Navlun piyasalarının yüksek olduğu dönemler nispeten hata affeder nitelikte olup, maddi ve manevi tolerans sağlamaktadırlar fakat kriz dönemlerinde işletmelerin zaten ilave çaba göstermesi gerekirken, diğer bazı sorunlarla da işin cabası haline gelmekte. Hata affetmeyen bir düzen mevcut ve bazı oyuncular için avantaj anlamı taşıyor olsa da, çoğunluk defansif stratejiler geliştirmek ve uygulamak zorunda kalmaktadır. Broker gözü ile baktığınızda kimse size “beni neden uyardın” demez bu nedenle brokerler müzakere safhasında temsil ettikleri kiracı (Merchant/Charterer) veya armatör/taşıyana (Shipowner/Carrier) öneri olarak; armatörün taslak faturasının ve/veya hangi firmadan fatura kesileceğinin ve/veya armatörün banka hesap detayları gibi bilgilerin taşıma sözleşmesine (recap/charter-party) peşinen dahil edilmesini ileri sürebilirler. Böylelikle sefer esnasındaki operasyon yükü azalır ve risk yönetimi daha etkili olur. Firmalar kendi içlerinde kontrol mekanizmaları geliştirmiş olsalar da, aracı niteliğindeki brokerlerden kaynaklı riskleri (Örn: Breach of warranty of authority with/without negligence) asgariye indirmek adına özellikle ‘hata ve kasıtsız ihmallerden ileri gelen sigorta (E&O)’ kapsamındaki işletmelerden hizmet almak bir seçenektir. Konunun özeline inecek olursak; zaman zaman piyasamızda konuşulan dolandırıcılık iddialarına karşın mutat uygulamaları üyelerimize ve meslektaşlarımıza hatırlatmak adına bir bildiri hazırladık. Gemi Brokerleri Derneği’nin üyelerine 04.10.2012 tarihinde yaptığı uyarı metni aşağıdaki gibidir. Üyesi olduğumuz FONASBA yönetiminde de aynı metin İngilizce olarak geçilmiştir. Değerli üyelerimiz, Son zamanlarda sıkça bahsi gecen, navlun ve yükleme masraflarının şaibeli transferleri ile ilgili UYARIDIR: 1) Navlun, komisyon, tahmil/tahliye/terminal/ardiye ücretleri, liman masrafları ve benzer ödemeler yapılırken, faturayı kesen firmanın yetkisine ve fatura üzerindeki veya faturaya ilişkin banka detaylarının, gerektiği durumda firma ile direkt irtibata geçerek “doğrulanması”, 2) Yükleme masraflarının armatöre ait olduğu durumlarda (Liner in costs) ödeme yaparken, ödemeyi yaptığınız acentenin yetkili makamlara kayıtlarının incelenmesi ve irtibat detaylarının “doğrulanması”, 3) Navlun ödemesi yapılırken, fatura sahibinin sertifikalarda belirtilen armatör ve/veya işletmeciden farklı olduğu durumlarda, navlun tahsil etmeye dair yetki yazısı alınması, 4) [Teknik Detay] İş yaptığınız firmaya ait internet sitesi ve e-postalarında kullanılan alan adinin (domain) kayıt tarihinin incelenmesi, 5) Gemi Brokerleri Derneği’ne danışılması, riskinizi asgari düzeye indirecek uygulamalardır. Bahadır Tonguç bahadir@supramar.com.tr