Kalkınma Yolu, Süveyş ve IMEC’e alternatif olabilir mi?

Hindistan-Ortadoğu-Avrupa Ekonomik Koridoru (IMEC), Hindistan’dan başlayarak Avrupa’ya uzanması planlanan bir ekonomik koridordur.

IMEC, Hindistan, BAE, Suudi Arabistan, Ürdün, İsrail, Yunanistan ve Avrupa’yı kapsamaktadır. Hindistan’da düzenlenen G20 zirvesinde duyulmuştur. Ardından IMEC’in kurucuları arasında yer alan İtalya’nın Kuşak ve Yol (BRI) girişiminden çekildiği diplomatik bir yolla Çin’e iletmesi dünya kamuoyunun dikkatini çekmiştir. IMEC’in paydaşlarının güçlü ekonomik yapısı projenin hayata geçirilmesini sağlayacaktır. Fakat İsrail’de yaşanan çatışmalar IMEC’in başlamadan aksamasına neden olmuştur. Ayrıca Süveyş geçişli seferlerin de gecikmesi uluslararası tedarik zincirinde aksamalara neden olmuştur. Türkiye’nin mevcut durumun devam edeceği göz önünde bulundurulduğunda yakın gelecekte sürecin doğal partneri haline gelecektir. Son süreçte uluslararası ticaretin doğu-batı eksenli devam edebilmesi adına Kalkınma Yolu Projesi önemli alternatiflerden biri haline gelmiştir.

Kalkınma Yolu Projesinin Olası Güzergahı (Development Road Project)

Kalkınma yolu, Basra’dan başlayarak Irak üzerinden Türkiye’ye ve buradan Avrupa’ya uzanacak bir ulaşım yoludur. Projede hem karayolu hem de demir yolu inşa edilmesi planlanmaktadır. Irak’ta yapılacak ulaşım yatırımı ile Irak-Türkiye entegrasyonu tamamlanacaktır. Türkiye’nin mevcut ulaşım ağları doğu-batı eksenli geçişlere imkan sağlaması muhtemeldir. Gelinen son süreçte Ortadoğu’da yaşanan gerginlik IMEC’in hayata geçirilmesini zora sokması ilginin Kalkınma Yolu Projesine kaymasını sağlayabilir.

Diğer yandan Rusya ile Ukrayna arasında yaşanan krizin ardından AB Rusya’ya ambargo uygulamıştır. Bu durum ise AB’nin en önemli ticaret partnerlerinden birini kaybetmesine ve enerji ihtiyacı için farklı alternatifleri aramasına neden olmuştur. Azerbaycan hali hazırda TANAP (Trans Anadolu Doğal Gaz Boru Hattı Projesi) ve TAP (Trans Adriyatik Doğal Gaz Projesi) projeleriyle AB’ye enerji ihraç etmektedir. Buna ek olarak Türkmenistan gazı ve Kazakistan petrolünün de Türkiye üzerinden AB’ye ihracı söz konusudur. Bu bağlamda AB ve Türkiye arasındaki ticari ilişkinin ne denli önemli olduğunun göstergesidir.

Son olarak Türkiye coğrafi konumu nedeniyle küresel ticaret yollarının muhtemel güzergahları üzerindedir. Kalkınma yolu projesi de bu durumun önemli örneklerinden birisidir. Basra’dan Avrupa’ya uzanan bir yolun başlangıç noktasıdır. Son süreçte hem Süveyş geçişlerinde yaşanan sorunlar hem de IMEC’in hayata geçirilememesi Kalkınma yolu gibi alternatiflerin önemini artırmaktadır. Rusya’dan geçen kuzey koridor ve Süveyş’ten geçen güney koridorda aksaklıklar yaşanması orta koridorun önemine bir kez daha dikkat çekmesi de gözden kaçırılmamalıdır.