“Atatürk’ün sözlerini çoğu şey gibi, duvarlara, okullara, oraya buraya yazmaktansa uygulasaydık bugün ne yazardım acaba? Peki, şimdi uygulayacak mıyız, 1937’den bu yana ders aldık mı? Hayır. Birçok şey yazılır, çizilir, saatlerce nutuk atılabilir ama icraat olmadan bunların hepsi yok hükmünde. Belki, 2037’de Çin gemileri, Çinli mürettebatlarıyla, Çin sahipli limanlarımıza, Çin mallarını yığıp, o malları Çin yapımı makinelerle elleçleyip, paraları Çin bankalarına yatırırken 2016’da yok hükmünde bir makale yazmıştım derim…” diyerek son noktayı koyar Can Besev! Hurdacılıkta dünya 5’incisiyiz Birleşmiş Milletler İstatistik Dairesi’nin, 2014 yılına ait yayınladığı denizcilik profillerine baktığımızda, ilk gözümüze çarpacak olan nokta, ülkemizin en aktif olduğu alanın gemi sökümü olması. Dünya gemi sökümünün %3,75’ini (809, 107 GRT) yapıyor olmamız tabi ki olumlu. Bu, hurdaya dayalı Türk demir-çelik endüstrisi için önemli bir hammadde kaynağı. Hurdacılıkta dünya beşincisiyiz. İlk sıra Hindistan’ın (%31,69-7,1 milyon GRT), sonra Çin (%21,75), Bangladeş (%19,40) ve Pakistan (%18,77) geliyor. Çin’in pazar kötü diye gitme şansı yok Elde olan bazı 2015 verileri Çin’in dünya denizcilik tonajının %10’undan fazlasına sahip olduğunu gösteriyor. Milli ülküleri; tüm Çin odaklı lojistik ihtiyaçlarının, Çin sahipli, Çin mürettebatlı, Çin finansmanlı, Çin bayraklı ve Çin yapımı gemilerde taşınması. Ayrıca önemli olan bir faktör de, ödemenin dolar yerine Yuan ile yapılacak olması. Burada milyonlarca kişiden bahsediyoruz. Bugün bile Çin’de doğrudan veya dolaylı olarak denizcilikten, gemi inşa ve sökümünden yaşamını sağlayan birey sayısı birçok Avrupa ülkesinin toplam nüfusundan fazla. Bu insanlar da Çin’in en müreffeh bölgesi olan doğu kıyısında yaşıyorlar. Bu yüzden devletin, salt pazar kötü diye kapatıp, gitme lüksü yok. Zaten hem komünist bir ülke olarak politikalarına uygun düşmez hem de uzun hedefli olarak ülkülerine uymaz. Oyuna inşa ederek başladı Bugün Çin tersaneleri dünya yeni inşa pazarında %36’lık bir paya sahip. Oyuna inşa etmekten başladılar. Avrupa tersaneleri sökerken bilgi birikimini kaybederken Uzak Doğu bunları kopyaladı ve geliştirdi. Uzak ara birinci Çin, kapasite olarak dünyanın en büyük üçüncü armatör ülkesi. 157 milyon DWT kapasiteye hükmediyor. Önünde sadece Japonya ve Yunanistan var. Gemi sayısı olarak ise şimdiden birinciliği ilan etmiş durumda. 2014 verileri, 4.966 gemi ile bu unvanı Çin’e veriyor hem de en yakın rakibi Yunanistan’a 949 gemi farkı atarak. Elimizdeki güncel Nisan rakamlarına bakarsak da 5.771 gemi Çinliler tarafından donatılıyor. Yunanistan ise 4.479’da kalmış durumda, yani aralarındaki fark 1.292’ye çıkmış. Yunanistan ile Çin rekabeti pek konuşulan bir konu değil, çoğunluk fark etmiyor bile diyebiliriz. 2008 senesinde Çinli bir müsteşar ile güzel bir sohbetimiz olmuştu. O zaman denizcilikte en büyük rakiplerinin Yunanistan olduğunu ve ödenen paralara çok içerlediklerini yüzündeki acı ifadeyle beraber anlatmıştı. 10 sene sonra sayı olarak en büyük oldular, muhtemelen birkaç sene sonra da kapasite olarak da olacaklar. Tüm çabaları dünya denizciliğine hakim olabilmek Esas gayeleri, ülküleri; dünya denizciliğine hakim olmak ve tüm lojistik üzerinde küresel söz sahibi olabilmek. Zamanında aynı şeyi, imalat sektörü için söylediklerinde “hadi canım, uyduruk mallarla nasıl dünya imalatını elde edecekler” denmişti. Şimdi aynı şey denizcilikte oldu ve sonuç da aynı olacak. Hiçbir şey tesadüf değil! Buradaki esas nokta, strateji. Bugün Çin’in gelmiş olduğu nokta tesadüf değil. 1980’lerden beri konulan ve sürekli güncellenen bir stratejinin parçası. Zamanında alay eden güruh şimdi diyor ki; pazarlar kötü, gemiler zararda, Çin kötü yatırım yapıyor, batar bu şirketler… Bir ay, bir yıl sonrasını düşünmeye alışmışlar ne de olsa, peki, 10 ya da 20 sene sonra hakimiyet bütünüyle gidince? Gemiler binlerce yıldır var ve hep olacak. Şayet 10 ya da 20 sene içinde ışınlanma teknolojisi gelirse, ortada konuşulacak bir mevzu yok peki ya gelmezse o zaman ne olacak? Çin ülküsüne ulaşacak! Ortada gizli bir şey de yok. Yeraltı tersanelerinde yapılıp, birden bire ortaya çıkarılacak gemi falan da yok! Her şey, herkesin gözü önünde oluyor. Limanları da alıyorlar. Yunanistan’ın Pire Liman’ı da dahil. Afrika’da, Amerika’da her yerde liman alıyor Çinliler. Bu onların lojistik stratejilerinin gereği. Gizli, saklı bir şey yok, gazetelerde hepsi yazıyor… Hani nerde denizcilik ülkümüz Gelelim Türkiye’ye. Şöyle geriye dönüp bir bakalım. Bir denizcilik ülkümüz var mı? 1937’de Meclis Yasama Yılı’nı açarken Atatürk şöyle demiş; “En güzel coğrafî vaziyette ve üç tarafı denizlerle çevrili olan Türkiye ; endüstrisi, ticareti ve sporu ile, en ileri denizci millet yetiştirmek kabiliyetindedir. Bu kabiliyetten istifadeyi bilmeliyiz; denizciliği, Türk’ün büyük millî ülküsü olarak düşünmeli ve onu az zamanda başarmalıyız”. Dünyadaki gemilerin %0,22’sini inşa etmişiz Türkiye’de her türlü ülkü fazlasıyla zaten mevcut ama icraat yok. Zorlaya zorlaya idealist bazı kişilerin ittirmesiyle ufak da olsa gemi inşa sanayimiz oldu. Birleşmiş Milletler’e göre dünyadaki gemilerin %0,22’sini inşa etmişiz ve %1,71’ine sahibiz. İcraat yoksa her şey yok hükmünde Atatürk’ün sözlerini çoğu şey gibi, duvarlara, okullara, oraya buraya yazmaktansa uygulasaydık bugün ne yazardım acaba? Peki, şimdi uygulayacak mıyız, 1937’den buyana ders aldık mı? Hayır. Birçok şey yazılır, çizilir, saatlerce nutuk atılabilir ama icraat olmadan bunların hepsi yok hükmünde. Belki, 2037’de Çin gemileri, Çinli mürettebatlarıyla, Çin sahipli limanlarımıza, Çin mallarını yığıp, o malları Çin yapımı makinelerle elleçleyip, paraları Çin bankalarına yatırırken 2016’da yok hükmünde bir makale yazmıştım derim… Dileyen okuyucularımız, Birleşmiş Milletler İstatistik Dairesi 2014 denizcilik profillerine http://unctadstat.unctad.org/CountryProfile/MaritimeProfile/en-GB/792/index.html bu adresten ulaşabilir. TURKEY Source: UNCTADstat (http://unctadstat.unctad.org) Notes: 1 Sum of exports and imports. 2 Coastline length based on data calculated in 2000 from the World Vector Shoreline database at 1:250,000 scale. 3 Propelled seagoing merchant vessels of 100 GT and above. Source: Clarksons Research. 4 Propelled seagoing merchant vessels of 100 GT and above, on 1 January. Source: Clarksons Research. 5 Propelled seagoing merchant vessels of 1000 GT and above, on 1 January. Source: Clarksons Research. 6 TEU: Twenty Foot Equivalent Unit. Source: UNCTAD Secretariat, derived from various sources including Dynamar B.V. Publications, terminal operators and port authorities. 7 Statistics presented correspond to the 6th edition of the IMF Balance of Payments and International Investment Position Manual, 2009 (BPM6, 2009). 8 Source: UNCTAD Secretariat, generated from data provided by Lloyds List Intelligence. e Estimated. Symbols for missing values: 0 Zero means that the amount is nil or negligible .. Not available or not separately reported _ Not applicable ... Not available, including no quotation # Non-relevant calculation - Not publishable *** Negative accumulation of flows; Value included in regional and global totals Abbreviations & acronyms: DWT:Abbreviations & acronyms: DWT: Dead weight tons GDP: Gross domestic product GT: Gross tons TEU: Twenty foot equivalent unit Disclaimer: The designations employed and the presentation of the material on UNCTADstat do not imply the expression of any opinion whatsoever on the part of the secretariat of the United Nations concerning the legal status of any country, territory, city or area, or of its authorities, or concerning the delimitation of its frontiers or boundaries. Where the designations “economy” or “country or area” appear in texts or tables, they cover regions, countries, territories, cities or areas. UNCTAD strives for the highest level of accuracy and is committed to promptly correcting any errors on its part. It does not guarantee or make any express or implied representations regarding the accuracy, reliability, correctness, fitness for use for a particular purpose, or otherwise, whatsoever, of any of the tables in UNCTADstat. Generation date: 29 March 2016