Türk narenciyesinin Kazakistanʹdaki tanıtım çalışmalarını yürütmek ve mevcut ihracatı artırmak adına NTG Yönetim Kurulu üyeleri Ahmet Hamdi Gürdoğan, Hakan Sefa Çakır ve Erdinç İnan Yılmaz ev sahipliğinde, Kazakistanʹın Almatı kentine tanıtım etkinliği düzenlendi. Türkiye Almatı Başkonsolusu Rıza Kağan Yılmazʹın da katıldığı, uluslararası medya kuruluşu Global Connection (GC) tarafından organize edilen etkinlik çerçevesinde Türk ve Kazak iş adamları bir araya gelerek, iki ülke arasındaki ticaretin geliştirilmesi adına görüş alışverişinde bulundu. Toplantıda verilen bilgiye göre, narenciye ihracatını artırmak ve yeni pazarlar yaratmak amacıyla yoğun bir tanıtım çalışması sürdüren NTG son bir ayda 5 ülkeye çıkarma yaptı. Rusya, Polonya, Birleşik Arap Emirlikleri, Romanya ve son olarak Kazakistanʹdaki tanıtımları yoğun ilgi gören NTG, şu an yıllık yaklaşık 1 milyar dolar seviyesinde olan Türkiye narenciye ihracatını, yaptığı bu tanıtım çalışmaları ile artırmayı, Türkiyeʹnin 2023 yılındaki 500 milyar dolarlık ihracat hedefine katkı sağlamayı hedefliyor. -ˮKazakistanʹa lojistik üstünlüğümüz Çinʹden daha fazlaˮ Kazakistanʹdaki etkinlik kapsamında düzenlenen yemekte konuşan NTG Yönetim Kurulu Üyesi ve Doğu Karadeniz İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Hamdi Gürdoğan, iki ülke arasında tarihsel süreçteki dostluğun ticarete yansımasının geciktiğine işaret ederek, Kazakistanʹdaki gözlemlerini şu şekilde aktardı: ˮKazakistan pazar yerinde yaptığımız araştırmada, Türk narenciyesinin Çin narenciyesinden hem ucuz, hem de Kazak halkı tarafından özellikle tercih edildiğini, daha kaliteli olduğunu sevinerek gördük. Her ne kadar Çin buraya çok yakın görünüyor olsa da, Çinʹin üretim alanlarının 4 bin 500 kilometre uzakta olduğunu ve Kazakistan pazarına narenciyenin bu uzaklıktan geldiğini gözlemledik. Aynı zamanda Karadeniz limanlarından, Novorossiyskʹden Moskovaʹya giden Türk narenciyesinin, Moskova üzerinden de buraya geldiğini gördük. Türkiyeʹnin de buraya kilometre olarak 3 bin 500 kilometre uzakta olduğunu, Moskova üzerinden gelen malın direkt yapılacak hatlarla Çin üzerinden gelen maldan çok daha kısa zamanda ve çok daha ucuz fiyata buraya gelebileceğini gözlemledik. Anlattığımız bu lojistik üstünlüğümüzü, Kazakistanʹı bir üs olarak olarak, etrafındaki Cumhuriyetlerle beraber kullanabiliriz. Türkiye- Kazakistan hükümetlerinin bu bağlamda iş birliği ve ticaret merkezleri kurmasının kaçınılmaz olduğunu gözlemlemiş bulunuyoruz.ˮ -ˮSorunları çözüp Kazak pazarına girersek, Çinʹi pazardan keserizˮ Türkiye narenciyesinin yüzde 40ʹını Rusyaʹya ihraç ettiklerini, Kazakistanʹda büyük boşluk fark edip çalışmaya başladıklarını belirten Gürdoğan, Kazak pazarında birinci sırada Çinʹin bulunduğunu, Türkiye narenciye sektörünün ise 8ʹinci sırada yer aldığını söyledi. Kazakistan pazarında yaptıkları araştırmalardan bahseden Gürdoğan, ˮPazara Türk malı girdiği zaman Çin malı satılmıyor, bunu gördük.ˮ dedi. Çinʹin Kazakistanʹa 4 bin küsur kilometreden ürün getirdiğini bildiren Gürdoğan, Kazak satıcıların Türkiyeʹnin ürünlerinden daha memnun olduğunu, Türk ürünlerinin Kazak pazarına girmesiyle Çinʹin ürünlerinin ikinci plana gerilediğini anlatarak, ˮLojistik başta olmak üzere mevcut sorunları çözüp, Kazak pazarında yeterli miktarda bulunmamız durumunda Çinʹin bir çok ürününü pazarından keseriz. Türk narenciyesi burada marka olmuş ve geldiğinde bizim malımız tercih edilecek, bu net. Ürünü ulaştıramamamız büyük sorun. Lojistik sorunu çözülse, kapılar açılsa olay başka yere gidecek.ˮ ifadelerini kullandı. Gürdoğan, Kazakistanʹa yeterli ağırlığın verilmediği değerlendirmesinde bulunarak, Türkiyeʹnin şu an yıllık 3 bin 500 tonluk resmi narenciye ihracatı bulunduğunu, Moskova üzerinden Kazakistan pazarına gelen malın ise bunun 2-3 katı civarında bulunduğunu aktardı. Kazakistanʹı lojistik üs yapmak istediklerini dile getiren ve bunun gerçekleştirilmesi durumunda başta narenciye sektörü olmak üzere Türkiye ihracatında önemli yer tutan tüm sektörlere önemli katkılar sağlanacağını belirten Gürdoğan, bölgenin Türkiyeʹnin gelecek planlarına dahil edilmesi gerektiğini söyledi. -ˮÇinʹin İpek Yolu Projesi ile Türkiye By-pass oluyor, projede yer almalıyızˮ Kazakistan ile Türkiye arasındaki lojistik altyapının yetersizliğine vurgu yapan Gürdoğan, bu yüzden Türkiyeʹnin bu pazardan yeterli pay alamadığını söyledi. Türk ürünlerinin şu an Moskovaʹya gidip oradan Kazak pazarına geldiğini dile getiren Gürdoğan, şunları anlattı: ˮŞimdi Çinʹin finanse ettiği yeni İpek Yolu Projesinden biz bihaberiz. Çin, Batumʹa kadar olan tren yolu ile ürün teslim süresini 10 güne düşürüyor. Çinʹin bu İpek Yolu Projesi ile Türkiye By-pass oluyor. İpek Yolunda Türkiye olarak bir mevcudiyetimiz yok. Bizim buradaki pazarda olabilmemiz için var olan tren yolunu ve Hazar havzasını kullanmamız gerek. Şu an Hazar Denizinde Aktau Limanında çalışan gemiler var. 10 saatte Sarp Kapısından Batumʹa geliyor, 20 saatte Batumʹdan Aktauʹya geliyor. Yaklaşık 3 günlük bir zamandan bahsediyoruz. Biz şu an 3 günde mal gelebilecek bir ülkede yokuz. Biz diyoruz ki, Kazaklarla beraber Ro-Ro hattını, aynı zamanda tren feri hattını kuralım ve bu hatla beraber Moskovaʹya gitmeye gerek kalmaksızın çok kısa zamanda Türk ürünlerini Kazakistanʹa getirelim. Burayı da bir merkez olarak düşünelim ve buradan dağıtım yapalım. Yarın çok geç olabilir. Burada uyuyan iki ülke var şu an. Kazakistan ve Türkiye. Burada yapılan stratejik planda biz yokuz, bu projede yer almalıyız. Projelere göre kendimizi konumlandırıp, Çinʹin İpek Yolu Projesinin içinde Türkiye olarak yer almalıyız. Türkiye bu projelerin içine girerse, Çinʹin oyununda rol almış olacağız.ˮ -ˮTürkiye-Kazakistan Lojistik Master Planı acilen yapılmalıˮ Türkiye ve Kazakistanʹın bu yolun kısaltılması ile birer üs olarak kullanılabileceğini ve bunun da iki ülke ekonomisine önemli katkı sağlayacağını dile getiren Gürdoğan, geçmişte tarihleri ortak olan iki ülkenin uykuda olduğu değerlendirmesinde bulunarak, bu uykudan uyanılması gerektiğini söyledi. Gürdoğan, Çinʹin Gürcistanʹda Anaklia Deniz Limanı yaptığına dikkati çekerek, konuşmasına şöyle devam etti: ˮBu limandaki amaç, Çin ile Anaklia yani Sarp-Türkiye arasındaki teslim gününü 10 güne indiriyor. Geçmişteki İpek Yolunun merkezi Kazakistanʹda bulunuyoruz şu an. Türkiye de İpek Yolunun kesiştiği nokta. Biz neden Türkiye-Kazakistan olarak bu projede, kendi ülkelerimizin çıkarlarını, kendi iş adamlarımızın refah seviyesini daha da yükseltmesi için aracı olmuyoruz? Buna aracı olabilmek için projelerimizi devlet yetkililerimize aktarmalıyız. Kazakistanʹı 18 milyon nüfusun yaşadığı bir yer olarak değil, Türk Cumhuriyetleri ile tam bir merkez olarak, o nüfuslara da aktarma noktası olarak görüyoruz. Kazakistanʹı bölgede üs olarak görüyoruz. Bu yüzden NTG olarak buradayız ve bu ziyaretlerimizin devamı gelecek. Türkiye-Kazakistan Lojistik Master Planının devletler arası ilişkiler neticesinde acilen yapılması gerektiğini düşünüyoruz. İki ülke ticaretinde uyuyan devi uyandırmalıyız. Kazakistanʹa yıllık 100 bin ton narenciye ihracatı hedefliyoruz. ˮ-ˮTürkiye Kazakistanʹda rafineri kurup, barter ticareti yapabilirˮ Türkiye ve Kazakistanʹın sosyal, siyasi, kültürel başta olmak üzere bir çok açıdan çok yakın olduğunu dile getiren, iki ülke arasında gerekli anlaşmaların ivedi şekilde yapılması gerektiğini bildiren Gürdoğan, bir çok alanda Türkiyeʹnin Kazakistanʹda ve bölgede bulunmasının önemine işaret etti. Kazakistan pazarındaki eksikliklerden bahseden ve bu anlamda Türkiyeʹdeki birçok sektör için öncü olmak istediklerini ifade eden Gürdoğan, şunları söyledi: ˮHazar havzasını Kazakistan ile beraber kullanabiliriz, Azerbaycanʹdaki tren feri hattını birlikte yapabiliriz. Devlet desteği ile, iş adamları ve ihracatçılar olarak burada yatırım yapmaya hazırız. İki ülke arasındaki ticaret potansiyelini görmemek için kör olmak gerek. Cumhurbaşkanımızın koyduğu 500 milyar dolarlık ihracat hedefine ulaşabilmek için buradayız, bunun için strateji geliştirmemiz gerek. Bu hedef ulaşılmayacak bir hedef değil. Avrupaʹya alternatif yaratmak için buradaki pazarlarda konumlanmamız lazım. Kazakistanʹın petrol rafinerisi konusunda önemli eksikleri var. Türkiye burada neden rafineri kuramasın? Kurulacak rafineriden Türkiyeʹnin petrol ihtiyacının çoğu neden karşılanmasın? Türkiye burada rafineri kurabilir ve hatta barter ticareti yapabiliriz.ˮ -ˮTürkiye ve Kazakistan, Pekinʹden Londraʹya giden ulaştırma koridoru üzerinde kilit ülkelerˮ Türkiyeʹnin Almatı Başkonsolusu Rıza Kağan Yılmaz da yemekteki konuşmasında Türkiye ile Kazakistan arasında birçok alanda yakın ilişkiler bulunduğunu belirterek, bunların ilerletilmesi gerektiğini söyledi. Bugün Avrasya gerçekliği içerisinde Türkiye ve Kazakistan gibi iki önemli ekonominin sağlayabileceği çok önemli katkı ve faydalar bulunduğunu dile getiren Yılmaz, şunları kaydetti: ˮTürkiyeʹde Kazakistanʹda, bugün Pekinʹden Londraʹya kadar giden, dediğimiz o asıl ulaştırma koridoru üzerinde kilit ülkeler pozisyonundalar. Bu hat, her iki istikamette de geçtiği bütün ülkelere önemli ekonomik faydalar kazandıracak bir hat. Çinʹden gelen, Kazakistanʹdan geçen, Kazakistanʹın doğu Horgos Kapısından giren batı kapısı Aktau Limanından çıkan, Hazar üzerinden Kafkasyaʹya ulaşan, Kafkasyaʹda Azerbaycan-Gürcistan üzerinden Türkiyeʹye, Türkiye üzerinden de Avrupa ile entegre hatlar üzerinden Avrupaʹya ulaşan bu hat hepimize çok önemli kazanımlar sağlayacaktır. Türkiye olarak mükemmel hale getirilen ulaştırma altyapısı, Gürcistan ile olan bağlantılarımız, Bakü-Tiflis-Kars demiryolu, Hazarʹı feribotla geçip Aktau Limanına varışımız, Kazakistanʹın bugün mükemmel hale getirmek için uğraştığı ulaştırma altyapısı, bütün bunlar önemli zincirin kilit halkalarını oluşturuyor. Kazakistan nasıl Türkiye için bütün Orta Asya ve Avrasya ekonomik birliğine açılan kapıysa, Türkiye de Kazakistan için Ortadoğu, Afrika, Balkanlarʹa, Avrupaʹya açılan önemli bir kapı teşkil ediyor.ˮ İki ülke ekonomisinin birbirine entegre olması halinde, iki ülkeye de ciddi kazanımlar sağlayacağının altını çizen Yılmaz, Türkiye ve Kazakistanʹın politikasında ˮBirlikte Kazanmakˮ motifinin önemli yer tuttuğunu, iki ülkenin de bulunduğu bölgede ˮİstikrar Adasıˮ olduğunu söyledi. Türkiyeʹnin 15 Temmuzʹda karşı karşıya kaldığı hain darbe girişimini anımsatan, kısa sürede bu tehlikenin bertaraf edildiğini anlatan Yılmaz, ˮİşleri, ticareti ve hayatı normal düzeninde sürdürmeye devam ettik. Bu hain darbe girişiminin ilk günlerinde Kazakistan Devlet Başkanı Nursultan Nazarbayevʹin Ankaraʹya gelerek Türkiyeʹye destek vermesi Türk-Kazak kardeşliğinin ne olduğunu tüm dünyaya gösterdi. Bu kardeşliğin ruhuna uygun olarak beraber adımlar atıp, kardeşliğimizi daha da pekiştireceğiz.ˮ diye konuştu. 7DENİZ