Ceyhanʹdan Kürt petrolü taşıyan geminin yükü, Ceyhanʹdan yola çıktığında 100 milyon doları aşan yük değeri iken, düşen petrol fiyatlarıyla 50 milyon dolara kadar geriledi. Bugüne kadar Ceyhanʹdan Kürt petrolü taşıyan 46 gemi yola çıktı. Fakat içlerinde bir gemi var ki, tüm dünyanın ilgisini çekiyor. Çünkü bu gemi Ceyhanʹdan açıldığı 23 Haziranʹda, üzerindeki yaklaşık 1 milyon varil petrolün değeri 100 milyon dolardı. Ancak 26 Temmuzʹda Teksasʹın Galveston limanına geldiğinde, taşıdığı petrolün satışı ABDʹli mahkemelerce yasaklandı. Mahkeme süreci devam ederken, petrol fiyatları aniden düşmeye başladı. O gün bugündür Teksas açıklarında demirleyen geminin taşıdığı 1 milyon varil petrol, yarı yarıya değer kaybetti. Gemi, Ceyhanʹdan yola çıktığında 100 milyon doları aşan yük değeri, düşen petrol fiyatlarıyla 50 milyon dolara kadar geriledi. Ancak, kayıp sadece bununla da bitmiyor. New Yorkʹta petrol brokerʹlığı yapan Basil Karatzas, geminin bir kira sözleşmesi olduğunu varsaydığını ve böyle bir sözleşme kapsamında kiracının gemi sahibine günlük ödeme yapmak zorunda olacağını vurguladı. Bu da günlük 18 bin dolardan, 50 bin dolara kadar çıkabiliyor. OKYANUSTA KAYBETTİRDİ Merve Erdilʹin Hürriyet Gazetesiʹnde yer alan haberine göre, Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimiʹne (IKBY) ait sahalardan çıkarılan petrol, boru hattı ile Ceyhanʹa sevk edilip, burada gemilere yüklenerek dünya pazarlarına açılıyor. Enerji Bakanı Taner Yıldız, şu ana kadar 37 milyon varil petrolün 46 gemi ile yola çıktığını açıkladı. Petrolün alıcılarıyla alakalı gizem perdesi hala tam aralanamamış olsa dahi, Almanyaʹdan, Hırvatistanʹa, Çinʹden, İsrailʹe birçok farklı yere satıldığı biliniyor. Teksas açıklarında demirlemiş bir gemi ise belki de Kürt petrolü taşıyan gemilerden şu ana kadar en çok dikkat çekeni oldu. Geminin adı United Kalavryta. IKBYʹye ait 1 milyon varil civarında petrolü Türkiyeʹde yüklendiğinde, petrolün varili ortalama 105 dolardı. Ve tankerin yükünün toplam değeri 100 milyon dolar civarındaydı. Ancak Bağdatʹın başvurusu sonucunda ABDʹde açılan bir dava sonucu, gemi kıyıya yanaşıp yükünü boşaltamadı. Halen Teksas açıklarında Amerikan karasularına girmek için izin bekliyor. Ve şimdi, petrolün varil fiyatı 50 doların altında seyrediyor. Ticari açıdan bakıldığında gemi, kazandırmadı. Tam tersine kaybettirdi. Gemideki 1 milyon 32 bin 212 varil petrolün değeri tam 58 milyon 836 bin 084 dolar eridi. Gemi masrafları da eklendiğinde kayıp 60 milyon doları aşıyor. DAVALAR GERİ ÇEKİLEBİLİR Lakin geminin sembolik bir önemi var. Kalavryta, IKBYʹnin Bağdatʹa karşı çıkarak yaptığı ihracatın ilk partisi. Ve giriş yapacağı pazar ABD. Bu nedenle Barzaniʹnin gözü kulağı bir yıldır giriş izni bekleyen United Kalavrytaʹda… Irak eski Başbakanı Nuri el-Maliki, Ceyhanʹdan petrol sevkiyatı başladığında, petrolün satışını engellemeye yönelik ciddi girişimlerde bulunmuş, Türkiyeʹyi dahi Uluslararası Tahkime şikâyet etmişti. Fakat Irakʹta Maliki yerine Haydar El Abadiʹnin Başbakan olarak seçilmesi ve IŞİD faktörü tüm dengeleri değiştirdi. Kalıcı olur mu, olmaz mı bilinmez. Ancak Bağdat ve Erbil arasında yıllar sonra yeniden barış rüzgârları esiyor. Ve öğrendiğimize göre, önceki gün Irak Merkezi Hükümetiʹnin avukatları Teksasʹtaki mahkemeye bir dilekçe vererek, davayı geri çekebileceklerine yönelik sinyal vermiş. Dilekçede, Irakʹta devam eden bütçe görüşmelerinin birçok anlaşmazlığa çözüm getirecek kararları içerdiğine vurgu yapılarak, taslak bütçenin bu hafta Meclisʹte görüşüleceği ve bunun anlaşmazlıkların potansiyel çözümü için önemli bir adım olduğu kaydediliyor. Dilekçede, ʹUnited Kalavyrta dâhil olmak üzere şu anda denizde olan tüm kargolarla alakalı müzakereler, 2015 Bütçe Kanunu kabul edildikten sonra gerçekleşecekʹ deniliyor. Konuya yakın kaynaklar, ʹBağdatʹın avukatlık firması verdiği dilekçeyle Mahkemeye ‘2015 Bütçe Kanunuʹnun kabul edilmesiyle yeni bir döneme girilecek, ondan sonra bu konuyu değerlendirinʹ mesajı veriyor. ‘Aramızdaki sorunu kendimiz halledeceğizʹ şeklinde olumlu bir ton var. Bu davaların geri çekileceği şeklinde de yorumlanabilirʹ diyor. DENİZDEKİ HER GÜN 19 BİN DOLAR Gemi hareketlerini takip eden New York merkezli ClipperDataʹnın Petrol Piyasaları Analisti Nilofar Saidi, IKBYʹnin United Kalavyrtaʹda ne kadar para kaybetmiş olabileceği sorumuza, 62 milyon dolarlık tahminle karşılık veriyor ve bunun ʹmuhafazakârʹ bir tahmin olduğunu ekliyor. Gemide 1 milyon 32 bin 212 varil petrol olduğunu ve yola çıktığı 2014 Haziran ayında Batı Teksas ham petrolünün (WTI) ortalama 105 dolar olduğunu kaydeden Saidi, o tarihte gemideki petrolün 108 milyon dolar değerinde olduğunu hesaplıyor. 2015 ocak ayında ise ortalama WTI fiyatının 48 dolar olduğuna işaret eden Saidi, ʹPetrol fiyatlarının ortalama 57 dolar düşüş kaydettiği hesabıyla, 1 milyon küsür varil petrol de 58 milyon dolara varan değer kaybetti. Buna 1 yıllık kira oranlarını da eklersek, Haziran 23ʹten Ocak 15ʹe denizde geçirdiği 206 günde, her gün için 18 ila 19 bin ödemiş olmalı. Bu da toplamda 3 milyon 914 bin dolar ediyor. Böylece toplam kaybın şu ana kadar 63 milyon dolara yaklaştığını söyleyebilirizʹ diyor. Yani en muhafazakâr tahminde dahi kayıp, 63 milyon doları buluyor. HER 1 DOLARLIK DÜŞÜŞTE MİLYON DOLAR KAYBEDİYOR KARATZAS Marine Advisors & Co. CEOʹsu Basil Karatzas ise gemideki 1 milyon varil petrolün, petrol fiyatlarındaki her 1 dolarlık düşüş ile 1 milyon dolar değer kaybettiğine işaret ederek, ʹTabii Kalavryta hiçbir zaman tam fiyatta olmadı, yasal hususlar nedeniyle hep iskontoluydu.Gemi işletme giderlerine gelince, bu geminin zamanlı bir navlun sözleşmesi olduğunu tahmin ediyoruz. Kalavryta benzeri bir gemi günlük 40 bin dolar gelir getirebilir. Ki böyle bir geminin primi de olacaktır. Dolayısıyla günlük 50 bin dolar desek, her ay 1.5 milyon dolara karşılık geliyor. Gemideki günlük motorin tüketimi için de günlük 5 bin dolar masraf çıktığını tahmin edebiliriz.ʹ diyor. ʹPAHALI AMA ZORUNLUYDUʹ IKBYʹye yakın kaynaklar, ʹBu gemi sembolikti. Mahkeme süreci bittiğinde petrolü gider ABDʹdeki alıcıya mı teslim eder, döner başka yere mi satar o belli değil. Eğer kendi içlerinde çözemezlerse, süreç Amerikan yargı sisteminde yıllarca sürebilir. Mahkeme, şu ana kadar hem Kürtleri hem Bağdatʹı haklı gören ara kararlar verdi. Mali açıdan pahalı bir egzersiz ama yapmak zorundalardı. Maliki döneminde Bağdat, her ülke nezdinde girişim yaparak, alıcıları korkutarak, ciddi girişimler yaptı. 7DENİZ