İran ile gümrükte yaşanan sıkıntıların ardından Türk cumhuriyetlerine nakliye için gözünü alternatif yollara çeviren sektör, Hazar Deniziʹne yöneldi. İran ile gümrükte yaşanan sıkıntıların ardından Türk cumhuriyetlerine nakliye için gözünü alternatif yollara çeviren nakliye sektörü, yılda 2 bin aracının geçtiği Hazar Deniziʹnden, Alat Limanıʹndan yapılacak feribot seferleriyle 25 bin aracını nakletmeyi hedefliyor. Uluslararası Nakliyeciler Derneği (UND) İcra Kurulu Başkanı Fatih Şener, yaptığı açıklamada, ülkenin Türk cumhuriyetlerine yaptığı ihracatın yüzde 90ʹını İran, yüzde 5ʹini Hazar Denizi, diğer yüzde 5ʹini ise Rusya üzerinden yaptığını belirtti. Şener, son dönemde İran güzergâhında yaşanan gümrükte beklemeler, geçişlerde ödenen ekstra yakıt ücretleri nedeniyle 2013 yılında Türk cumhuriyetlerine giden 14 bin aracın yükünü İran arabalarına bıraktıklarını söyledi. Durumun maliyetleri önemli ölçüde etkilediğini anlatan Şener, ˮOrtalama 35 bin dolarlık bir mal göndermek için İran arabalarına 8 bin dolar ödemek zorundaydık. Bu çok fizibıl değildi. ʹNiye biz Hazarʹdan daha fazla geçmeyelimʹ diye düşündük. Gittik burada incelemeler yaptık. Orada güzel yatırımlar var. Hazar Deniziʹnde iki liman inşaatı hızla ilerliyorˮ dedi. Şener, İranʹın uygulamaları nedeniyle navlunların 8-9 bin doları bulduğunu, bazı ucuz ürünlerin gitme şansının kalmadığını ve Türk ihracatının bundan olumsuz etkilendiğini dile getirdi. Maliyetler düşecek İran üzerinde yapılan seferlerde işçilik maliyeti ve gidiş geliş sürelerinin arttığına dikkati çeken Şener, şunları kaydetti. ˮBunları Hazarʹdan yapılacak seferlerle azaltmak mümkün. Kapılarda beklemeler olmazsa gidiş gelişi 15 günde yapabilecekler. Hazarʹda ro-ro ile taşıma yapılıyor. Bir de feribotlar var. Feribotlar ro-roʹdan farklı olarak hem vagon hem de tır taşıyor. Azerbaycan yeni bir liman yapıyor. Limanın feribot taşıyan kısmı hazır. Baküʹye gitmeden 80 kilometre mesafede Alat Limanı var. Feribotla taşırlarsa bizi alacak ve hiç bekletmeden karşı tarafa bırakacak. Dönüşte araç varsa alacak yoksa vagon alacak. Orada devamlı vagon var. Azeri tarafına bizi şimdilik ro-ro ile değil feribotla taşıyın dedik. Esasen bu mümkün.ˮ ˮBu olursa 9 bin dolar olan taşıma bedelleri 6 bin doların da altına inecekˮ diyen Şener, ˮBöylece 20 günde Türkmenistanʹa giden araçlar 6 günde gidecek. Gidiş dönüşü 15 günde yapabilecekler. Biz bu meseleyi çok önemsiyoruz. Azerbaycan da önemsiyor. Tarih boyunca yolun geçtiği ülkeler zenginleşmişler. Azerbaycan da bu koridorlardan biri olmak istiyor. İran ile yaşanan kriz bu projeyi öne çıkardı. Azeri dostlarımızın bunu bir an önce hayata geçirmesi çok önemliˮ ifadelerini kullandı. Hedef, Hazarʹdan 25 bin geçiş Şener, Hazarʹdan geçen araç sayının aylık 150 civarındayken, son 3 ayda sağlanan teşviklerle 500ʹü bulduğunu aktardı. Aylık geçiş 500 olduğu takdirde yılda yaklaşık 6 bin aracın geçeceğinin altını çizen Şener, ˮBiz Hazarʹdan yıllık 25 bin araç geçirmek istiyoruz. Azerbaycanʹın feribot kapasitesi ve Türkmenistanʹın alımını yaptığı ro-roʹlar devreye girdiğinde Hazarʹdaki kapasite 25-30 bini bulacak. İran gümrüklerinden çıkışta aynı sorunlar olduğu müddetçe arayışlara girmemiz gerekecek. Burada en önemli seçenek Hazar. Süreyi kısaltacak ve maliyetleri düşürecekˮ diye konuştu. Kazakistanʹa uçakla klozet ve musluk ihraç edilmiş Türkiyeʹnin Kazakistanʹa ihracatının yüzde 20ʹsinin uçakla yapıldığını ifade eden Şener, uçağın pahalı bir taşıma aracı olduğunu, zorunluluk sebebiyle yapıldığını vurguladı. Şener, bu ülkeye uçakla klozet ve musluk gönderildiğini belirterek, sözlerini şöyle sürdürdü: ˮKazakistanʹa yatırım yapmış. Otel yapılmış. İranʹda yük takılır korkusuyla fazla para ödemeyi göze alıp uçakla göndermiş. Bu güzergahta taşımayı hızlandırma ve ekonomik hale getirme durumundayız. Coğrafi olarak uzak bir güzergah değil. Bu sorunun kendi kendine çözülmesini beklemek anlamsız. Türkiye ihracatla kalkınacaksa ihracatın akacağı yolları açmak zorunda. Biz UND olarak 2023 hedeflerine inandık. Bunun için ihracatı kolaylaştıracak yolları deniyoruz.ˮ Türk cumhuriyetlerinin ciddi anlamda ithalat yapan ve projeleri olan ülkeler olduğunu anlatan Şener, bu ülkelerle olan 4-5 milyar dolarlık ihracatın ikiye katlanabileceğini, batıya göre ihracat potansiyellerinin daha yüksek olduğunu sözlerine ekledi. 7deniz