Gemilerin makine, seyir yardımcıları ve güvenlik ekipmanlarının bakım ve onarımları Dahilde İşleme Rejimi (DIR) kapsamından çıkarıldı. 2005 yılından beri süre gelen ve Türkiye’nin itibarını zedeleyen uygulama nihayet çözüme kavuştu. Gemilerin makine, seyir yardımcıları ve güvenlik ekipmanlarının bakım ve onarımları Dahilde İşleme Rejimi (DIR) kapsamından çıkarıldı. 19 Eylül 2014 Cuma günü yayınlanan 2014/20 sayılı ve Dahilde İşleme Sözlü Beyan konulu genelge ile, DIR uygulamalarında karşılaşılan sorunlar çözüme kavuşuyor. Yapılan düzenlemeye göre, bundan sonra sözlü beyan formları mükellef tarafından doldurularak nöbetçi memura bırakılacak ve Deniz Ticaret Odaları global teminat verecek. Genelgenin en büyük özelliği ise Gümrük İdaresinde ilk defa nöbetçi muhafaza memurunun muayene memuru yetkisi ile yetkilendirilmiş olması. Mersin Deniz Ticaret Odası, konuyla ilgili olarak DenizHaberʹe aşağıdaki açıklamayı yaptı: ˮDünya piyasalarından ham madde temin etmek suretiyle ihracatı arttırmak, ihraç ürünlerine uluslararası piyasalarda rekabet gücü kazandırmak, ihraç pazarlarını geliştirmek ve ihraç ürünlerini çeşitlendirmek amacıyla uygulamaya konulan Dahilde İşleme Rejimi (DIR) Kararı, 2005 yılında 8391 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile alınmış, karara istinaden çıkarılan uygulama tebliğine göre, bir eşyanın tamir edilmesi, boyanması, ayarlarının yapılması gibi sebeplerle gemiden çıkarılması Dahilde İşleme Rejimi kapsamına alınmıştı. Ancak uygulamada birçok sorunla karşılaşıldı. Bilindiği gibi DİR uygulamasında, gemi limanda iken gemiye ait bir cihazın ya da parçanın tamir edilmesi, boyanması, ayarının yapılması amacıyla gemiden çıkarılabilmesi için cihazın/parçanın önce ithal edilmesi, tamir-bakımı yapıldıktan sonra ihraç işlemi yapılarak gemiye verilmesi gerekiyordu. Bu işlemlerin yapılabilmesi için 2 günlük süre gerektiği gibi, maliyeti de kat kat artırıyordu. Günümüz deniz taşımacılığında konteyner gemilerinin limanda kalış sürelerinin 4-12 saat olduğu düşünüldüğünde, limanlarımıza gelen bir konteyner gemisinin yangın tüpünün doldurulması, can sallarının test edilmesi işlemlerinin mevcut prosedürle limanda kalış süreleri içerisinde yetiştirilmesi mümkün olamıyor, bu nedenle limanda kalış süresi yeterli olan gemiler işlerini yaptırabilirken, kalış süresi bu işlem için yeterli olmayan gemiler bir sonraki limanda yaptırmak zorunda kalıyordu. Bu da, ülkemizin döviz kaybına uğramasına sebep olduğu gibi, ülke itibarı açısından kötü bir tablonun ortaya çıkmasına yol açıyordu. 2005 yılından beri süre gelen ve Türkiye’nin itibarını zedeleyen bu uygulamaya 19 Eylül 2014 Cuma günü yayınlanan 2014/20 sayılı Dahilde İşleme Sözlü Beyan konulu genelge ile son verildi. ˮ Konu ile ilgili görüşlerini aktaran Mersin Deniz Ticaret Odası Genel Sekreter Yardımcısı Kpt. Mesut Öztürk, bugüne kadar gerek Mersin DTO’nun gerekse İMEAK DTO’nun Gümrük İdaresi ile bu konuda yazışma yaptıklarını, ancak Gümrük İdaresinin getirmiş olduğu çözüm alternatiflerinin yeterli olmadığını belirtti. Konu hakkında Gümrük İdaresinin sahada tutumunun gittikçe sıkılaşması nedeniyle limanlarda gemilere hizmet verilemez duruma gelindiğine dikkat çeken Öztürk, gemilerde can ve mal güvenliğini doğrudan ilgilendiren malzemelerin bakım ve test işlemlerinin yapılamayıp başka limanlara gönderilmesinin ülkemiz adına utanç verici bir durum olduğunu söyledi. Öztürk şöyle devam etti: “Bir taraftan limanları özelleştireceksiniz, büyük yatırımlar yapacaksınız ve büyük hatları limanlarınıza getirmek için çaba harcayacaksınız, diğer taraftan bürokratik engellerle gemilerin en elzem ihtiyaçlarını gideremeyeceksiniz. Bu deniz ticaretinde kabul edilebilir bir şey değildir, hatta denizci bir ülke adına utanç verici bir durumdur. Bu sorunun çözüm yoluna girmesi, konunun Dahilde İşleme Rejimi Değerlendirme Kurulu gündemine taşınması ile başlamıştır. Bizim böyle bir kurulun varlığından haberimiz yoktu. Yılda iki defa toplanan bu kurulun gündemi ile ilgili Ekonomi Bakanlığı’nın Odamızdan görüş istemesi ile kurulun varlığından haberdar olundu. Sorunun Dahilde İşleme Rejimi Değerlendirme Kurulu gündemine alınmasını ve konu hakkında yaşanan sıkıntıları kurula birebir anlatmayı talep ettik. Talebimiz önce reddedildi fakat toplantı öncesi alelacele çağırılarak kurulu bilgilendirmemiz istendi. Mersin Deniz Ticaret Odası olarak Dahilde İşleme Rejimi Değerlendirme Kuruluna, gemilerin yangın tüplerinin çıkarılıp doldurulması, can sallarının test edilip tekrar gemiye verilmesinin DIR kapsamına girmediğini örneklerle izah ederek, bu işlemlerin rejim kapsamından çıkarılmasını talep ettik. Toplantı sonunda DIR Değerlendirme Kurulu, taleplerimizi yerinde buldu ancak başka bir rejim içerisinde değerlendirilemediği için bu tür konuların zorunluluktan DIR içerisinde yer aldığı ifade edildi ve çözüme kavuşturulması için Gümrük İdaresine görev verildi. “ DIR Değerlendirme Kurulu toplantısından çıkıp, dönüş yolunda iken Gümrük İdaresinin 2 gün sonra Mersin’e uzman bir heyet göndererek sahada uygulamayı görüp, konunun ilgilileri ile bir çalışma toplantısı yapacağını haber aldıklarını ifade eden Kpt. Mesut Öztürk, burada Mersin Deniz Ticaret Odası olarak, mesai saati dışında gelip, mesai saati dışında gidecek bir geminin sorununu çözecek şekilde bir düzenleme yapılması gerektiğini ve Gümrük İdaresinin konunun çözümü için hangi uygulamayı getirirse getirsin, beyanname açmadan ve mesai saati dışında nöbetçi muhafaza memurunu muayene memuru yetkisi ile yetkilendirilmeden sorunun çözülemeyeceğini ifade ettiklerini belirtti. 19 Eylül 2014 Cuma günü yayınlanan 2014/20 sayılı ve Dahilde İşleme Sözlü Beyan konulu genelgenin toplantıda talep edilen bütün maddeleri içerdiğini vurgulayan Mersin DTO Genel Sekreter Yardımcısı Öztürk, “ Konunun DIR değerlendirme Kurulu gündemine alınması için büyük gayret sarf eden TOBB Dış Ticaret Birimi yetkililerine ve konunun çözümü için hassasiyet gösteren Gümrük Bakanlığı bürokratlarına teşekkür ediyoruz” diye konuştu. Yapılan düzenleme ile bundan sonra; gemiden tamir bakım için çıkarılacak eşyaya önce ithalat işlemi gemiye verilirken de ihracat işlemi uygulanmayacak, sözlü beyan formu mükellef tarafından doldurularak nöbetçi memura bırakılacak. Deniz Ticaret Odaları global teminat verecek. Genelgenin en önemli özelliği ise Gümrük İdaresinde ilk defa nöbetçi muhafaza memurunun muayene memuru yetkisi ile yetkilendirilmesidir. 7deniz