İstanbul ve Marmara, Ege, Akdeniz, Karadeniz Bölgeleri (İMEAK) Deniz Ticaret Odası (DTO), haziran ayı meclis toplantısı, Oda Meclis Salonu’nda, Meclis Başkanı Başaran Bayrak başkanlığında gerçekleştirildi.
Toplantıda, konuşan İMEAK Deniz Ticaret Odası Yönetim Kurulu Başkanı Tamer Kıran güncel gelişmeler hakkında değerlendirmelerde bulundu.
Kıran, 13 Haziran’da İsrail-İran arasında başlayan savaş ve ABD’nin dâhil olmasıyla sürecin nereye evrileceğinin endişe yarattığını ancak 24 Haziran’da ABD Başkanı Trump’ın tweetiyle ateşkes sağlandığının öğrenildiğini ifade etti. Tamer Kıran, “İsrail-İran arasında ateşkes sağlanması konusunda mutabakata varılmasını tabii ki memnuniyetle karşılıyoruz ancak özellikle yakın bölgemiz Orta Doğu’da gelişmelerin nasıl şekilleneceği konusunun hala belirsizliğini koruduğunu söylemek yanlış olmayacaktır” dedi.
DTO Başkanı sözlerini şöyle sürdürdü:
“Dünya toplam petrol arzının yaklaşık beşte biri, deniz yoluyla taşınanın yaklaşık üçte biri, günlük 20-22 milyon varil petrolün Hürmüz Boğazından geçtiğini düşünürsek, haftalarca sürebilecek bir savaşın gerek dünya gerek ülkemiz için çok negatif yansımaları olacağı muhakkaktı. Geldiğimiz nokta itibarıyla elbette geçen haftaya göre riskler daha azalmış durumda ama belirsizliğin sadece jeopolitik değil, ekonomik, toplumsal, siyasal her anlamda üst seviyede devam ettiğini söylemek herhalde yanlış bir değerlendirme olmayacaktır. Temennimiz; dünyada ticaret gerginlikleri de dâhil savaş ortamının biran önce bitmesi ve makroekonomik dengelerin enflasyonu aşağı, büyümeyi yukarı çekecek şekilde oluşmasıdır.”
“Denizyolu taşımacılığının belirsiz görünümü İsrail ve İran çatışması ile derinleşti”
Tamer Kıran, denizcilik piyasalarında da ABD’nin yeni vergi politikaları, yine bu çerçevede Çin tarafından işletilen veya Çin yapımı gemi kullananlar için ek liman ücretleri alma hazırlıklarına da değindi. DTO Başkanı, hala devam eden Rusya-Ukrayna savaşı ve Kızıldeniz’deki aksaklıkların etrafında negatif şekillenen küresel denizyolu taşımacılığının belirsiz görünümünün, İsrail ve İran arasında başlayan çatışma ile daha da derinleştiğini belirtti.
İki ülke arasında ateşkes sağlandığı duyurusu yapılsa da özellikle Orta Doğu’da gerilimin devam etme potansiyeli bulunmasının denizcilik piyasalarındaki belirsizliğin sürmesine neden olduğuna dikkat çeken Kıran, “Keza bunca bilinmezlik içerisinde yeni gemi inşa siparişleri de Ocak-Mayıs 2025 döneminde bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla DWT bazında %52 azalma kaydedilirken, bu durum yeni inşa fiyatlarında düşüşü de beraberinde getirdi” ifadelerini kullandı.
Sektörel konulara da değinen Tamer Kıran, Uluslararası Denizcilik Örgütü tarafından, gemi geri dönüşümünün insan sağlığı ve çevreye olumsuz etkisini azaltmak amacıyla 15 Mayıs 2009 tarihinde kabul edilen “Gemilerin Emniyetli ve Çevreye Uyumlu Geri Dönüşümü Hakkında Hong Kong Uluslararası Sözleşmesi”nin, 26 Haziran 2025 tarihi itibarıyla yürürlüğe girdiğini hatırlattı.
Bu sözleşmenin, uluslararası sefer yapan 500 groston ve üzeri yeni ve mevcut gemileri kapsadığını, gemi söküm süreçlerinde güvenlik ve çevre standartlarına uyumu zorunlu hale getirdiğini belirten Tamer Kıran, “Sözleşme kapsamında, yeni gemilerin teslimat anında, mevcut gemilerin ise 26 Haziran 2030 tarihinden itibaren onaylı bir Tehlikeli Maddeler Envanteri ve geçerli sertifikalara sahip olması gerekiyor. Ayrıca geri dönüşüme gidecek gemilerin işlem öncesi Nihai Sörveyden geçmesi ve yalnızca yetkilendirilmiş tesislerde geri dönüştürülmesi zorunlu hale geliyor” diye konuştu.
Denizyolu hatlı ve tarifeli yolcu taşımacılığında ödemeler yapıldı
Denizyolu hatlı ve tarifeli yolcu taşımacılığı faaliyeti yapan üyelerin, “Ücretsiz Seyahat Kapsamında Yapılacak Gelir Desteği Ödemesine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik” kapsamında, Nisan 2024 tarihinden itibaren gelir desteği ödemelerini alamamaları nedeniyle sıkıntı yaşandığını belirten Tamer Kıran, Oda olarak bu konuda yaşanan mağduriyetlerin giderilmesi amacıyla girişimlerde bulunduklarını hatırlattı. Kıran, “Neticede, Nisan 2024 - Mart 2025 dönemine ait ödemeler 11 Haziran 2025 tarihinde üyelerimize yapılmış olup, konuya gösterdikleri duyarlılık nedeniyle ilgili Bakanlıklarımıza teşekkür ediyorum” dedi.
Kıran, DTO’nun Dalış Turizmi Meslek Komitesi ve Türkiye Sualtı Sporları Federasyonu Ortak Mevzuat Çalışmaları kapsamında gündeme gelen 14 yaş sportif dalış sınırının 12 yaşa indirilmesine ilişkin olarak federasyon tarafından yapılan duyuruda; Donanımlı Dalış Talimatının ilgili düzenlemelerinde değişiklik yapılarak dalış yaşı alt sınırının 12 yaşa düşürülmesine karar verildiğini bildirdi.
Gemiadamları ve Kılavuz Kaptanlar Eğitim ve Sınav Yönergesi’nin yayımlanarak yürürlüğe girdiğine dikkat çeken Tamer Kıran, Yönergenin “Kurumlar Arasında İş Birliği” başlıklı 76. maddesi ile “yetkilendirilmiş örgün eğitim kurumları arasında İdarenin de uygun görüşüyle atölye ve simülatörlerin ortak kullanımının yapılabileceğine” dikkat çekti.
Kıran, bu madde ile pahalı bir yatırım olan simülatör konusunda kaynak israfına son verileceğini söyledi.
“Kabotaj Kanunu denizciliğimizin gelişip büyümesinde çok önemli rol oynamaktadır”
Denizciler için 1 Temmuz tarihinin önemine dikkat çeken Tamer Kıran, 1 Temmuz 1926’da yürürlüğe giren Kabotaj Kanunu ile Türk liman ve iskeleleri arasında yük ve yolcu taşımacılığının münhasıran Türk bayrağı taşıyan gemilere verilerek millileştirildiğini, dâhildeki her türlü denizcilik faaliyetinin Türk vatandaşları ve Türk bayrağı taşıyan gemilerce yapılmasının kabul edildiğini hatırlattı.
DTO Başkanı sözlerini şöyle tamamladı:
“Bu yıl 99. yıldönümünü kutlayacağımız Kabotaj Kanunu denizciliğimizin gelişip büyümesinde çok önemli rol oynamaktadır. Bugün geldiğimiz noktada Türk sahipli ticaret filomuzdan, tersanelerimize ve limanlarımıza kadar her alanda elde edilen başarılar, denizcilikte saygın bir konuma geldiğimizi somut bir şekilde ortaya koyuyor. Tüm bu olumlu gelişmelerin Kabotaj Kanunu ve Montrö Sözleşmesinin sağladığı egemenlik haklarımızın doğru şekilde kullanılması sayesinde gerçekleşebildiğini dikkate almalıyız. Zira yakın geçmişte, çevremizde yaşanan jeopolitik riskler ve çatışmalar da denizciliğe yönelik egemenlik haklarımızın önemini ortaya çıkarmıştır.”
Tamer Kıran’ın ardından Medipol Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Kerem Alkin “Küresel Sistemin Yeniden Yapılanma Sancıları ve Türkiye’nin Yeni Konumu” başlıklı bir sunum yaptı. Sunumunun ardından Prof. Dr. Kerem Alkin'e plaket verildi.
Alkin’in ardından Koster Armatörleri ve İşletmecileri Derneği’nin (KOSDER) yeni başkanı Başkanı Neslihan Torlak Gönençer kürsüye çıktı.
Gönençer, “Yola çıkarken ‘birleşerek güçleniyoruz’ mottosuyla yola çıktık. Bu bağlamda samimiyet, şeffaflık ve iyi niyetle derneğimiz amaç ve hedefleri doğrultusunda sektörümüze katı sağlamak için elimizden geleni yapacağız” diyerek önümüzdeki dönem gerçekleştirmek istedikleri projelerden söz etti.
Meclis toplantısı meclis üyelerinin görüşlerini paylaşmasının ardından sona erdi.
7DENİZ
