Tüm dünyayı etkisi altına alan Covid-19 pandemisi, birçok alanı olduğu gibi denizcilik sektöründe de sorunlara yol açıyor. Bu anlamda uluslararası seyir yapan gemilerde çalışan emekçilerin stres düzeyini arttırarak psikolojik durumunu olumsuz etkiliyor. Liva Marine Survey & Consultancy Services Genel Müdürü Cihat Yavuz Güler, Covid-19 pandemisinin olumsuz etkilerini azaltmak, gemi adamlarının stresten uzaklaştırılması ve gemide kişisel rehabilitasyon programlarının uygulanmasının için önerilerini paylaştı.
Güler, insan kaynakları departmanının, insan sermayesi departmanına dönüştürülmesinin önemine işaret ettiği bilgilendirmesinde şunları kaydetti:
“Geçtiğimiz süreçte yaşanan personel değişim ve gemi içi elim hadiseler ışığında herkesin hemfikir olduğu konu deniz çalışanlarının psikolojik durumunun özellikle “Covid-19” önlemlerinin devam ettiği bu süreçte nasıl kontrol edilebileceği ve varsa sorunun nasıl çözümlenebileceği.
Bu bağlamda zaman içerisinde çeşitli çalışmalar yapılmış olmakla beraber özellikle derin finansal krizinde etkisi ile bu hususa eğilim gün geçtikçe azalmış ve nihayetinde ilgili kontrol çabaları son bulmuştur. Özellikle personel yapısının çok uluslu yapıya dönüştüğü bu süreçte katılım öncesi Psikoteknik değerlendirmeler yapılmamakta, gemi çalışması esnasında takip ve kontrol ikinci plana atılmakta ve personel işe alımlarında genellikle adayların bir önceki firmasından referans alma yöntemi kullanılmaktadır. İnsan kaynakları bölümü ise tüm bunlara ek olarak zaman bulabildiği ölçüde adayların sosyal medya hesabını kontrol etmektedir.
Teknolojinin ve anlık iletişimin nerede ise sınırsız olduğu günümüzde, değişime açık olan, devamlı gelişim mantığını benimseyen denizcilik sektörü personelinin bu süreçte karşılaşabileceği sorunlar ile bu sorunlarla başa çıkma yöntemleri konusu, üzerinde durulması gereken önemli bir noktadır. Bu bağlamda, Şu an gündemin büyük bir bölümünü oluşturan Koronavirüs hastalığı salgını, insanların ve toplumların stres düzeyini oldukça artırmaktadır. Ortaya çıkan bu strese verilen tepki bireyden bireye değişkenlik gösterebilir. Öte yandan, stres kavramı hayatımızın bir parçasını oluşturmakla birlikte stresi tespit etmek de mümkündür. Bu süreçle başa çıkmak adına; gerek armatörlük firmaları, gerekse çatı organizasyonlar çeşitli programlar uygulamaktalar. Bunlar: Gemide kişisel rehabilitasyon programları uygulamak ve İnsan kaynakları departmanını, insan sermayesi departmanına dönüştürmek.
Tüm bunlar ışığında, şimdi bahsi geçen kavramların ne olduğuna hızlıca bakalım.
Gemide kişisel rehabilitasyon programları uygulamak
Basit olarak İfade etmek gerekir ise insan beynini tehdit eden 2 şey vardır. Bunlardan ilki “değişim” diğeri ise “belirsizlik”tir. Covid-19 önlemlerinin uygulamada olduğu bu süreçte ne yazık ki 2 tehditle de karşılaşmış durumdayız. Önceden yaptığımız belli başlı rutinlerin bir kısmını gemiden çıkmadan/uzaktan yürütmeye çalışıyoruz ama bir kısmını gerçekleştiremiyoruz. Bu sebeple gemi adamlarının ne hissettiği, olaylara ne tepki vereceği değişime uğramış durumda. Öte yandan şuan yaşanan durum normal şartlarda da yaşadıklarının dışında değil aslında. Hatta bazı durumlarda Otorite, Klas, Denetim baskılarının azalması vs. görece iş yüklerini hafiflettiğini bile söyleyebiliriz. Normal çalışma konuları ve odakları zaten devam etmekte. Bu süreci zorlaştıran ve bir süre daha devam ettirecek olan ise belirsiz süre boyunca dış dünyadan izole olmak ve istediklerinde gemiden ayrılamayacak olmaları düşüncesidir. Bu durum da çalışanlarımızın stresini artırmaktadır. Normal Zamanlarda yapmayacakları ama an itibari ile Yapmaya başladıkları ve önümüzdeki günlerde ise Yapabilecekleri kuvvetle muhtemel olan tüm olumsuz davranışların “kök nedeni” işte açıklamaya çalıştığımız, Değişim ve Belirsizlikle birlikte “Normal Rutinlerini Yapamamaları” ile “Yalnızlık” hisleridir.
Dayanıklılıklarını arttırabilmek adına yapabileceğimiz belli başlı şeyler vardır. Bunlar:
-Öncelikle bedenlerine iyi bakmak, sağlıklı ve dengeli beslenmek, uykularını düzenli almalarını sağlamak,
-Bu sürecin ve yoğun duyguların geçeceğini hatırlatmak,
-Süreçle ilgili haberleri sıklıkla izlemek, okumak yerine belli başlı zamanlarda bilgi almak adına takip etmelerini sağlamak,
-İletişim kurmaktan hoşlandığı insanlarla etkileşimde olup endişelerini ve nasıl hissettiklerini paylaşmalarını sağlamak,
-Hem Odağı değiştirmeye hem de motivasyonu artırmaya yardım edecek türden aktiviteler yapmak
Yukarda belirtilen tavsiyeler doğrultusunda oluşturulacak olan kişisel rehabilitasyon programları, gemide bulunan ve destek alma ihtiyacı hisseden tüm gemi adamları için uygulanacak destek çalışmalarının bütününü içermektedir. Bu çalışma, personellerin stres seviyelerini normal düzeyde tutmak, iş motivasyonlarını yükseltmek ve kişinin bu süreçle başa çıkmasını sağlamayı hedeflemektedir.
Kendisini umutsuz, kaygılı, yoğun stres altında, mutsuz vb. duygular altında hisseden kişilerin, gemideki “emin/saygı duyulan kişi” ile görüşmesi ve durumu ona aktarması gerekmekte. Paralel olarak, Kaptan ve Baş Mühendislerinde personellerinin tavır ve davranışlarını takip etmeleri büyük bir önem arz etmektedir. Emin/saygı duyulan kişi olarak ifade edilen Kişi/kişiler kaptan ve/veya baş mühendis olabileceği gibi personelin saygı duyduğu ya da empati yeteneğine sahip olduğu düşünülen bir başka gemi adamı da olabilir.
Bu tür bir iletişimde amaç kesin olarak çözülmesi değildir çünkü bu daha profesyonel olan kişilerin görev alanına girmektedir. Bu husus özellikle gemi kaptan ve başmühendislerine ek bir eğitim olarak verilmelidir. Psikolojik İlk Yardım olarak isimlendirebileceğim bu uygulama için ayrıca bir yazı yazacağız.
Yurt Ddşı çatı organizasyonlar bu sürece benzer durumlar için kar gözetmeyen vakıf benzeri oluşumlara destek vermektedirler. Bu oluşumlar içinde İnternet sitelerinin, Online yardım kanallarının, sesli görüşme için ücretsiz telefon hatlarının, cep telefonu uygulamalarının olduğu birçok kanaldan gemi adamlarına destek olmaktadırlar. Bu oluşumlar zaman içerisinde gemi adamları için çeşitli kampanyalar yapmakta, hem gemi adamları hem de onları aileleri için destek programları yapmaktadırlar.
Öyleki, gemi adamlarının kendi gelişimlerini sosyal, duygusal, fiziksel, entelektüel ve ruhsal açıdan günlük yada aylık takip etmelerini sağlayan akıllı telefonlar için uygulamalar bile geliştirmişlerdir.
Gemi adamları bu tür uygulamalar vasıtası ile kendi kendilerine egzersiz yapabilmekte, beslenme programı uygulayabilmekte, his durumlarını kontrol altına alabilmektedirler.
Bazı Programlar, semavi dinlere inanan gemi adamları için İnandıkları dine göre nasıl dua edebileceklerini, İnandıkları kutsal kitabı okuyabilecekleri, isterler ise gittikleri limanda dini bir kişinin kendilerini ziyaret etmelerini sağlayacak yapıda kurgulanmıştır.
Ne kadar ilginç bir yaklaşım içerisinde olduklarını ve konunun yine bizim yönetim tarzımıza uzak olduğunu düşündüğünüzü duyar gibiyim…
Yurt dışı firmalarda çalışan gemi adamları, Bu ve buna benzer uygulamaları sıklıkla kullanmaktadırlar. Armatörlük firmaları kendi çatı organizasyonları aracılığı ile ya da doğrudan desteklemeler ile bu tür “Kar Gözetmeyen” firmalara yardım etmektedirler. Bu tür desteklerin karşılıksız kaldığını, maliyeti artırdığını düşünmek is tam anlamı ile yersiz olacaktır. Şöyle ki, bu tür desteklemelerin karşılığında gerek MoC , CDI gerekse Rightship gibi organizasyonlar yapılmış olunan bu desteği hazırlayacakları raporlarda belirtmektedirler. Takdir edilmelidir ki bu tür önemli hususlar değerlendiren tarafından pozitif bir unsur olarak Armatörlere geri dönmektedir.
Peki, Sizde, Yurt Dışı Armatörlerin Gelir artırıcı ve Gider Azaltıcı faaliyetlerini, sadece yurt dışında mukim oldukları ya da Hristiyan oldukları için mi başarı ile yürüttüklerini düşüyorsunuz…
Normal Zamanlarda Personel Müdürlüğü departmanını ya da İnsan Kaynakları Departmanını, İnsan Sermayesi departmanına dönüştürmeyi başarabilen her firma en azından Başarısızlık Maliyetlerini azaltmakta Running Cost’larında İstatistiksel olarak yıllık en az yüzde 10 azalmayı sağlayabilmektedirler.
Yaşanan bu süreçte, Personel değişiminin mümkün olmadığını bir türlü içselleştiremeyen görece düşük profilli gemi adamlarının böyle uygulamaları kullanıyor olmaları duygusal çalkalanmalarını dengeleyemez midir? Yada hem kendine hem de çalışma arkadaşlarına sorun oluşturan bu tür personelimiz, örneğin bir din görevlimiz yada bir Psikolojik danışman ile -yaşadığımız bu süreçte- görüşme yapsa aynı duygusal anomalileri o denli uçlarda yaşar mı? Bunları tabiki bilemeyiz fakat bu konuları zaten yaşamış ve düzeltici faaliyetlerini yapmış, önleyici faaliyetleri yapıyor olanların izinden gitsek ne kaybederiz?
Yukarıdaki açıklamalardan hareket ile bizlerde D.İ.S departmanlarımızı oluşturabilir ve yukarıdaki işlevleri olan Kar Gözetmeyen Organizasyonlar kurabilir/ var olanlara destek olabilir, Sağlık sertifikalarını verir iken psikolojik durumun deniz yaşamına uygunluğunu test ettirebilir isek, Kaptan ve Başmühendislerimiz başta olmak üzere gemi adamlarımıza gemide böyle bir durumla karşılaştıklarında neler yapabileceklerini öğreten Psikolojik İlk Yardımı ek bir eğitim olarak verebilirsek armatörlerimizin, gemi adamlarımızın ve ailelerinin denizde sosyal, duygusal, fiziksel, entelektüel ve ruhsal açıdan yaşadıkları problemleri minimuma düşürebiliriz. Aşağıda önerilen uygulamalar Din, Dil ve Milliyet farklılığı olsa bile rahatlıkla uygulanabilecek şekilde tasarlanmıştır. Unutmayalım ki, demografik farklılıkları olsa da temelde tüm personellerimiz Insandır.
Bu süreçte alınmasını önerdiğimiz maliyetsiz ve/veya çok düşük maliyetli, sadece Ofis Çalışanlarımızla yürütebileceğimiz uygulamalar aşağıda olduğu gibidir.
1- Gemi Kaptanları ve Baş Mühendisler ile mümkün olduğu sürece her 2 günde bir İş Dışında Kişisel Psikolojik destek için Zoom, Whats Up, Skype vb Anlık mesaj uygulamaları ile görsel olarak görüşmek. Amaç, Yetkili durumdaki Personelinizin Konu hakkında Düşüncelerini Dinlemek yorumlarını almak ve işletmenin ülkenin ve diğer otoritelerin içinde bulunduğu durumu kendilerine aktarmak.
2- Seçilen Gemi Personelleri ile dönüşümlü olarak haftada bir İş Dışında Kişisel Psikolojik destek için Zoom, Whats Up, Skype vb Anlık mesaj uygulamaları ile görsel olarak görüşmek. Amaç, Ast-üst İlişkisinde en alt sırada bile olsa Personelinizin Konu hakkında Düşüncelerini Dinlemek yorumlarını almak ve işletmenin, ülkenin ve diğer otoritelerin içinde bulunduğu durumu kendilerine aktarmak.
3- Haftalık Bazda Kampanyalar Düzenlemek.
Örneğin, Akşam yemeğinden hemen sonra en fazla 30 ar dakika “iş ve siyaset dışında” özellikle magazinsel ve kişiyi neşelendirecek konforunu artıracak konularda kısa sohbet etmelerini sağlamak (Eski Bayramlar, Yeni Teknolojik uygulamalar/gelişmeler nedir, Komik anı paylaşımları yaptırmak gibi konular,)
4- Haftalık Spor Programları uygulattırmak.
Örneğin: Günde 3000 adım attırmak (cep telefonları tarafından adımların artık sayılabildiğini düşünerek), çeşitli spor egzersizleri yapmalarını teşvik etmek.
5- Şirket içi bazı neşeli yarışmalar düzenlemek
Örneğin: En güzel Fotoğraf (Akıllı Telefonlarda tüm Fotoğrafların geriye dönük indirilebildiğini düşünerek), En komik Şiir yarışması, En Kötü Doğa Resmi yarışması vs.
6- Haftalık olarak 3-4 sayfalık şirket içi gazete çıkarmak.
Örneğin Genel Müdürün yazısı, Bir Gemi Kaptanının yazısı, Bir Kamarotun yazısı, Bazı karikatürler, Bazı mesleki bilgiler, Bazı Liman Otorite uygulamaları, Diğer şirketlerden elde edilen En İyi Örnek Uygulamaları (Best Practises)
7- Haftanın Çalışanı Uygulaması yapmak.
Haftanın çalışanına “Bir Karton Sigara” dışında çeşitli gönül alan ödüller vermek.
8- Haftalık olarak gemi içi çeşitli akıl oyunları turnuvaları düzenlemek
Örneğin Satranç, Dama, Çin Daması, 9 Taş, SOS, XOX vs.
9- Periyodik olarak Mesleki Eğitim uygulamaları yapmak
Periyodik olarak Departman müdürlerince kritik ve çok karşılaşılan kronik konularla ilgili gemi personelini aydınlatacak kilit bilgiler paylaşılması
10- Personel müdürü, eğer yok ise Personel ile ilgilenen Şirket Personelinin, Periyodik olarak (örneğin her hafta) özellikle tüm Personellerinizin aileleri ile görüşüp gemi ve ilgili personel ile ilgili bilgi paylaşımında görüş alışverişinde bulunmak
11- Özellikle Üst Düzey Yöneticilerin (Filo Müdürü, DPA, Teknik Müdür, Genel Müdür) Personel müdürü dışında Periyodik olarak (örneğin her hafta) özellikle alt kadro Personellerinizin aileleri ile görüşüp gemi ve ilgili personel ile ilgili bilgi paylaşımında bulunmak
12- Akıllı Telefonlar yüklenebilen uygulamaları Personelin cep telefonlarına yükleyerek kullanmalarını sağlamak. Sonuçlarını Şirket ile paylaşmalarını istemek.
13- Şirket gücü nispetinde periyodik aralıklar ile özellikle alt kadro personelin ücretsiz olarak sevdikleri ile görüntülü görüştürme yaptırmak.
Örneğin Avrupa limanlarında limitsiz internet sağlayan birçok pop-up sim kart üreticisi bulunmaktadır. Aylık 10 € -20 € gibi çok küçük rakamlar ile bu sorun aşılabilmektedir.
14- Şirket gücü nispetinde özellikle alt kadro personel ailelerine çeşitli büyüklük ve ebatlarda yiyecek, temizlik malzemesi yardımı yapmak
15- İhtiyaç duyulması halinde Psikolojik yardım için Hafta içi ve Cumartesi günü 10:00-19:00 saatleri arasında hizmet veren 0850 305 0034 numaralı Online Ruhsal Destek Programı (KORDEP) Hattı aranabilir.
Evet, bizim için uzak hedef gibi görünse de yurtdışı firmaların uyguladıkları yöntemler yukarıda açıklandığı gibi olmaktadır. Yurt dışı firmalarda sorun yok mudur? Kesinlikle olmaktadır! İşte bu durum içinde yukarıda açıklanan “Gemide Kişisel Rehabilitasyon Programları”nı Uygulamakta fayda bulunmaktadır.
Diğer bir Uygulama ise Personel Müdürlüğü departmanlarımızı İnsan Sermayesi Departmanına dönüştürmektir. Bu hususta ayrı bir değerlendirme yazısı yazacağız.
Bahse Konu hususlarda daha ayrıntılı bilgi almak için tarafımız ile 7/24 irtibata geçilebileceğini bildirir, İyi çalışmalar dileriz.
Tüm Donatan ve Gemi Adamlarına Saygı ile Duyurulur.”
7DENİZ
