Baltık ülkeleri Estonya, Letonya ve Litvanya pazar günü Rusya'nın elektrik şebekesinden AB'nin sistemine geçişi tamamlayarak, denizaltı kablolarına ve boru hatlarına sabotaj düzenlendiğinden şüphelenilmesinin ardından artan güvenlik ortamında Sovyet döneminden kalma bağlarını kopardı.
Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Vilnius'ta üç ülkenin liderleri ve Polonya Cumhurbaşkanı ile birlikte düzenlenen törende yaptığı konuşmada, yıllardır planlanan bu hamleyi bölge için yeni bir özgürlük dönemi olarak değerlendirdi.
Von der Leyen, “Sizi düşman komşulara bağlayan bu elektrik hattı zincirleri geçmişte kalacak” dedi.
Uzun yıllardır tartışılan, eski Sovyet imparatorluklarının şebekesinden uzaklaşma projesi, Moskova'nın 2014'te Kırım'ı ilhak etmesi ve 2022'de Ukrayna'yı işgal etmesinin ardından ivme kazandı.
Üç Baltık ülkesini Avrupa Birliği ile daha yakın bir şekilde bütünleştirmek ve bölgenin enerji güvenliğini artırmak için tasarlandı.
“Bu özgürlüktür, tehditlerden ve şantajdan kurtulmaktır” diyen von der Leyen, Avrupa kıtasının da Rus doğal gazının kullanımından kurtulduğunu söyledi.
Cumartesi günü, 1950'lerde Sovyetler Birliği tarafından kurulan ve şu anda Rusya tarafından işletilen IPS/UPS ağıyla bağlantılarını kestikten sonra Baltık ülkeleri, Letonya'nın doğusunda, Rusya sınırına yaklaşık 100 metre mesafede sınır ötesi yüksek gerilim hatlarını kesti ve kesilen tel parçalarını hatıra olarak izleyicilere dağıttı.
Baltık Denizi bölgesi, Baltıklar ile İsveç veya Finlandiya arasındaki elektrik kablosu, telekom ve gaz boru hattı kesintilerinin ardından yüksek alarm durumunda. Tüm bu kesintilerin Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinin ardından gemilerin deniz dibinde çapa sürüklemesinden kaynaklandığı düşünülüyor.
Rusya olayla herhangi bir ilgisi olduğu iddialarını reddetti.
Polonya ve Baltık ülkeleri, aralık ayında Finlandiya'dan Estonya'ya uzanan denizaltı elektrik bağlantısının zarar görmesinin ardından bölgeyi izlemek üzere donanma unsurları, seçkin polis birimleri ve helikopterler konuşlandırırken, Litvanya ordusu da Polonya'ya uzanan kara bağlantısını korumak üzere tatbikatlara başladı.
Analistler bağlantıların daha fazla zarar görmesinin Baltık ülkelerinde enerji fiyatlarını Ukrayna'nın işgalinden bu yana görülmemiş seviyelere çıkarabileceğini söylüyor.
IPS/UPS şebekesi, 1990'ların başında Sovyetler Birliği'nin dağılmasıyla bağımsız uluslar olarak yeniden ortaya çıkan ve 2004 yılında Avrupa Birliği ve NATO'ya katılan üç ülkenin Rusya ile kalan son bağlantısıydı.
Kiev'in üç sadık destekçisi, Moskova'nın Ukrayna'yı işgalinin ardından Rusya'dan elektrik alımını durdurdu, ancak frekansları kontrol etmek ve kesintileri önlemek için şebekeleri stabilize etmek için Rus şebekesine güvendiler.
Analistler, sabit bir güç kaynağını sürdürmenin istikrarlı bir şebeke frekansı gerektirdiğini, bunun da Baltıkların kendi başlarına yapabileceklerine kıyasla Rusya veya kıta Avrupası gibi büyük bir senkronize alanda zaman içinde daha kolay elde edilebileceğini söylüyor.
Rusya için ayrışma, Litvanya, Polonya ve Baltık Denizi arasında yer alan Kaliningrad yerleşim bölgesinin Rusya'nın ana şebekesinden kopması ve güç sistemini tek başına sürdürmek zorunda kalması anlamına geliyor.
Kremlin, elektrik sisteminin kesintisiz ve güvenilir bir şekilde çalışmasını sağlamak için Kaliningrad'da gaz yakıtlı birkaç elektrik santralinin inşası da dahil olmak üzere gerekli tüm tedbirleri aldığını açıkladı.
Kaynak: Reuters
