Kürdistan Bölgesel Yönetimi kısaltılmış adıyla KBY, ile tanışmam, Uçağımızın Erbil Uluslararası Havalimanı’na inişe geçtiği zaman oldu. Uçak’ın tekerleri yere değer değmez, Kabin amirinin ve hostesin sürekli uyarılar yapmasına rağmen. Yolculardan çoğu, telefonlarını açmaya, hatta hareket halinde olmamıza rağmen, eşyalarını alıp kapıya doğru yönelmeye başladılar. Anlamıştım ki, bu bölgede işlerin nasıl yürüdüğünü anlamak için, hızlandırılmış bir kurstan geçmem gerekiyordu. Bölgede yürütülen lojistik hizmetleri, Genelde Uluslararası Petrol Firmaları, ya da bu firmalara hizmet eden, servis firmaları için yürütülmektedir. Bildiğiniz üzere Petrol firmaları, yerleşim bölgelerden uzak yerlerde kamp kurdukları için tüm ekipman, yaşam ve günlük ihtiyaçlarının bulundukları bölgelere taşınması gerekmektedir. Fakat, Uluslararası Petrol Firmaları ile çalışmak, sandığımız kadar kolay değildir. Öncelikle, onlara hizmet vermemiz için gereken asgari şartları sağlamamız gerekmektedir. Bunun başında da (HSSE), sağlık, güvenlik, iş güvenliği ve çevre konularında gelişmiş bir alt yapıya, uluslararası geçerliliği olan sertifikalara ve tabi ki eğitimli kalifiye elemanlara sahip olmak gerekmektedir. Şu anda elinizde dergiyi okuduğunuz koltuktan, HSSE ile ilgili olan bilgiler size gayet normal görünmektedir. Ama öyle bir ülke düşünün ki; Sürücülere, alkol muayenesinin olmadığı, insanların bebekleri kucaklarındayken araç kullandıkları, Tır Şoförlerinin parmak arası terlikleri ile araç kullandığı, Nerdeyse hiç kimsenin bir kalite yönetim kitapçığı okumadığı, iş güvenliği sağlayan koruma destek ürünlerinden bir haber olduğu, örnek olarak, koruyucu güzlük, güvenlik botları, güvenlik yelekleri, baretler olarak sıralanabilir. Bu güvenlik ürünlerinin kullanılmasını sağlamak için, çalışanlar üzerinde maalesef baskı kurmak gerekmektedir. Çünkü bu tip ürünleri kullanmayı tek bir şartla kabul etmektedirler, o da kullanmazlar ise işten atılacakları gerçeği. Bu da iş güvenliği malzemelerinin çalışanları değil, çalışanların işlerini koruduğu anlamını çıkarmaktadır. Bu da bizim farklı bir mantıkla karşı karşıya olduğumuzu ispat etmektedir. Uzun soluklu eğitim programlarının yanı sıra çarpıcı iş kazalarının nasıl meydana geldiğini örneklerle anlatan görsellerle yardımıyla bir HSSE ve yüksek kalite standartlarını ortaya koyan bir kültür yerleştirmek gerekmektedir. Elbette bu yalnızca elinizdeki yerel personeli çok iyi bir şekilde eğitmekten geçer. Yerel personel dedim; çünkü elinizdeki bütün personeli yabancılardan kuramazsınız. Bu size hem adam maliyeti olarak yüksek olacaktır, hem de yerel personel çalıştırmak size çevrenizle daha iyi İletişim kurmanızı sağlayacaktır. Tabi ki; yerel personel eğitmek için uzun çalışma saatleri ve iyi eğitmenlere ihtiyacınız bulunmaktadır, yalnızca bu eğitimlerden sonra bu personelin işleri sağlıklı ve güveliği yapması gerçekleştirebilir. Bunun başında da HSSE eğitim programlarınızın ve kitaplarınızın çok basit ve anlaşılabilir olması gerekmektedir. Bununla beraber bu yazılı evraklar yerel dilde olması, görsel açıklamalarının yeterli derecede dikkat çekmesi çok önemlidir. Elbette bu görsel tanıtımlar, uzun soluklu eğitimler, ve güvelik ekipmanlarının kullanılması ile ilgili eğitimler çok uzun zaman ve emek gerekmektedir. Petrol sektörü çalışmalarında zaman en pahalı kalemdir. Diğer bir önemli konu ise; Lojistik Sektörü için yapılmış kanun ve yönetmelikler, gümrük kanunları, ve Petrol sektörü taşımaları için tamamen farklı bir yöntem ve uygulama şeklidir. Kanunların devamlığının olmaması, sürekli değişim göstermesi, ve her gün yeni uygulamalar getirilmesi yabancı firmaları zor durumda bırakmakta, eğer bu uygulamalar hakkında kısa sürede bilgi sahibi olunmazsa ise, yerel rekabette geri de kalmanıza, hatta yaptığınız hatalar sonucunda sizlere iş ve itibar kaybı olarak geri dönmektedir. Gümrük Kanunları ve İthalat rejimi de büyük önem arz etmektedir. Bazı uygulamalar Dünya da ki uygulamalar ile kıyasladığınız zaman büyük farklılar göstermektedir. Buna bir örnek vermek gerekirse; Buzdolapları ithalatlarında, çeki listesi üzerinde mutlaka litre belirtmeniz gerekmektedir, eğer belirtmezseniz, ithalat operasyonunuz daha başlamadan durdurulacaktır. Buda zaman ve para kaybına sebep olacaktır. Böyle özel konularla ilgili bilgileri hem müşterinize hem de yükleyiciye, önceden bildirmek ilerde yaşanacak sorunların önüne geçmenizi sağlayacaktır. Diğer dikkat çekici örnek ise, klimalardır, bilindiği üzere ev tipi kılmalarda iki parça bulunmaktadır ve iki bir klimayı oluşturur, fakat iç ünite ve dış ünite olarak bunları paketlerseniz, Gümrükte her bir kutu bir klima olarak sayılacaktır, ve çeki listenize farklı olması durumda, bu da size gümrükte büyük probleme sebep açacaktır. Ölçü olarak bizim BTU diye nitelendirdiğimiz klima ölçüleri, KBY de 12.000 BTU 1 ton olarak değerlendirilir. Gümrük kural ve kanunlarına mutlaka dikkat etmeniz ve üzerinden çalışmanız gerekmektedir, her ne kadar yerel bir gümrük müşaviriniz olsa da özel durumlar hakkında bilgi edinmek size fayda sağlayacaktır, ve zaman kazandıracaktır. Ayrıca son dönemde Irak İthalat rejime destek olarak yeni bir uygulama başlatıldı, belli ürün gruplarının ithalini sağlayabilmek için, üretici ya da satıcı bu ürünlerin, uygunluk değerlendirmesini yapması gerekiyor, bu da dünya ünlü SGS ve BV(Breau Veristas) firmaları tarafından yapılabilmektedir. Bu rapor ürünlerin Irak Devleti standartlarına göre ithalat izni konusunda rapor olarak sunulmaktadır. Fakat üreticilere ve ihracatçılara ek bir maliyet getirmektedir. Irak bölgesinde uzmanlaşmış lojistik hizmetlerini verebilmek, sabır, Sıkı çalışma, özveri, gerektirmektedir. Fakat iyi eğitim almış uzman yeni nesil, gelişmiş ülkeler de doğup eğitim almış kişilerin, sayesinde Irak ve KBY‘nin büyüyerek daha da güçleneceğine ve bölgede söz sahibi bir ülke haline geleceğine inanmaktayım. Ömür Öztaş Lyonel A. Makzume Şirketler Grubu Irak Ülke Müdürü