Dünyanın en büyük buğday ve mısır ihracatçılarından biri, ayçiçek yağında ise bir numarası olan Ukrayna'da, savaşın başındaki Rus ablukası küresel bir gıda krizini tetiklemişti. 2023’ten itibaren ihracatın büyük bölümü yeniden başlasa da bu ay Odesa bölgesindeki limanlara düzenlenen günlük dron ve füze saldırıları ihracat kapasitesini felç etti.
İhracat hedeflerinin gerisinde kalındı
UAC verilerine göre, Aralık ayının ilk 22 günü itibarıyla gerçekleşen sevkiyatlar, sözleşme hedeflerinin oldukça altında kaldı:
• Buğday: 1 milyon tonluk sözleşmeye karşılık sadece 375 bin ton ihraç edilebildi.
• Mısır: 2 milyon tonluk sözleşmeye karşılık 1,5 milyon ton gönderilebildi.
• Ayçiçek Yağı: 410 bin tonluk hedefe karşın 275 bin tonda kalındı; ay sonu beklentisi ise en fazla 350 bin ton.
Geçtiğimiz yılın Aralık ayı ile kıyaslandığında, toplam tahıl ihracatı 2,88 milyon tondan 1,82 milyon tona geriledi.
Limanlar atıl durumda, lojistik hasarlı
UAC tarafından yayımlanan haftalık raporda şu kritik bilgilere yer verildi:
• Kapasite Kaybı: Ukrayna’nın üç ana ihracat limanından en az birinin tamamen atıl durumda olduğu veya %20 kapasiteyle çalıştığı belirtiliyor.
• Lojistik Hasar: Büyük deniz limanlarının kaybını telafi eden Tuna Nehri limanlarına giden bağlantı yolları da saldırılarda hasar gördü.
• Sözleşme İptalleri: İhracat kapasitesindeki yetersizlik nedeniyle bazı buğday ihracatçıları sözleşmelerini yerine getiremeyerek temerrüde düştü. Bazı sevkiyatlar ise Ocak ayına ertelenmek zorunda kaldı.
• Demiryolu Çıkmazı: Büyük ticaret şirketlerinin limanlardaki risk nedeniyle demiryolu terminallerine yöneldiği, bu durumun sınırlarda kota sorunlarına yol açabileceği ifade ediliyor.
"Rusya limanlarımıza saldırarak ihracat potansiyelimizi düşürüyor. Derin deniz ve nehir limanları olmadan ihracatımız önemli ölçüde azalacaktır." — Ukrayna Tarım Konseyi (UAC)
Ukrayna Ekonomi Bakanlığı da bu düşüşü doğrulayarak, özellikle mısır ve buğday sevkiyatlarındaki azalmaya dikkat çekti.