‘Türk Koster Filosunun Dünü, Bugünü, Geleceği, Fırsatlar ve Tehditler’ konulu sempozyum, yoğun bir katılımla gerçekleşti. Yaklaşık 1.6 milyar dolarlık navlun geliri sağlayan Türk koster armatörleri bölgede daha fazla söz sahibi olmak için KOSDER çatısı altında bir araya geldi. Akdeniz ve Karadeniz’de 50 milyar dolarlık koster navlun pastasından daha fazla pay almak isteyen koster armatörlerinin hedefi, ortalama yaşı 25 olan yaşlı koster filosunu yeniden ayağa kaldırabilmek. Bu kapsamda Koster Armatörleri ve İşletmecileri Derneği (KOSDER) tarafından düzenlenen ‘Türk Koster Filosunun Dünü, Bugünü, Geleceği, Fırsatlar ve Tehditler’ konulu sempozyum, Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Deniz ve İç Sular Düzenleme Genel Müdürü Cemalettin Şevli, HEAŞ Genel Müdürü Hasan Naipoğlu, Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Kıyı Yapıları ve Tersaneler Genel Müdürü Hızır Reis Deniz, Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı eski Müsteşar Yardımcısı Suat Hayri Aka ile denizcilik sektörünün temsilcileri ve bürokratların katılımıyla 11 Haziran 2014 tarihinde Pendik Green Park Otel’de gerçekleşti. Yapılan bu sempozyum, sektör için bir açılım niteliği taşıyor. “Türk Koster Filosunun Dünü, Bugünü, Geleceği, Fırsatlar ve Tehditler” konulu sempozyum ile önemli başlıklar ve değerlendirmeler sektörle paylaşıldı. “TÜRK KOSTER ARMATÖRLÜĞÜ VE İŞLETMECİLİĞİ, BÖLGE ÜLKE EKONOMİLERİ İÇİN DE ÇOK BÜYÜK ÖNEME HAİZ” Sempozyum, Koster Armatörleri ve İşletmecileri Derneği (KOSDER) Yönetim Kurulu Başkanı Salih Zeki Çakır’ın açılış konuşması ile başladı. Türk koster filo taşımacılığı, gemileriyle, gemicileriyle, armatörüyle, personeliyle Türk denizciliğinin büyük resminin çok önemli bir parçası, eksikliğinde resmin tam olamayacağı, deniz taşımacılığının kökleri, omurgası ve Türk denizciliğinin alt yapısı da diyebileceğimiz çok önemli bir paydaşıdır diyen Çakır; “ Türk koster filosu, denizcilik ve deniz adamları için adeta bir okuldur. Koster filosu, mezunlarının her sahada başarılı olma kapasitesine sahip olduğu bir armatör ve denizci iş adamı fabrikası. Sektördeki herkese deniz ticaretini öğreten, deniz ticaretinden dünya ticaretine ufukları genişleten ve küresel vizyon kazandıran bir iş kolu aynı zamanda. İşte bu özelliklere ve belki daha nicelerine sahip olan, çoğumuza daha kim bilir ne meziyetleri katmış olan Türk koster armatörlüğü ve işletmeciliği, içinde bulunduğumuz ticaret, ekonomi ve strateji çağında sadece Türkiye için değil, bölge ülke ekonomileri için de çok büyük öneme haiz. Karadeniz-Akdeniz havzasındaki yoğun ticaretin, yük hareketinin, dayanağı, taşıyıcısı olan bu filonun, hakkıyla tanınır hale gelmesi, bölgedeki gerçek gücünün ortaya konulması ve daha da rekabetçi olabilmesi, sürdürülebilir kılınması, bir marka değerinin oluşturulması, ülkemizin dış ticaret erbabına bu filonun geleceğinin aslında kendi geleceklerini de ilgilendirdiğinin anlatılması, gemilerin teknik ve ticari işletme kalitesinin arttırılmasıve bunun için elzem olarak gördüğümüz insan kaynakları kalitesinin hem deniz hem de kara kadroları için iyileştirilmesi konularıTürkiye’nin hem ticari hem ekonomik hem de stratejik menfaatleri bakımından önemli bir noktada duran türk koster filosu için en kritik hedeflerdir.Bu hedefler doğrultusunda, koster ticaretini her yönüyle ele alan, bu özgün çalışmayı tertip etmiş bulunmaktayız. Amacımız bölgesel taşımacılık gücü olarak koster filosunun mevcut kapasitesinin nasıl korunacağı, , geliştirileceği, yenilenebileceği ve sürdürülebileceği sorularına cevap aramak olacaktır. Derneğimizin bir sonraki hedefi bu organizasyonu bölge ülkelerindeki paydaşlarla birlikte uluslararası boyuta taşımak olacak. Denizciliğimizin mevcut diğer dinamiklerince daha iyi tanınmasını ve anlaşılmasını sağlamak diğer bir hedefimiz olacaktır. KOSDER, Türk denizciliğinin stratejik önemine ve birinci dereceden korunması gerektiğine vurgu yapan mevcut tüm çalışmalara destek olmaya, katkı sağlamaya devam edecek. Özelde ise bölgesel bir taşımacılık gücü olan Türk koster filosunun bu gücünü koruması, arttırması ve sürdürülebilir bir rekabet ortamına kavuşabilmesi yönünde kamuoyu oluşturmak için bütün gayretini gösterecektir” dedi. “TÜRKİYE DENİZ TİCARETİNDE 13’ÜNCÜ SIRADA” Türkiye’de 185 bin gemi adamının olduğunu söyleyen Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı eski Müsteşar Yardımcısı Suat Hayri Aka yaptığı konuşmada dünyada Çin’den sonra en fazla gemi adamı yetiştiren ülkenin Türkiye olduğuna dikkat çekti. Aka, “Türkiye, gemi adamı yetiştirmede çok ciddi bir potansiyele sahip. Türkiye’deki bu kadar önemli eğitim altyapısına rağmen, yabancı gemilerde çalışan Türk gemi adamı sayısı yüzde 1 düzeyinde bile değil. Türkiye deniz ticaretinde 13’üncü sırada. Umut ediyoruz ki bu oran yükselecek. Çünkü bu işi İLO standartlarına uygun olarak yapan bir ülke Türkiye” açıklamasında bulundu. “TÜRK BAYRAKLI KOSTERLERİMİZ ARTIK AKDENİZ’İ, KARADENİZ’İ TÜRK GÖLÜNE ÇEVİREMİYOR” Açılış konuşmalarının ardından Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı eski Müsteşar Yardımcısı Suat Hayri Aka’nın başkanlığında ‘Geçmişten Günümüze Koster Filosu ve Sorunları’ konulu oturum gerçekleşti. Oturumda ilk konuşmayı yapan Gemi Sanayicileri Derneği(GESAD) Genel Sekreteri Mustafa Ünar, ‘Türk Kosterciliğinin Yakın Tarihi’ başlıklı sunumu gerçekleştirdi. Ünar; “Türk deniz taşımacılığı filosunun kökleri koster taşımacılığına dayanıyor. Koster taşımacılığının atası da, Cumhuriyet devrinin çok öncesinde başlayan ve Anadolu kıyıları boyunca yapılan taşımacılıktır. Kosterler tükenmek üzere… Türk Bayraklı kosterlerimiz artık Akdeniz’i, Karadeniz’i Türk gölüne çeviremiyor. Başka ülkeler bu büyük pazarı elimizden aldı. Şimdilerde gemicilik, her limanda her gemiye uygulanan uluslararası kurallara tabi. Ahşap tekneler,eskisi gibi limanlarda bekleyenleri olan yük gemileri değil artık” dedi. “KABOTAJIN AĞIRLIKLI YÜKÜNÜ 1000-3000 DWT ARALIĞINDAKİ OLDUKÇA YAŞLI, STANDARTLARI DÜŞÜK GEMİLER ÇEKİYOR” KOSDER Yönetim Kurulu Üyesi Yalçın Akın, ‘Yerinde Sayan Kabotaj Taşımacılığımız ve Filomuz’ başlıklı sunumu gerçekleştirdi. Akın; “Kabotajın ağırlıklı yükünü 1000-3000 DWT aralığındaki oldukça yaşlı, yüksek bakım masrafları nedeniyle bakımsız kalmış, yakıt sarfiyatları uygun olmayan, sigorta masrafları yüksek, standartları düşük gemiler çekiyor. Bu yaşlı filo, yurtiçi yük taşımalarının denizyoluna kaydırılmasıyla oluşacak yükleri taşımakta hem verimsiz olacaktır, hem de yetersiz kalacaktır. Kabotaj taşımacılığının doğasında olan düşük maliyetleri yakalayabilmek için, yakıt sarfiyatı optimum seviyede olan gemiler gerekmektedir. Ayrıca kısa mesafelerde yapılan taşımalardan gelir elde edebilmek için mutlaka çok fazla sayıda sefer yapılmalıdır. Bu da ancak, limanlardaki yükleme ve tahliyeleri hızla gerçekleştirecek kutu ambar gemiler ile mümkün olabilir. Bu nedenle kabotaj hatlarında maliyeti düşürebilmek için mutlaka sarfiyatı, sürati, tonajı ve ambarı kısa mesafe yük taşımacılığına ve yüklere uygun yeni gemiler inşa etmek gereklidir” dedi. “DÜNYA DENİZ TİCARET FİLOSU 10 YILDA TAM 2 MİSLİ BÜYÜYEREK, 2012 SONU İTİBARİYLE 1.63 MİLYAR DWT’E ULAŞTI” Dokuz Eylül Üniversitesi Denizcilik Fakültesi Dekan Yardımcısı Doç. Dr. Durmuş Ali Deveci, ‘Avrupa ve MENA ülkelerindeki ekonomik gelişmelerin bölge yakın deniz ticaretine etkileri ve öngörüler’ başlıklı sunumu gerçekleştirdi. Deveci; “Dünya deniz ticaret filosu 2001-2012 yılları arasında 10 yılda tam 2 misli büyüdü. Filo 2012 sonu itibariyle 1.63 milyar DWT’e ulaştı. Dünya ticareti ise 2012 yılında ise yüzde 2,3; 2013 yılında ise yüzde 2,1 büyüyebildi. Dünya ticaretinin 2014 yılı büyüme tahmini yüzde 4,7, 2015 yılı için ise yüzde 5.3. Yaşanan Arap Baharı tüm ticari faaliyetler gibi dış ticaret ve deniz ticaretini de etkiledi. İhracat ve İthalat için ödeme, taşıma işlemlerinde her türlü uluslarararası işlemler çok daha zorlaşmaktadır. Uluslararası ticari kuralları ve uluslararası taşıma birçok ticari faaliyetin bozulmasıyla çok riskli bir hale gelmiştir ” dedi. “ÖNÜMÜZDEKİ 5 YIL İÇİNDE CİDDİ BİR AÇIK MEYDANA GELECEK” ‘Akdeniz ve Karadeniz bölgesi ticaretinin dünya deniz ticareti içindeki yeri ve koster piyasası bakımından stratejik ve ekonomik önemi’ başlıklı sunumu Deniz Ticaret Odası Danışmanı Harun Şişmanyazıcı gerçekleştirdi. Şişmanyazıcı ; “Karadeniz, Akdeniz, Batı Afrika, Kızıldeniz ve Kontinant taşımacılığı bakımından yük potansiyeli önümüzdeki yıllarda artacak. Bölgedeki Short Sea Shipping uygulaması gereği Ro-Ro ve Feeder ya da aktarma gemileri ile yapılan yakın mesafeli konteyner taşımacılığı ya da genel konteyner taşımacılığı ve intermodal taşımalar gelişse de, bu taşıma türleri için uygun olan yükler ile koster tonajı için uygun olan yükler büyük ölçüde ayrıştığından kıyı taşımacılığı yapan diğer deniz taşıma araçları ile rekabet çok fazla olmayacaktır. Talep cephesi bakımından tüm bu olumlu gelişmelere rağmen koster tonajı gemi arzı bakımından durum çok vahim durumdadır. Türk koster tonajının ortalama yaşı 25.5 olup her geçen sene artmakta ve her geçen sene Türk sahipli ve Türk Bayraklı koster tonajı hem sayı hem de DWT olarak azalmaktadır. Bu şekilde giderse önümüzdeki 5 yıl içinde bu bakımdan ciddi bir açık meydana gelecektir. Dünya Ticaret Filosu 1.6 milyar dwt MESABESİNDE olup bunun içinde Türk Sahipli Koster Filosu 2012 istatistiklerine göre 2.9 milyon dwt dir.(Bu gün biraz daha düşüktür. Ayrıca bu tonaj kuru yük tonajıdır). Bu tonajın %98 dwtcc ve %80 utilizasyon (%20 broken/yitik hacım)esası ile yılda 22 sefer ve ortalama 25 usd pmts navlun esası ile çalıştırılması durumunda elde edilecek navlun geliri 1 milyar 250 milyon USD olmaktadır. Sefer sayısı arttıkça ve navlun yükseldikçe bu rakam da büyüyecektir. Akdeniz ve Karadeniz’deki mevcut toplam koster yükü üzerinden yaptığımız hesaplamada ise Türk Kuru yük Koster tonajı geliri 1.4 milyar usd ile 1.6 milyar usd arasında bir rakam olmaktadır. ” dedi. “KOSTERSİZ FİLO, NEFERSİZ ORDU GİBİDİR” KOSDER Kurucu Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Hüseyin Kocabaş, ‘Türk Bayrağı-Kolay Bayrak Mukayesesi’ başlıklı sunumu gerçekleştirdi. Kocabaş ; “Türk sahipli koster kuru yük filosunun bayrak dağılımına bakıldığında, 2011 yılında Türk bayraklı koster filosunun 1.321.000 dwt iken aynı yıl yabancı bayraklı koster filosu 1.757.000 dwt’ye ulaştı. 2012 yılında Türk bayraklı filonun 1.246.000 dwt’a gerilerken yabancı bayrakta 1.742.000 dwt’a geriledi, nihayetinde geçen yıl Türk bayrağındaki koster filosu 1.200.000 dwt iken yabancı bayraktaki filo 1.650.000 dwt oldu. Oransal olarak bakıldığında toplamda, Türk armatörlü koster filosunun yüzde 42’si Türk bayrağında , yüzde 58’i ise yabancı bayrakta. Yabancı bayrağın payı hala % 50 üzerindedir. Türk koster filosundaki azalma orantısal olarak Türk ve yabancı bayraklı kosterlere de yansıdı. Bu azalmaya en önemli etkenin son 5 yıldır yaşanan krizin ve dolayısıyla yaşlı gemilerin hurdaya ayrılması olduğunu söyleyebiliriz. Kostersiz filo, nefersiz ordu gibidir.” dedi. ‘Koster Piyasaları, Mevcut Durum ve Görünüm’ konulu, Piri Reis Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Oral Erdoğan’ın yönettiği 2. Oturumda ise ilk sunumu ‘Türk Koster Filosunu Yenileme Projesi’ ile KOSDER Yönetim Kurulu Başkanı Salih Zeki Çakır gerçekleştirdi. “TÜRK YILDIZI PROJESİ TÜRK TERSANELERİ VE İLGİLİ YAN SANAYİ İÇİN İŞ İMKANI YARATACAK” Türk Koster Filosunu Yenileme Projesi kısa adıyla ‘Türk Yıldızı’ projesi, eskiyen Türk filosuna ve krizle boğuşan Türk gemi sanayine can suyu olacak, ileriye yönelik çok önemli bir projedir. Yeni bir filonun Türk filosunun pazar payını da arttıracaktır. Bu proje, Türk tersaneleri ve ilgili yan sanayi için iş imkanı yaratacaktır.” diyerek sürdürülebilir bir modelin ve sürekli rekabetçiliğin önünü de açacağına dikkat çekti. Projenin temel dayanak noktaları arasında en önemlisinin, eskiyen ve rekabetçiliğini ciddi biçimde kaybeden Türk koster filosunun yenilenmesi olduğuna dikkat çeken Çakır, Türk Yıldızı projesinin başlangıç olarak 5.200 dwt kapasitede tasarlanmasının sebebinin de 4.000-6.000 dwt segmentinin hızla yaşlanıyor oluşuna bağladı. Projenin ilk etapta 10 adet 5,200 dwt’lik genel kuru yük gemisinin inşasına bağlı olduğunun altını çizdi. “TÜRK YILDIZI PROJESİ UZUN VADEDE KOLAYLIKLAR VE TASARRUF OLUŞTURACAKTIR” Türk Gemi İnşa Sanayicileri Birliği (GİSBİR) Yönetim Kurulu Başkanı Murat Kıran, ‘Türk Koster Filosunu Yenileme Projesi’nin gemi inşa sanayine potansiyel katkıları’ başlıklı sunumu gerçekleştirdi. Kıran ; “Türk Yıldızı projesiyle Türk gemi inşa sanayi ve gemi yan sanayi büyük kazanımlar elde edecektir. Gemi inşa ve yan sanayi kısa ve orta vadede ‘Türk Koster Filosunu Yenileme Projesi’ gibi projelere can suyu bağlamında ihtiyacının kaçınılmaz. Bu projenin hayata geçmesiyle birlikte pek çok tersane ve gemi yan sanayi kuruluşu, projenin paydaşı haline gelecek, sadece inşa aşamasında değil, gemilerin ekonomik ömrü süresince bakım-tutum ve yedek parça anlamında da uzun vadede istifade edecektir. Kardeş gemilerin inşa edilebilmesi inşa maliyetlerinde ekonomi sağlayacağı gibi işletme maliyetlerinde de uzun vadede kolaylıklar ve tasarruf oluşturacaktır” dedi. “TÜRK KOSTER FİLOSU SON 5 YILDA YÜZDE 20 KÜÇÜLDÜ” ‘Kuru yük ve genel kargo gemileri navlun endeksi, filo hurda ve alım-satım piyasaları’ konulu sunumunu gerçekleştiren ISTFIX Araştırma Müdürü Engin Koçak, son 5 yılda filonun yüzde 20 küçüldüğüne dikkat çekerek, 550 civarında geminin faaliyetten çekildiği bilgisini verdi. , Karadeniz ve Akdeniz faal koster filosunu ele alan Koçak; “2009’da 12,3 milyon dwt ve 2.500 parçadan müteşekkil olan bölge filosu 2013 sonu itibariyle 10 mln DWT ve 2.000 adet sınırının altına düştü. Halihazırda 60 kadar gemi de tutuklu veya laid-up vaziyette. Bölgede faal koster filosunun ortalama yaşı 21,6’dır.2012’de 800.000 dwt olan Avrupa koster sipariş defteri 750.000 dwt civarında seyrediyor. 2013 sonu itibariyle Türk koster kuru yük filosu toplam 2,85 mln DWT kapasiteye düştü. Faal Türk koster filosunun ortalama yaşı 24,7 olup bölge ortalamasının da üzerindedir. Filodan her sene 40 civarı gemi eksiliyor. Filonun tonaj olarak yüzde 55’i, adet olarak ise yüzde 66’sı 20 yaşın üzerinde.1.000 – 12.000 DWT Koster kuru/genel yük filosu bölge dahilinde daralıyor. Türk sahipli koster filosu ise ortalama yaşının yüksek olmasının da etkisiyle, daha hızlı küçülüyor” dedi. “TÜRK SAHİPLİ KOSTER TANKER FİLOMUZ, DÜNYA ÇAPINDA YETERLİ BİR FİLODUR” Alfa Tanker Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Çolak, ‘Küçük tonaj kimyasal ve ürün tankerlerinin bölgedeki durumu’ başlıklı sunumunda; “Türk sahipli koster tanker filomuz, dünya çapında yeterli bir filodur. Önemli olan bu filoyu korumaktır. Şirketlerin yönetimsel yeterliliklerinin arttırılması ve şirket merkezlerinin bayrak devletleri tarafından daha titiz denetlenmesi gerekiyor. Yurtdışında çalışan Türk bayraklı gemilerin rekabet gücünün arttırılması için yeni düzenlemelerin yapılması elzemdir” dedi. “BÖLGEDEKİ KONTEYNER TERMİNALLERİNİN SAYISI ARTARKEN KAPASİTELERİ DE BÜYÜYOR” Containerships Genel Müdürü Hakan Çevik, ‘Türk Koster filosunda konteyner/MPP gemileri ve piyasa koşulları’ konulu sunumunda; “19 bin TEU kapasitesinde gemi siparişleri verilmeye başlandı. Açık yük ile rekabet etmekte olan konteyner taşımacılığı büyüyen kapasitelerle daha çok miktarlarda açık yükü konteynerize etme şansı bulacak. Yoğun rekabet ve büyümekte olan kapasite nedeniyle günlük kira gelirleri eski seviyelerine bir daha gelemeyecek. Büyük Hat operatörlerinin bölgeye daha büyük tonaj enjekte etme politikaları devam edecek. Bölgedeki konteyner terminallerinin sayısı artmakta ve kapasiteleri büyümeye devam etmektedir. Konteyner tonajına yatırımın daha büyük ve optimum tonaj için yapılması gerekiyor.Yeni inşa gemilerin daha modern/verimli/çevreci ve yakıt tasarruflu gemiler olması gerekmektedir. Küçük tonajdaki yatırımlarda alçak draftlı/nehir taşımacılığına uygun konteyner gemileri tercih edilebilir” şeklinde konuştu. “YÜZDE 55-60’LIK BİR ARTIŞ SÖZ KONUSU” MCE Kargo Filo Müdürü Adnan Keven, ‘Deniz-nehir tipi gemi piyasaları’ konusunda yaptığı konuşmada; “ 2020’de güncel inşa hızı ile 40 yaş altında 719 adet ortalama gemi kalabilecek. Bu gemilerin yüzde 60 ortalama ile Azak denizinde çalışacağını varsayarsak toplamda 430 gemi ve 1,800,000.00 dwt taşıma kapasitesi elde ederiz. 2014 itibari ile Azak’da 600 parçada 2,350,000 dwt gemi olduğunu öngörüyoruz. Gemi kapasitesinde yüzde 25-30’luk bir azalmaya karşılık yükte yüzde 55-60’lık bir artış söz konusu” dedi. “TÜRK BAYRAKLI 46 ADET, YABANCI BAYRAKLI 63 ADET GEMİMİZ VAR” Bureau Veritas Türkiye ve Hazar Denizi Ülkeleri Denizcilik Genel Müdürü Kerem Kiper, ‘Klas kuruluşları gözüyle Türk koster filosu, yeni kurallar gölgesinde koster taşımacılığı’ başlıklı sunumunda, yeni kuralların yaş ortalaması hayli ileri olan Türk koster filosuna olabilecek etkilerini anlattı. Kiper, “Haziran 2014 itibariyle BV klası altındaki mevcut kosterlerimiz hakkında bilgi verecek olursak, kimyasal ve ürün tankeri olarak dwt kapasitesi 500 – 10000 t arasında toplam 111 adet gemimiz var. Filo yaş ortalamamız 6.7 yıl. 500 – 3000 dwt arası 20 gemi, 3000 – 6000 dwt arası 36 gemi, 6000 – 10000 dwt arası 55 gemiye sahibiz. Türk Bayraklı 46 adet, yabancı Bayraklı 63 adet gemimiz var” dedi. Koster Armatörleri ve İşletmecileri Derneği (KOSDER) tarafından düzenlenen ‘Türk Koster Filosunun Dünü, Bugünü, Geleceği, Fırsatlar ve Tehditler’ konulu sempozyum, katılımcılara ve sponsorlara plaketlerinin verilmesi ve toplu halde fotoğraf çekiminin ardından sona erdi. 7deniz