2004’te İstanbul Arkeoloji Müzeleri’nce başlatılan Marmaray kazılarında çıkarılan eserler ve batıkların sergilenmesi için Yenikapı’da inşa edilecek müzeye onay verildi. İstanbul’da, Marmaray kazılarıyla ortaya çıkan 36 batık tekne ile yaklaşık 45.000 eserin sergilenmesi için yapılması planlanan müzeye onay verildi. Eisenmann Architects ve Aytaç Mimarlık’ın 2012’de yapılan mimari yarışmada birinci gelen projesi kazılarda çıkan buluntuları izleyiciyle buluşturacak. İstanbul’un tarihinin en önemli bulgularının yer aldığı Yenikapı batıklarının sergilenmesi için yapılacak müzeye nihai onay çıktı. Marmaray kazılarıyla birlikte ortaya çıkan batık ve tarihi eserler için arkeopark ve kültür alanı olarak inşa edilecek alanın projesi onaylandı. Kazılarda erken Bizans döneminin en eski limanı olan Theodosius Limanı ortaya çıkarılarak 36 batık tekne ile 45.000’e yakın eser bulundu. Tarihi kazı alanı içerisinde yapılacak müzede 36 gemi, 5.000 obje sergilenecek. Gemilerin sergilenebilmesi için özel 20 metrelik platform alanı oluşturulacak. Gemi sergi alanının dışında beş arkeopark alanı olacak. Kazılarda ortaya çıkarılan Theodosius Limanı etrafındaki şehir için de kazı yapılacak ve burası 500 bin metrekare büyüklüğünde bir arkeopark alanı olacak. Yenikapı Kazısı Yenikapı’daki arkeolojik kazılarda Geç Osmanlı Dönemi’ne ait kültür dolgusunda 19. yüzyıla tarihlendirilen küçük imalathanelere ait mimari kalıntılar ile sokak dokusu bulundu. İmalathaneler ve mimari kalıntıların yerinde korunmasına karar verilirken, sokak dokusu ise arkeopark projesinde değerlendirilmek üzere sökülerek koruma altına alındı. Ortaya çıkarılan deniz surları, büyük taş bloklardan inşa edilmiş rıhtım, dalgakıranın bir bölümü gibi limanın karadaki mimarisine ait kalıntılar da arkeopark projesinde yer alacak. Marmaray istasyonu kazısı, Bizans Dönemi’ne ait liman duvarı, 34 gemi ve insan yerleşimini gösteren Neolitik Dönem’den Osmanlı’ya kadar birçok katmanı açığa çıkarıyor ve tarihin en büyük Bizans gemi topluluğunu oluşturuyor. Gün yüzüne çıkan binlerce buluntu arasında, ahşap taraklar, amfora ile yüklü kargo ve liman yapımında taş çekebilmesi için Afrika’dan getirilmiş develerin iskeletleri var. Batıkların yaşı MÖ. 4. Yüzyıl ile MS. 11 yüzyıl arasında değişiyor. Günümüze kadar çok iyi derecede korunmuş olan farklı stillerde Bizans ticaret gemileri, balıkçı tekneleri ve daha önce örneğine hiç rastlanmamış galea olarak bilinen dört sıralı savaş gemileri bulunuyor. İstanbul Üniversitesi ve Deniz Arkeoloji Enstitüsü tarafından gerçekleştirilen kazılar bitti fakat restorasyonu, konservasyonu, analizleri daha yıllar alacak gibi görünüyor. Araştırmacılar, Yenikapı’da bulunan bu batıkların, Bizans gemilerini derinlemesine anlayabilmemiz için en önemli alan olduğunu vurguluyor. Yenikapı’dan önce Bizans gemilerine dair bilgiler, birkaç farklı alandan ve çok sınırlıydı. Bu alanlardan biri de yine Türkiye sahilinde yer alan Serçe Limanı idi. 7DENİZ