Demir-çelik sektörünün lider oyuncularından Tosyalı, Türkiye ve Cezayirʹdeki yatırımlarıyla iki yıl içinde dünyada ilk 20 üreticiden biri olacak. Tosyalı, Osmaniyeʹden sonra İskenderunʹa 2.5 milyon tonluk yeni bir çelik fabrikasının temelini 6 ay içinde atmaya hazırlanıyor. Cezayirʹde birinci ve ikinci fazın ardından şimdi de 3ʹüncü fazı tamamlıyor, 4ʹüncü faza başlıyor. 5 yıl içinde Cezayirʹde toplam 8 milyon ton üretim yapar hale gelecek. Şu anda 1.2 milyar dolar olan cirosunu da 5 milyar doların üzerine çıkaracak. Türkiye ve Cezayirʹdeki yatırımların tamamlanmasıyla Tosyalıʹnın toplam cirosu ise 10 milyar dolara ulaşacak. Cezayir Oranʹdaki Tosyalı Algerie tesislerine, şirketin ortağı ve yöneticisi Alp Topçuoğlu ile birlikte yapılan gezide ekonomi gazetecilerinin sorularını yanıtlayan Tosyalı Holding Yönetim Kurulu Başkanı Fuat Tosyalı, yatırımlarla ilgili bilgi paylaştı, hedefl erini anlattı: - Cezayirʹe 2010 yılından bu yana yatırım yapıyoruz. Tosyalı Algerie, Tosyalı ailesi ile Topçuoğlu ailesinin bir ortak yatırımı. Yüzde 80 Tosyalı, yüzde 20 Topçuoğluʹna ait. Topçuoğlu ailesi Cezayirʹi çok iyi bilen bir ailedir. Alp Topçuoğluʹnun babası Alper ağabeyimiz Cezayir ile 40 senedir çelik ticareti yapar. Bizi de Cezayirʹe yatırıma davet eden odur. Bugüne kadar 2 milyar 250 milyon doları aşan yatırım yaptık. 1ʹinci ve 2ʹnci etap tamamlandı. 2013ʹten bu yana demir-çelik üretimi yapıyoruz. Kütük, demir çubuk ve filmaşin üretiyoruz şu anda... Şimdi yeni etapları devreye alıyoruz. Yurt dışındaki en büyük yatırım - Tosyalı Algerie, Cezayirʹin petrokimya dışında en büyük sanayi yatırımı. Aynı zamanda bir Türk şirketinin de yurtdışındaki en büyük yatırımı. Gelecek yıl 3ʹüncü etap yatırımları tamamlayacağız. Bu faza yaptığımız yatırım 1.3 milyar dolar tutarında. İlk iki tesiste hurdadan çelik elde edilirken, 3ʹüncü fazla, demir madeninden, cevherden çelik üretimine geçeceğiz. Limanıyla, cevheri fabrikaya getiren 14 kmʹlik konveyör hattıyla bütün üniteleriyle gelecek yıl sonunda üretime alınacak. Entegre DRI tesisinde (indirgenmiş çelik) ana enerji kaynağı doğalgaz olacak. Burası doğalgaz memleketi. Maliyetler de azaltılmış olacak. Rekabet gücümüz artacak. - Birinci, ikinci ve üçüncü etap yatırımımızda toplam kapasitemiz 4 milyon tonu aşıyor. 3.5 milyon ton çubuk demir üretimi. 600 bin tonu da filmaşin. Bunlarla birlikte milyon tonluk mega spiral boru tesisimiz devreye giriyor. Dördüncü fazla birlikte toplam 6 milyar dolarlık yatırım yapmış oluruz Cezayirʹe. Şu anda 3 bin 300 olan çalışan sayımız 6 bini aşar. Tek başına Cezayir, proje tamamlandığında ilk 25ʹe girer. 5 milyon tonluk ‘süperʹ yassı ürün tesisi - 4ʹüncü fazda 5 milyon tonluk süper bir sac haddehanesi kuruyoruz. Tamamen yassı ürünler üretecek. Otomotiv, beyaz eşya ve boru endüstrisinin ihtiyaç duyacağı hem rulo hem levha saclar üretilecek ilk etapta. O haddehanenin önünde soğuk sac, galvanizli, boyalı, trapez sac tesisleri olacak. Ülkenin ithalatını yaptığı bütün ürünleri ikame edecek bir yatırım olacak. Karşılaştırma için soruyoruz: Mesela bizdeki Erdemirʹden ya da İsdemirʹden büyük mü? ˮTek tek evetˮ diye yanıtlıyor Fuat Tosyalı ve devam ediyor ˮilk aşamada slab getirip haddeleyeceğiz. 25ʹe 2 metre... Peki ya sonra slab üretme tesisi de olacak mı? ˮDördüncü fazın ikinci bölümü bu. Demin söylediğim 5 milyonluk sac üretimi dördün ilk bölümüydü. İkinci bölümde çelikhane eklenecek. Pelet tesisi de eklenecek. Proje tüm fazlarıyla tamamlanınca maden girecek, entegre olarak bütün segmentlerde üretim yapılacak. ˮGünün sonunda maden girecek mal çıkacakˮ diyor Tosyalı, ˮbu bizim rekabet gücümüzü çok artıracak. Cezayirʹde açık ara en büyük hurda toplayıcısı biziz. Hurdadan da önemli miktarlarda üretim yapıyoruz. Ama cevherden temiz maden elde ediyorsunuz. Gıda endüstrisinden alaşımlı çeliklere pek çok katma değerli alana hitap ediyorsunuz. Bu şuna benzer, hurdadan ürettiğiniz ekmeklik buğday ise cevherden üretilen baklavalık buğday gibidir. Üstelik birinde 250 dolarla üretime giriyorsunuz, diğerinde 50 dolarlık madenle... Ayrıca hurda kısıtlıdır. Daha fazla üretim için madene dayalı bir yatırıma girmek zorundasınız. Türkiyeʹnin yurtdışındaki en değerli varlığı... Fuat Tosyalı şu bilgileri paylaştı: - Bu seneyi 1.2 milyar dolar ciro ile kapatmayı hedefl iyorduk. Aşacağız gibi... Cezayirʹdeki özkaynağımız 750 milyon doları geçti. Türkiyeʹnin yurt dışındaki en değerli varlığı. Geçen yıl bir yasa çıktı, yurtdışındaki varlıkların Türkiyeʹde beyanına imkan tanındı. Şimdi, Cezayir, Deloitte Fransa tarafından denetleniyor. Girdimiz çıktımız cebimizdeki harçlığa kadar kayıt altında. 31 Aralık 2016 rakamlarımıza göre, borcundan arındırılmış hisse değeri 5 milyar 25 milyon dolar olarak hesaplandı. Fransa Deloitte tarafından onaylandı ve Türkiyeʹde kayıt oldu. Türkiyeʹnin bilançosuna giren bir varlık. Gelecek sene buranın çarpanı 10 milyar dolara ulaşacak. Türkiyeʹdeki sermayemiz ise apayrı. Türkiyeʹdeki operasyonumuzla burası karışmaz. - İki yıl içinde dünyada ilk 20ʹde rahatlıkla oluruz. 2 milyon ton Osmaniye, 2.5 milyon ton da İskenderunʹda yeni yaptığımız tesis. Türkiye 4.5 milyon tona çıkacak. Cezayir ile birlikte 15 milyon tona çıkıyor toplam. Karadağ da var. Çelikten ürettiğimiz ürünleri tekrar saymıyorum. Onları da sayarsanız 30 milyon ton. Sadece direkt sıvı çelik olarak bakıyorum; 15 milyon ton. Garanti ilk 20ʹde oluruz. ˮAfrikaʹnın geleceğine çok güveniyoruz TANAPʹtan iki kat fazla boru üreteceğizˮ Tosyalı, Türkiyeʹnin en büyük boru üreticilerinden. TANAPʹın da ana boru tedarikçileri arasında. Mart ayında 475 km boru teslim etti. Şimdi, Cezayirʹde yılda bir milyon ton kapasiteli bir ‘megaʹ boru fabrikası kuruyor. TANAPʹın toplam uzunluğunun 1850 km olduğu hatırlanırsa, Tosyalı her yıl en az TANAPʹın yarısı kadar boru üretecek bu fabrikada. Kendisinin TANAP için ürettiğinin ise iki katı. ˮNedenˮ diye sorunca, ˮİhtiyaç varˮ diyor, ˮKuracağımız boru fabrikası hem Cezayirʹin hem de Afrikaʹnın bütün petrol, doğalgaz ve su iletim hatları için boru üretecek kapasitede olacak. Bu çerçevede birçok projeyi takip etmeye başladık.ˮ Afrika ile ilgili biraz daha detay istedik. ˮBiz Afrikaʹnın geleceğine çok güveniyoruzˮ dedi ve devam etti: ˮCezayir, bölgedeki kalkınmakta olan ülkelerin lideri. Dünyadaki bütün ekonomik türbülanslara rağmen kendi hidro karbür kaynakları sayesinde kalkınmasına kesintisiz devam ediyor. Ekonomik manada iyi yönetildiği için büyüme hızını azaltmadan sürdürüyor. Siyasi yapısı istikrarlı. Arap baharı gibi siyasi gelişmelerden de etkilenmedi. Şu anda Cezayirʹden ihracat yapamıyoruz. Üretimimizi zaten iç piyasada tüketiyoruz. Peki ihracat ne zaman gündeme gelebilir? Tosyalıʹnın bu soruya yanıtı; ˮgelecek yılˮ… ˮ2018ʹde yeni fazların devreye girmesi ile üretimimiz arttıkça Sahra altı Afrikaʹya mal verebilecek duruma geleceğiz. Cezayir stratejik bir yer. Sağlı sollu Sahraʹnın batısına da Süveyş üzerinden doğusuna da yöneleceğiz. Cebelitarık üzerinden batıya inmek çok kolay… Ardından Cezayir dışında Afrikaʹda yatırımı gündeme getirdi: ˮ4-5 ülkeyi kapsayan bölgesel anlaşmalar var burada. Böyle anlaşma içindeki ülkelerden bazılarına yatırım da düşünüyoruz. Yerel ortaklarla birlikte… Amerikaʹyı yeniden keşfetmeye gerek yok. Topçuoğlu nasıl Cezayirʹde bütün lokal dinamikleri, ticari kültürü de pazarı da çok iyi bilen, çalışkan, ahlaklı bir aile, onun gibi lokal ortaklar bulursak ortaklıklar yaparız. O ülkelerden pazara hakim birileri de bizi gelip bizi buluyor. Cezayirʹdeki başarıyı görüp bize teklif veriyor. Tabii, oralarda tüketim Cezayir gibi yoğun değil. Bu kadar büyük tesisler olmaz. Ama milyon tondan az da olmaz. Önümüzdeki sene bunlardan iki tanesini somutlaştırmayı düşünüyoruz.ˮ Saatte 300 km hızla boru üretiyor... Tosyalı Yassı Çelik Üretim Tesisleri 2010 yılında Osmaniyeʹde kuruldu. Özel sektörün ilk yassı çelik tesisi. Avrupaʹnın en büyük kapalı alanına sahip boru üretim tesisleri de burada. Dakikada 5 bin metrenin üzerinde boru üretimi yapıyor. Yıllık 3.5 milyon tonu aşan kapasitesiyle Tosyalı Holding, tek başına Türkiyeʹde diğer tüm boru üreticileri kadar üretim yapıyor. İskenderunʹda 2.5 milyon tonluk ithalatı kesecek çelik yatırımı 2018ʹde Tosyalı, Osmaniyeʹde özel sektörün ilk yassı çelik tesisini kurdu. Yılda 2 milyon ton çelik üretiyor. Ayrıca Osmaniyeʹde çok ince sac üretebilen bir tesiste Japon Toyo Kohan ile ortak. 10 mikrona inebilen, dünyada en ince ambalaj sacı üretimlerinden birini yapıyor. ˮTürkiyeʹde bu yıl 2 milyar doları buldu ciromuzˮ diyor Fuat Tosyalı, ˮAma şeni yatırımlarla hamle yapacağız. Osmaniyeʹde şu anda kurulu kapasitesinin çok üzerinde yılda 2 milyon ton çelik üretiyoruz. Yassı çelik üretiminin tamamı da nihai ürüne çevriliyor. Aslında cirosu çok daha yüksek. Mesela şöyle bakın; Erdemir sac üretiyor, ondan Borusan satın alıp boru yapıyor. Erdemir de şu kadar üretim ve ciro yaptım diyor, ondan satın alan Borusan da boru yapıp şu kadar ciro yaptım diyor. Biz bir yandan çelik üretiyoruz, sonra sac üretiyorum, yan taraftaki boru fabrikalarımızda da boru üretiyoruz. Böyle bakarsanız bizim de ciromuz 4 milyar dolar. Şimdi biz Osmaniyeʹyi doldurduk. İskenderunʹda yeni bir tesis yapıyoruz. 2ʹnci Organizeʹde. Liman bitmek üzere; kazıklar çakıldı, beton dökülüyor. Yılda 2.5 milyon ton çelik üretim kapasiteli çok işlevsel bir tesis. Türkiyeʹnin ithalatının tamamını ikame edecek. Alaşımlı çelikler, cıvatalık, halatlık, yaylık çelikler… Kord çeliği… Orada 1 milyon tonun üzerinde ithalatı var Türkiyeʹnin. En az 500 milyon dolar. Türkiyeʹde vakumu olan tek çelikhane olacak. Bütün partikülleri ve gazları emiyorsunuz. Damıtılmış, arıtılmış, ince, kıl gibi çelik üretebilecek kıvama getiriyorsunuz. Mesela lastiklerin kord çeliklerinde o kıl gibi çelik kullanılıyor.ˮ Ne kadar yatırım yapılacak? Ne zaman üretime başlanacak? Ve ciro beklentisi nedir? Tosyalı, ˮAltı aya kalmadan kazmayı vururuzˮ diyerek sorularımızı yanıtlamaya başladı ve devam etti: ˮBütün altyapısı hazır. 20 ay gibi bir sürede de bitiririz. Normal şartlarda milyar dolarlık yatırım olurdu. Ama 500 dönüm arazisi zaten bizde. 100 küsur milyon dolarlık limanı da bitmek üzere. Bundan sonra biz oraya 300 milyon dolar harcarız. Ama sıfırdan başlasanız bugün en az 1 milyar dolarlık yatırım. Cirosu da nereden baksanız 2 milyar dolar olur…ˮ Oranʹda 8 bin kişilik cami yaptırdı Emir Abdelkader Camii, Tosyalıʹnın Cezayirʹdeki demir çelik tesislerinin de bulunduğu Oran kentini başkente başlayan yol üzerinde inşa edildi. Bu yol aynı zamanda havaalanına ulaşımın sağlandığı ana yol. Toplam 12 bin metrekare alan üzerinde inşa edilen cami bölgenin yerel kimliği ile uyumlu. Cezayir, Fas, Tunus ve Osmanlı mimarisinin etkileri hissediliyor. Mimarı Gökhan Bakırküre... Net bir şekilde çevredeki en çarpıcı yapı. Caminin yüksekliği 30 metreyi buluyor. Geceleri çarpıcı bir ışıklandırmaya sahip minaresinin yüksekliği ise 50 metreye ulaşıyor. Kapalı alanında neredeyse dört bin kişiye ibadet imkanı sağlayan caminin avlusu da düşünüldüğünde 8 binin üzerinde insana hizmet verebilecek kapasiteye sahip. Caminin inşaatı tamamlanmış. ˮTeslim etmek için ekip bekliyoruzˮ diyor Fuat Tosyalı, ˮÇok özenerek yaptık. Havalandırmasından ışıklandırılmasına müthiş bir sistem kuruldu. İyi bir ekibin yönetiminde olması lazım. Tabii Cezayir makamlarına devrettiğimizde de biz elimizi üzerinden çekmeyeceğiz...ˮ Tosyalı Oran Camiʹne ismini veren Emir Abdelkader, 19ʹuncu yüzyılda Cezayirʹin batısında Fransız işgal güçlerine karşı mücadeleye liderlik eden önemli bir tarihi şahsiyet. ˮGünlük hesapla, kura bakıp yatırım yapmamˮ Döviz kurları bir inip bir çıkıyor, pek çok yatırımcı önünü görememekten dolayı yatırım yapmadığını söylüyor. Peki bu oynaklık Tosyalıʹyı ne kadar etkiliyor? ˮGünlük hesaplarla yatırım yapmam ben. Hedeflerime göre yatırıma giderimˮ dedi. Fuat Tosyalı, ˮBen dünyanın bütün para birimleriyle iş yapıyorum. Yen, yuan, Cezayirʹe geliyorum dinar… Bir sepet bu... Eninde sonunda bir yerde kur kaybı yaşasak bile bir başka yerden kazanıyoruz. Eğrisi doğrusuna denk geliyor. Şikayetler yersiz, en ucuz demir Türkiyeʹde.ˮ Sonra, müteahhitlerle demir üreticileri arasında son dönemde yaşanan tartışmayı gündeme getiriyoruz. Yanıtı; ˮBugün dolar 4 lira. Sarf malzemelerinde maliyet artışları yüksek. Hala ‘demirciler fi yatı artırdıʹ diyorlar. Türkiyeʹde para kazanılmıyor ki. İnşaat birim maliyetinde demirin payı yüzde 3. Kamu müteahhitlerinin tek derdi fi yat farkı almak. Yoksa dünyada en ucuz demir yine Türkiyeʹde. Olmasa ihraç edemeyiz…ˮ Özellikle metal işleme sanayinden gelen demir-çelik üreticilerine yönelik ‘dışarıya ucuz veriyorlar, bize ise pahalıʹ eleştirilerini hatırlatıyoruz… ˮO zaman anti damping olurˮ diyor Tosyalı, ˮBiz dışarıya ucuza veremeyiz. Anında soruşturmaya tabi kalırız.ˮ Tosyalıʹnın verdiği bilgiye göre; 2015ʹde Türkiyeʹde 30 milyon tonun altına düşen çelik üretimi bu yıl 36 milyon tonu geçti. ˮÇok güzel bir rakamˮ diyor Tosyalı; ˮGittikçe de artacaktır. İhracat da artıyor. Tosyalı olarak bu yıl 10ʹuncu ay itibariyle 450 milyon doları geçti. Hedemiz 500 milyon doların üzerinde yılı kapatmak. İhracatımız yüzde 30ʹun üzerinde…ˮ 7DENİZ