GEMİSANDER Başkanı Adem Şimşek, özellikle Çin'in ülkemiz demir çelik piyasasına cazip fiyatlarla girmesi olumsuzluklarına rağmen bu yıl demir çelik sektörüne hammadde katkımızın 600 bin ton civarında gerçekleşeceğini ifade ediyor. Başkan Şimşek, 2016'nın ilk aylarında demir çelik piyasasındaki olumsuzlukların süreceğini ancak yıl içerisinde hurda satış fiyatlarında istikrarın sağlanacağını öngördüğünü belirterek şöyle devam ediyor, 'Tesislerimiz tam kapasite ile çalıştığında yılda 1 milyon ton çelik ağırlığındaki geminin geri dönüşümü yapılıyor.
Tesislerimize gelen gemilerin 95'i yabancı bayraklı gemilerdir, ortalama yaşları ise 25-30'dur' GEMİSANDER(Gemi Geri Dönüşüm Sanayicileri Derneği)'in sektördeki rolü ve öneminden bahseder misiniz? Ülkemizde en büyük sorunlardan biri; çevre ve iş sağlığı açısından risk teşkil eden sektörlerde örgütlenme, planlama eksikliği, faaliyetlerin düzensizliği ve disiplin içerisinde yapılamıyor olmasıdır. Yaşanan çevre kirlilikleri ve iş kazalarının başlıca sebebi budur. Devletimizin ilgili birimlerinin elindeki imkanlarla binlerce işletmeyi her an denetlemesi, faaliyetlerini izlemesi mümkün değildir.
Tesisler faaliyet alanlarında örgütlenerek kendi otokontrol mekanizmalarını kurmaları ve işletmeleri gerekmektedir. GEMİSANDER bu örgütlenmenin iyi bir örneğidir. Geçmiş yıllarda zor günler yaşayan sektör, 2000'li yıllarda dernek merkezini Aliağa Gemi Söküm Bölgesi'ne taşıyarak, örgütlenmiş, çalışma koşullarını düzeltme, çevre ve iş sağlığı ile ilgili ulusal ve uluslararası tüm kurallara uyma kararlığı ile bugünkü başarının temellerini atmıştır. GEMİSANDER dernek tüzüğü ile belirlenmiş başlıca görevleri incelendiğinde, yapısal olarak ülkemizdeki diğer derneklere göre büyük farklılık göstermektedir. Yılda kaç adet gemi dönüşümü yapılıyor ve genelde hangi tip gemiler geliyor? Tesislerimiz tam kapasite ile çalıştığında yılda 1 milyon ton çelik ağırlığındaki geminin geri dönüşümü yapılıyor. 2009 yılında denizcilik sektöründe başlayan ekonomik global kriz, zaten yaşlı olan deniz ticaret filosundaki gemilerin hurdaya çıkmasına sebebiyet vermiş, 2012 yılında 341 adet 927 bin ton çelik ağırlığındaki geminin geri dönüşümü yapılmıştır. 2012 takip eden yıllarda ortalama 600-650 ton çelik ağırlığındaki geminin geri dönüşümü yapılmaktadır. Tesislerimize başta kuru yük olmak üzere, tanker, yolcu, Ro-Ro ve askeri gemileri, petrol platformları ve diğer birçok tipte geminin geri dönüşümü yapılmaktadır. Geri dönüşümün yaptığınız gemilerin yerli ve yabancı oranları ve ortalama yaşları nedir? Tesislerimize gelen gemilerin 95'i yabancı bayraklı gemilerdir. Ortalama yaşları 25-30'dur. Türk Gemi Geri Dönüşüm sektörünün dünyadaki yeri ve önemi nedir? Türkiye Akdeniz çanağında gemi geri dönüşüm faaliyetlerinin sektör olarak yapıldığı tek ülkedir.
Bu nedenle, büyük önem arz ediyor. Türkiye AB bayraklı gemilerin 85'inin geri dönüşümü yapıldığı önemli bir merkezdir. Türkiye gemi geri dönüşüm faaliyetlerinin çevre ve iş sağlığına uygun yapma kararlığı ile Gemi Geri Dönüşüm Hong Kong Sözleşmesi'ni hiçbir çekince koymadan 2009 yılında diplomatik bir konferansta imzalayan tek ülkedir. Bu durum Gemi geri dönüşüm faaliyetlerinin çevre ve iş sağlığına uyumlu yapma kararlılığını gösteriyor. Gemi geri dönüşümü yapılan diğer Asya ülkelerine rol model olan ülkemiz, özellikle askeri gemiler ve AB bayraklı gemilerin geri dönüşümü için önemli bir gemi geri dönüşüm merkezidir. Asya ülkelerinin geri dönüşümde Türk Gemi Geri Dönüşüm sektörünü örnek almasını nasıl değerlendiriyorsunuz?
Hong Kong Sözleşmesi ve 2013 yılında yürürlüğe giren AB yönetmeliği gemi geri dönüşüm faaliyetlerinin çevre ve iş sağlığına uyumlu olarak yapılması ile ilgili bazı yaptırım ve yatırımlar gerektirmektedir. Aslında ülkemizde 2000 yıllarda başlayan rehabilite ve yatırım programlarının titizlikle uygulanması bugün diğer Asya ülkeleri için örnek alınan ve izlenen en iyi uygulamaların alt yapısını teşkil ediyor. Ülkemizdeki makineleşme, atıkların yönetimi, eğitim programları, işçi ücretleri diğer Asya ülkeleri ile kıyaslanamayacak düzeydedir. Diğer Asya ülkelerinin, ülkemizi sık sık Bakanlıkları nezdinde ziyaret edip, uygulamaları yerinde görme istekleri olumlu bir gelişmedir. Yıllık 5 milyon ton kapasitesi olan Hindistan'ın bazı tesislerinde Türkiye benzeri uygulamaların görülmeye başlanması sektörümüzün doğru yolda olduğunu gösteriyor. Sektörünüzün yaşadığı sıkıntılar, çözüm önerileriniz ve kamudan beklentileriniz nelerdir? Sektörümüzde gemi geri dönüşüm faaliyetlerinin çevre iş sağlığına uyumlu olarak yapılması için tüm yatırımlar öz kaynaklarından yapılmış bulunuyor. Yüksek kira ve ecrimisil bedelleri ise firmalarımızın yatırımlarını engelliyor. Gemilerin söküm izin süreçlerindeki bürokratik işlemlerin makul süreye getirilmesi önem arz ediyor. Bölgenin alt yapı yatırımlarının yapılabilmesi ve belediye hizmetlerinden faydalanabilmesi için revize imar plan çalışmalarının ivedilikle tamamlanması gerekiyor.
2015 yılı sektörünüz açısından nasıl geçti ve 2016 için öngörüleriniz nelerdir? 2015 yılı dünya demir çelik piyasasındaki olumsuzluklar, özellikle Çin'in ülkemiz demir çelik piyasasına cazip fiyatlarla girmesi olumsuzluklarına rağmen, 2015 yılında demir çelik sektörüne hammadde katkımız 600 bin ton civarında gerçekleşecektir. 2016 yılı için hedefimiz, 2015'te ulaşılan tonajın üzerine çıkmaktır. 2016 yılı ilk aylarında demir çelik piyasasındaki olumsuzlukların süreceği ancak yıl içersinde hurda satış fiyatlarında istikrarın sağlanacağını öngörüyoruz. Önümüzdeki dönemlerde hayata geçirmeyi planladığınız projeleriniz ve uygulamalarınız neler olacak? Çevre ve Şehircilik Bakanlığı kordinasyonunda UNEP (Birleşmiş Milletler) ile başlatılan proje çalışmaları devam etmektedir. Bu proje ile hurda gemilerden kaynaklanan atıkların enerji geri kazanımı için 'Recycling Park'' olarak adlandırılan bir çalışma başlatılmıştır. Yeni kabinede Binali Yıldırım'ın yeniden Ulaştırma, Haberleşme ve Denizcilik Bakanı olmasını nasıl değerlendiriyorsunuz? Türkiye Cumhuriyeti'nin 64. Hükümetinde Türk denizcilik camiasının 'Kaptan-ı Deryamız' diyerek her daim bağrına bastığı Binali Yıldırım'ın yeni kabinede Ulaştırma, Haberleşme ve Denizcilik Bakanı olarak yer alması Gemi Geri Dönüşüm sektöründe büyük memnuniyet yarattı. Binali Yıldırım'ın 12 yıl aralıksız süren bakanlık döneminde sektörümüz altın çağını yaşamıştır. Cumhuriyet döneminin en başarılı Ulaştırma Bakanı olan Binali Yıldırım'ı yeniden Türk denizcilik camiasıyla buluşması sadece sektörümüz için değil tüm denizcilik camiası için de büyük şanstır.
Cengiz Tepebaş - 7DENİZ
