Avrupa Komisyonu'nun güncellenen Avrupa Gemi Geri Dönüşüm Tesisleri Listesine göre Türkiye'de bulunan iki tersane ve ABD'de bulunan bir tersane 5 yıl aradan sonra listeye dâhil edildi.
Bunlar arasında Türkiye'deki Leyal Gemi Söküm Sanayi ve Ticaret Ltd. ve Leyal-Demtaş Gemi Söküm Sanayi ve Ticaret A.Ş. tersaneleri ile ABD merkezli International Shipbreaking Limited LLC bulunuyor.
Komisyon ayrıca Finlandiya'da bulunan bir tescilli tersanenin ve Norveç'te bulunan beş tescilli tersanenin kapsama süresinin sona erme tarihini de uzattı. Yeni liste ayrıca sırasıyla Danimarka, Hollanda ve Norveç'te bulunan üç tesisi de artık gemi geri dönüşüm işinde olmadıkları için kaldırıyor.
Söz konusu tersaneler Danimarka'da Stena Recycling A/S, Hollanda'da Scheepssloperij Nederland BV ve Norveç'te Lutelandet Offshore AS'dir.
Avrupa Listesi'nde şu anda 35 tersanesi Avrupa'da (AB, Norveç ve İngiltere), 9 tersanesi Türkiye'de ve bir tersanesi ABD'de olmak üzere 45 gemi geri dönüşüm tesisi bulunuyor. Avrupa listesindeki birçok tersane büyük gemileri geri dönüştürme kapasitesine sahip.
Avrupalı armatörler tonaj olarak dünya filosunun yaklaşık %30'una sahip. Bu gemilerin birçoğu AB dışında, özellikle de Güney Asya'da, çoğunlukla işçi sağlığına ve çevreye zararlı koşullar altında sökülüyor.
31 Aralık 2018'den bu yana, AB Gemi Geri Dönüşüm Yönetmeliği, bir AB üye devleti bayrağı altında seyreden tüm büyük deniz gemilerinin, Avrupa gemi geri dönüşüm tesisleri listesinde yer alan onaylı bir gemi geri dönüşüm tesisini kullanmasını zorunlu kılıyor.
Avrupa listesine dâhil edilebilmek için herhangi bir gemi geri dönüşüm tesisinin, konumu ne olursa olsun, bir takım güvenlik ve çevre gerekliliklerine uyması gerekiyor. AB'de bulunan tesisler için yetkili ulusal makamların, ilgili tüm koşulların karşılanıp karşılanmadığını kontrol etmesi ve ardından tesisin listelenmesi gerektiği konusunda komisyonu bilgilendirmesi gerekiyor. Üçüncü ülkelerde bulunan ve bir üye devletin bayrağını taşıyan gemileri geri dönüştürmeyi amaçlayan gemi geri dönüşüm tesislerinin, Avrupa listesine dahil edilmek için komisyona başvurması zorunlu.
Komisyon daha sonra bu tersanelerin yönetmelikteki gerekliliklere ne kadar uygun olduğunu değerlendirip kontrol ediyor ve bu gereklilikler yerine getirildiğinde Avrupa listesine dahil edilmesini teklif ediyor.
Komisyon, AB Gemi Geri Dönüşüm Yönetmeliğinin uygulanması kapsamında , Avrupa listesinde yer alan tersanelerin AB mevzuatında belirtilen şartlara uygunluğunun izlenmesi konusunda çalışıyor. Bu bağlamda komisyon, ekim ayında ilk kez Türk tersanelerinde habersiz denetimler gerçekleştirdi.
Gemi Geri Dönüşüm Yönetmeliğini değerlendiren komisyonun sonuçları 2024 yılının ikinci çeyreğinde yayınlaması bekleniyor.
