Raylı sistemlerde ‘devrim’ niteliğinde işler yapan, dışa bağımlılığı ortadan kaldırmak üzere olan TÜLOMSAŞ havacılık, denizcilik ve savunma sanayii ile temas halinde. Sektöründeki ilkleri gerçekleştiren kurumun gündeminde milli yüksek hızlı trenden tank motoruna, marin motordan THY Teknik ile işbirliğine kadar pek çok proje ve gündem var. Van Gölü feribotlarının kullanacağı marin motoru üreten TÜLOMSAŞ’a “dünyaya yelken açın” denilerek yelkenli hediye edildi. THY Teknik yetkilileri, imkân ve kabiliyetlerini görmek için kurumu ziyaret etti. Yerli hızlı tren çalışmalarını sürdüren TÜLOMSAŞ, Altay Tank Motoru imalatında da görev almak istiyor. Uluslararası işbirlikleri yapan TÜLOMSAŞ’ın çalışmalarıyla 2020’den sonra lokomotif ithal etmeyeceğiz. Son yıllarda raylı sistemler konusunda ‘devrim’ niteliğinde işler yapan, ülkemizin dışa bağımlılığını azaltan TÜLOMSAŞ, havacılık, denizcilik ve savunma sanayiine göz kırpıyor. Türkiye’nin en stratejik kurumlarından biri haline gelen kurumun Genel Müdürü Hayri Avcı’yı makamında ziyaret ettim. Gördüklerim ve duyduklarım beni umutlandırdı. Makam Odası’nın son konuğu 12 yıldır TÜLOMSAŞ’ı yönetin Hayri Avcı oldu. Genel Müdür Avcı’ya kahve içmeye uğradım. Laf lafı açmadı! Proje projeyi açtı, hayaller hedefler birbirini kovaladı. TÜLOMSAŞ’ın sadece Eskişehir için değil Türkiye için önemine bir kez daha tanıklık ettim. Avcı’nın makamını gezerken geleceğe olan umutlarımız arttı. Bu topraklara, kurumlara ve insanlara olan güvenimiz zirve yaptı. Avcı, her biri ‘gerçek’ olan hedef ve hayallerini anlatırken ‘duygusal’ anlar yaşandı. Evet, sonuçta demirden bahsediyor ama duygulanmamak için ‘demir’ olmak gerekiyor. Avcı’nın Makam Odası’nı gezmeye başladık… STK’ların verdiği plaketleri gösteren Avcı, “Hepsinin ayrı bir anlamı var” diyor. Camdan lokomotifler, katıldığı fuarlardan verilen hediyeler var. Tayland Demiryolları’ndan hediye var… Ve alçıdan yapılmış bir Devrim otomobili… Deniz Mühendisleri Odası’nın “Uzaklara yelken açın” diye hediye yelkenli var. Van Gölü feribotlarının kullanacağı marin motorun yapımı sonrasında verilmiş ve “Tüm dünyaya, denizlere yelken açın” demiş yetkililer… Üzerinde ‘Raylı Sistemler Kümelenmesi’ bir plaket görüyoruz. Avcı’nın yorumu “Kurucu başkanlığını yaptığım Raylı Sistemler Kümelenmesi’nin hediyesi. Benim için çok önemi ve anlamı var bunun. Çünkü Türkiye’de ilk defa biz kurduk. Bizden sonra Ankara ve Bursa’da kuruldu. İlk biziz. Raylı Sistemler Kümelenmesi, AB’ye örnek bir STK oldu. Sanayi Odamızın himayesinde kurduk” oldu. Çalışma masasının yakınında bir uçak maketi görüyorum. Avcı, “THY’den ziyarete geldiler. THY Teknik’ten… Onun anısına bir uçak hediye ettiler. Ortak işbirliğini konuştuk. Hem ziyaret hem de imkân ve kabiliyetlerimizi görmek için gelmişler” diye konuştu. Denizcilik ve raylı sistemlere ait pek çok sertifika duvarda asılı. Bakanlık’tan alınan Çevre Beratı da var. TÜLOMSAŞ’ın çevreye verdiği önem nedeniyle verilmiş. Denizcilik sektörüne ilk hizmet sonrası Türk Loydu’nun sertifikası var. Van Gölü feribotlarının yapımı sonrasında verilmiş… Avrupa’ya giden ilk lokomotif için düzenlenen törenin fotoğrafı var. 2014 yılında yapılan bir tören… Dönemin Başbakanı Erdoğan da törende. Avcı, “Gurur duyduğumuz bir fotoğraf” diyor. Duvarda büyük bir şekilde ‘misyonumuz’ yazıyor. Avcı, yeni şartlar nedeniyle yakında değişeceğini ifade ediyor. Hızlı tren üretimi misyonu değiştiriyor. Avcı, kapalı duran televizyonu gösterince “Çok az baktığım bir şey” dedi. Zenith marka bir saat göze çarpıyor. Avcı, “Bu saat geldiğim zaman vardı. Dekorasyona uyum sağlaması da ayrı bir güzellik katıyor. Çok rahatsız etmeden sadece işini yapıyor o da bizim gibi. Gösterişi sevmiyor. Çalışır durumda. Sürekli doğruyu gösterir” diyor gülümseyerek. Dünya haritası, kurumuş gül ve ‘gurur tablosu’ üretimler Hayri Avcı’nın makamı sürprizlerle dolu… İnsana tüm duyguları tattırıyor. Çerçeve içinde kurumuş bir gülden Devrim’in maketine, yerli üretilecek hızlı tren setlerinden dünya haritasına kadar her şey var. Dizel ve elektrikli lokomotiflerin önünde duran Avcı: 100 yıllık TÜLOMSAŞ’ın üretimdeki dönüm noktası. Üretim gücünün zirveye çıktığı bir dönem. Müthiş bir olaydı. O üretimin keyfi bambaşkaydı. İki büyük fotoğraf var. Tam ortalarında hızlı tren tasarımı duruyor. Hala heyecanlı olan Avcı’ya bırakıyorum sözü: “Bizim ürettiğimiz, elektrikli lokomotifler… Gurur tablomuz diyelim. Haftada bir adet ürettiğimiz… 68 bin tipi elektrikli lokomotifler. Bu lokomotifler gerçekten bizim için çok zor olan bir şeyi çok kolay hale getirdi. Arkadaşlarımız zirvede bir iş başardılar. Aynı anda altı lokomotife ulaştık. Bir modeli devreye almak bile çok zordur. Biz iki modeli aynı anda devreye aldık. Hem elektrikli lokomotif hem de GE ile birlikte yaptığımız dizel lokomotif. Bu iş TÜLOMSAŞ ile tüm düşünceleri, tüm ön yargıları ve algıyı değiştirdi. Artık TÜLOMSAŞ’ın bir dünya şirketi olduğu, bir üretim gücü olduğu mesajı verilmiş oldu. Bu üretimle ‘Biz buyuz, biz lokomotifle ilgili dikkate alınması gereken kurumuz’ dedik. Şu an hazırız, sipariş gelirse yaparız.” Avcı, daha sonra GE işbirliğiyle yapılan dizel lokomotiflerin göründüğü fotoğrafın önüne geçti ve “1985 yılında biz ilk defa buharlı lokomotif üretimine başlarken ABD dizel lokomotif üretimine başlamış. Makas o kadar açıkmış… Biz 2012’de bu lokomotifi üreterek bu makası bir şekilde kapatmış olduk. Şu an en son teknolojiyi üretebilecek seviyedeyiz. Yine şu an yüzde 50’den daha fazlasını yerli yapacak gücümüz var. Bu sene yapacağımız projeyle bu iki lokomotifi de yazılım ve cer araç kontrol sistemlerini yerli ve milli üreteceğiz. Yan sanayimiz, TÜBİTAK ve üniversitelerimizle beraber. Böylece 2020’den sonra ülkemizi hiçbir zaman ithal lokomotif girmeyecek. 2020’den sonra kendi milli markamızla dünya pazarında olacağız” dedi. Avcı, üretimler için son olarak “100 yıllık TÜLOMSAŞ’ın üretimdeki dönüm noktasıdır. Üretim gücünün zirveye çıktığı bir nokta. Müthiş bir olaydı. O üretimin keyfi bambaşkaydı. Gece gündüz çalıştık ve başardık” dedi. Hızlı tren tasarımının görüldüğü fotoğraf için “Bu bizim süper vizyonumuz. Şirketimiz tarafından yapılacak hızlı trenin konsept tasarımı… Böyle bir yüksek hızlı trenimiz olacak. İnşallah iki yıl sonra değişik bir şeyle karşınızda olabiliriz. Tamamıyla milli ve bize özgü bir çalışma yöntemi uyguluyoruz. Bakanlığımızın ve TCDD Genel Müdürümüzün çok büyük katkısı var” diye konuştu. Odasında hızlı tren maketleri de var. Kurumuş bir gül görüyorum, çerçeve içinde… Avcı, hikâyesini şöyle anlattı: Fransız firmasının satış pazarlama müdürü bayandı. Şirketimizi ziyareti sırasında gül vermiştik. Çok mutlu oldu, çok sevindi. Sonraki gelişinde gülü çerçeve içinde getirdi bize hediye etti. Toplantı masasının karşısındaki dünya haritası önünde duruyoruz… Genel Müdür Avcı, “Bizim vizyonumuzu gösteriyor. Sadece ülkemizin ihtiyaçlarını karşılamak değil, katma değer üretmek için de çalışan firmayız. Büyük düşünmemiz lazım” diyor. Avcı’nın makamında toplantılar yapılıyor. Dünya haritasının yanında büyük bir toplantı masası ve akıllı tahta var. 7DENİZ