Genel özellikleri
Oruç Reis; doğal gaz, petrol arama çalışmaları, kıta sahanlığı araştırmaları, deniz tabanının haritalanması, incelenmesi, ayrıntılı görüntülenmesi, bu kapsamda deniz üstü rüzgar santrallerinin kurulacağı yerlerin veya doğal gaz, petrol araştırma platformlarının deniz tabanında oturacağı yerler için mühendislik çalışmaları yapabilecek kapasiteye sahip olan, son teknoloji araştırma donanım ve ekipmanlarına sahip multi disiplinde bir sismik araştırma gemisidir.
Dünya çapında ender özellikler taşıyor
Ayrıca ana hizmet faaliyetlerinde 3 boyutlu sismik tarama çalışmaları ile birlikte oşinografi (deniz bilimi), hidrografi, jeoloji ve jeofizik çalışmaları yapılması açısından da ayrı bir öneme sahip. Bu disiplinlerdeki çalışmalarda son teknoloji donanım ve ekipmanların bulunması Oruç Reis’e dünya çapında ender araştırma gemilerinden biri olma özelliği getiriyor.
Teknik özellikleri
Gemi 87 m uzunluğa, 23 m genişliğe, ve 8 m derinliğe sahip. 4.867 ton deplasman tonajında değerlendirilen gemi, maksimum 17 knot hız (31 km / s; 20 mph) hıza ulaşabiliyor. Gemi 4 x 2.520 kW 12 V dizel jeneratörleri ile tahrik ediliyor. Mürettebat sayısı 27, gemideki bilim personeli 28’dir. Gemide, gündüz/gece iniş ve kalkışa uygun bir helikopter için 12 t kapasiteli bir helikopter pisti bulunuyor.
Haritalama ve görüntü sistemleri
Tek Bimli ve Çok Bimli İskandil Sistemleri ve ROV Uzaktan Kontrollü Araç ile en fazla 1500 m çalışma derinliğine kadar görüntüleme ve operasyon imkânı sunar.
Su Örnekleme ve Ölçüm Sistemi
Su Örnekleyici Sistemi: En fazla 2500 m derinliğe kadar gerçek zamanlı veri toplama
CTD Ölçüm Cihazı: En fazla 2500 m derinliğe kadar gerçek zamanlı veri toplama
Akıntı Ölçüm Cihazları: 3B derin sismik çalışmalar için 4 x 4000 m (8 x 8,000 m aktif streamer altyapısına uygun), 2B derin sismik çalışmalar için en çok 12,000m
Jeofizik Ekipmanı
Sismik Enerji Kaynağı: 72 adet, toplam 8400 inç-küp
Kompresör: 3 adet, 2000 psi, her biri 48 m3 / dak
Karinaya Monteli Akıntı Ölçüm Cihazı (1000 m su derinliğine kadar, doğrudan okuma, hareket halinde veri toplayabilme),
Kendinden Kayıtlı Akıntı Ölçüm Cihazı (2000 m su derinliğine kadar akıntı hızı ve yönü ölçme, kendinden kayıt yapabilme)
Streamer Tipi: Solid
Diğer Ekipman: Sismik Kayıt Sistemi, Navigasyon Sistemi, Streamer Konumlandırıcı Sistemi, Enerji Kaynağı Kontrolü, Sismik Veri İşlem (On-board)
Oruç Reis’in Türkiye için stratejik önemi
Doğu Akdeniz’deki NAVTEX ilanıyla birlikte adını oldukça sık duyduğumuz Oruç Reis gemisi, kendisine araştırmada destek veren Cengizhan ve Ataman gemileriyle birlikte hidrokarbon araştırmalarını 10 Ağustos’da başlatmıştı. Yunanistan’ın kendi kıta sahanlığı olarak iddia ettiği bölgede araştırma çalışmalarını sürdüren Oruç Reis, yunan donanması tarafından rahatsız edilince kendisine refakat etmesi için 8 adet savaş gemisi görevlendirildi.
Öncülüğünü TCG Kemal Reis fırkateyninin yaptığı 8 savaş gemisi ve 2 de araştırma gemisinden oluşan 10 gemiyle Oruç Reis’in araştırmalarını güvenle sürdürmesi sağlanıyor.
Oruç Reis’i bu denli önemli hale getiren nedir?
Oruç Reis döneminin oldukça modern teknolojileriyle donatılmış olan nadir gemilerinden biridir. Ülkelerin envanterlerindeki gemiler incelendiğinde Oruç Reis’e donanım ve ekipman olarak denk olabilecek gemi sayısı 5 veya 6’yı geçmeyecektir.
Oruç Reis’i bu kadar önemli yapan, modernliğinin yanı sıra birçok araştırma gemisinin ayrı yürüteceği operasyon ve araştırmaları kendi bünyesinde yerine getirebilmesidir.Örneğin deniz tabanının 10 km derinliğinde petrol araştırması yapmak, bölgenin fay hattını inceleyip deprem analiz araştırmalarını yürütmek gibi çalışmaları kendi bünyesinde desteksiz yürütebiliyor.
Özellikleri hakkında verilen detaylı bilgilerden de anlaşılacağı gibi sahip olduğu modern donanımlar sayesinde araştırdığı bölgede deniz tabanının adeta röntgenini çekerek bölgedeki sismik araştırma faaliyetlerini başarıyla yerine getiriyor.
Bu denli donanımlı bir gemiyi envanterinde bulundurmak ülkemiz açısından oldukça önemlidir.Oruç Reis, kutuplardan tüm okyanuslara kadar olan araştırma alanlarında büyük bir güvenle operasyonların sürdürülmesini sağlamaktadır.
Oruç Reis’in araştırmasının güncel durumu
10 Ağustos’da başlamış olduğu araştırma görevine 8 savaş gemisinin refakatiyle devam etmektedir.Sahip olduğu 10 bin 500 metre uzunluğundaki sismik kayıt kablosuyla saatte ortalama 8 km hızla ilerleyerek tek yön hat üzerinde yaklaşık 180 km uzunluğundaki taramasını tamamlamıştır.Dönüş istikametine geçip çift yönlü taramalara başlayan Oruç Reis, veri toplamaya devam etmektedir.İlan edilen NAVTEX verilerine göre bölgedeki faaliyetlerini 23 Ağustos’a kadara sürdürüp,sonrasında geri dönecektir.
7DENİZ
