SODAC Hukuk Bürosu, Ukraynalı ve Rus gemi insanlarının hizmet sözleşmeleri kapsamındaki durumu ve işverenlerine etkileri ile ilgili bir bilgilendirme metni paylaştı.
“İşbu dikkatinize sunulan bilgilendirme notunda Ukraynalı ve Rus gemi insanlarının hizmet sözleşmeleri kapsamındaki durumunu ve işverenlerine etkisini ele almaktayız.
Detaylı bir bilgilendirme için her zaman tarafımızla iletişime geçebilirsiniz.
1. Armatörün/Gemi ilgilisinin gemide Ukraynalı mürettebatı varsa ve bu mürettebatın hizmet sözleşmelerinin sona ermesi ihtimali dahilinde sözleşmelerini uzatabilir ve gemide kalabilirler mi?
TheUkrainian ITF affiliate – Union Marine Transport WorkersTradeUnion of Ukraine (MTWTU), Ukraynalı gemi insanlarının diledikleri takdirde sözleşmelerini uzatabileceklerini belirten bir bildiri yayınladı ve MTWTU, “Ukrayna'ya geri dönmek mümkün ve güvenli hale geldiği sürece gemide kalmalarını” tavsiye etmiştir. Bu tavsiyeler aynı zamanda ITF açısından bağlayıcı nitelik taşımaktadırlar.
Ne var ki, Armatör firmaların, gemi insanlarının hizmet sözleşmelerini genişletmek veya değiştirmek için hazırlayacakları ek protokolde avukatlarıyla çalışmalarını şiddetle öneriyoruz. Hizmet sözleşmesinde yapılacak değişiklikler açık ve anlaşılır, yoruma kapalı bir şekilde hazırlanması gerekmektedir.
2. Ukraynalı gemi insanı hizmet akdini sözleşme tarihinden önce fesih etmek isterse ne olur?
Ukraynalı gemi insanlarının Türk bayraklı gemilerde çalışması halinde 854 sayılı Deniz İş Kanunu uygulanmaktadır. Bu kanun kapsamına göre;
“Madde-14
III - İşveren, işveren vekili veya gemiadamı tarafından:
a) Geminin herhangi bir sebeple 30 günden fazla bir süre seferden kaldırılması,
3. Armatör/Gemi İlgilisi, taraflar arasında akdedilen Gemiadamı Hizmet Sözleşmesi kapsamında Ukraynalı mürettebatı belirtilen bir ülke/hedef yerine başka bir ülke/hedefe gönderebilir mi?
Union Marine Transport workersTradeUnion of Ukraine (MTWTU) ‘nın duyurusuna göre; mürettebatın iş akdi sözleşmesinin sona ermesi veyahut fesih hallerinde ülkesine dönmek isteyen gemi insanlarını Ukrayna’ya yakın komşu ve dost ülkelere gönderilmesi gerekmektedir. Bu kapsamda ana havalimanları olmak şartı ile Kişinev, Moldova, Varşova, Polonya, Macaristan, Slovakya ve Romanya’ya iade edilebilirler.
İlaveten yapılacak tüm masraflar Armatör firmalara ait olacak olup; gemi insanının ülkesine yani Ukrayna’ya dönmek istemesi halinde ise yukarıda anılı ülkelerden kara ulaşımı ile geçmeleri şartı ile yine burada yapılacak tüm ödemeler de Armatör firmalar tarafından karşılanacaktır.
Buna ek olarak, gemi insanınınyukarıdaki ülkelerden bağımsız alternatif bir varış noktasına geri gönderilme talebi ihtimali halinde; tercihen Gemi Adamı Hizmet Sözleşmesi ve MaritimeLabourConvention (MLC) yükümlülüklerine hakimbir avukatın hukuki tavsiyesi ve temsilci birliği ile koordineli olarak hazırlanmış imzalı bir feragat/ serbest bırakma ile onay verilmesini tavsiye ederiz.
Nitekim, Gemi insanının alternatif bir varış noktasına geri gönderilmesinin vize / mülteci sorunlarını gündeme getirebileceğini ve izin verilen kalış süresinin ülkeden ülkeye değişeceği için ev sahibi ülke ile dikkatli bir şekilde koordine edilmesi gerekmektedir.
Eğer fesih sözleşmesi akabinde hazırlanacak ilave protokolde yer alan feragat veyahut açıklama kısımlarında ücret, barınma, geçim gibi maddeler yer alıyorsa bu masrafların belirli bir süre ile sınırlandırması gerektiği ile ilgili bir hüküm ilave etmeniz tavsiye edilir.
4. P&I Kurallarındaki Savaş Riskinin (War Risk) dahil edilmemesi, kişisel yaralanma ve denizcilerin vefatının kapsamını nasıl etkiler?
Gemi insanının savaştan kaynaklanmayan vefatı veyahut yaralanması ihtimallerinde gemi savaş bölgesinde olsa dahi P&I koruma kapsamına girer. Armatörler/gemi ilgilileri hem P&I kulüplerine hem de War Risk politikası altında olmadığını belirtir bir rapor ve bildiri yapmalıdır.
5. Gemiye veya gemiden geçiş yaparken Ukraynalı mürettebat üyeleri P&I kapsamında ne koruma altındadır?
P&I kapsamındaki Savaş Riski (War Risk) hariç tutulmasına bağlı olarak, bu süreler HizmetSözleşmesi kapsamında olmak kaydıyla, gemiye veya gemiden geçiş yapan mürettebat için Kural 27 kapsamındaki mürettebat teminatı yürürlükte kalmaya devam eder.
b) Gemiadamının herhangi bir sebeple sürekli olarak gemide çalışmasına engel bir hastalığa yakalanması veya engelli hâle gelmesi,
Hallerinde feshedilebilir.
IV - Geminin kayba uğraması, terk edilmesi veya harp ganimeti ilan edilmesi veyahut Türk Bayrağından ayrılması hallerinde ise hizmet akti kendiliğinden bozulur.”
Sadece belirli şartlar halinde gemi insanının sözleşmeyi kendiliğinden fesih edebileceği belirtilse dahi Türk Borçlar Kanunu kapsamında genişleterek tarafların yazılı onayları ile gemi insanının sözleşme şartlarından doğabilecek tüm haklarını feragat etmesi halinde fesih edebilirler.
IG Clubs (International Group of P&I Clubs (IG) PersonnelSub-Committee) bu amaçla şablon birkloz hazırlamış olmasına rağmen henüz bu şablondaki cümle kalıpları onaylanmamıştır. Dolayısıyla bu tip doğabilecek uyuşmazlıklarda lütfen avukatınıza danışınız.
Kapsanan masraflar arasında hastane, sağlık, bakım, cenaze ve bir mürettebatın yaralanması veya hastalığı veya ölümüyle ilgili olarak iş sözleşmesinin ve/veya yürürlükteki yasaların şartlarına uygun olarak yapılan diğer masraf ve masrafların ödenmesi yükümlülüğü bulunmaktadır.
6. Armatörler Ukraynalı ve Rus mürettebat üyelerine ödeme yapabilecek mi?
Rusya ve Ukrayna arasında yaşanan krizin devamı sebebi ile Amerika Birleşik Devletleri, Avrupa Birliği ve Birleşik Krallık gibi ülkeler çeşitli müeyyideler uygulamakta ve bu kapsamda çeşitli bankaların yurtdışı ile yapacakları ödemeleri dondurma kararı almışlardır.
Mürettebata veya en yakın akrabaya yapılacak ödemelerin Ukrayna veya Rusya'ya gönderilmesi mümkündür. Ancak bu kapsamda gönderilecek ülkeye veyahut bankaya göre Avukatlarınızdan destek almanızı tavsiye ederiz.
Herhangi bir sorunuz olması halinde her zaman SODAC LAW FIRM avukatları ile iletişime geçebilirsiniz.”
7DENİZ