Nuruosmaniyeʹnin devasa ve şık mağazaları zor günler yaşıyor. Dükkanlar el değiştiriyor. Katlı binalarda boşluklar çok. Cadde esnafı, ˮKaraköy Limanı, kapandı, kruvazier turizmi bittiˮ diyor. Tarihi Nuruosmaniye Caddesi’nde de işler iyi gitmiyor. Esnaf sıkıntılı. Sorun diğer önemli caddelerle aynı. “Kruvazier turizmi bitti. Alışveriş yapan turist sayısı azaldı. Kazançlar düştü, kiralar yüksek kaldı…” Habere göre, son dönemde İstiklal ve Bağdat caddeleri ile Kapalıçarşı gibi İstanbul’un en işlek cadde ve çarşılarındaki sıkıntı gündemde. Bu caddelerde işler neden iyi değil, neden durgun? Bu konu tartışılıyor. Nuruosmaniye çok gündeme gelmedi. Dikkatimizi Atasay’ın Yönetim Kurulu Başkanı Cihan Kamer çekti; “Nuruosmaniye Caddesi’nde de durum parlak değil. El atılması lazım” dedi. Nasıl el atılması lazım? Bu konuda Cihan Kamer’in çözümünü belirteceğiz. Önce, bir ucu Nurosmaniye Camii, diğer ucu Babıaliʹye uzanan trafiğe kapalı şık ve büyük mağazalarıyla uzun yıllardır “zengin turist” odaklı bir alışveriş merkezi kimliği taşıyan Nuruosmaniye’de neler olduğuna bakalım… Bu caddenin en ünlü mağazaları Lapis ve Bazaar54 daha önce satılmıştı. Son dönemde Assos kapatmış. YKB şubesi kapanmış. Üç katlı Starbucks gitmiş. Yerine, zemin katında çalışan Caribou gelmiş. McDonald’s gitmiş. Altı ay önce caddeye taşınan Guzucu yeniden gidiyor. İçinde 81 dükkan bulunan Orient pasajının yarısının boş olduğu belirtildi. Son günlerde iki dükkan daha boşalmış Çınar Halı kiracı olduğu dükkandan taşınıyor. İstanbul Handicraft gibi yeni gelenler de var ancak caddedeki sirkülasyon da devam ediyor. Kapalı dükkanlar, kiralık afişleri dikkat çekiyor. Bölgedeki esnafa göre Nuruosmaniye Caddesi, Türkiye turizmindeki gerilemeden etkileniyor ancak fazlası var. Bir esnaf, “Cadde kruvazier turizmine çok bağlı. Karaköy’de inşaat var, liman kapalı. Kruvazier gemileri yanaşamıyor. Zengin Körfez turisti de gelmiyor. Asyalılar geliyor. Çinliler, Japonlar, Endonezyalılar. Çok alışveriş yapmıyorlar. Birçok dükkan el değiştiriyor” diyor. CİHAN KAMER’İN ÖNERİSİ Çözüm konusunda ilk akla gelen şey kiralara bir düzen getirilmesi. Özel mülkle ilgili böyle bir uygulama mümkün mü, sorusunun cevabı yok. Turist, özellikle de zengin turist akışı başlarsa cadde toparlayacak ama bu konuda yakın bir umut görünmüyor. Atasay’ın patronu Cihan Kamer’in kısmen olumlu etkisi olabilecek önerisi, caddenin AVM gibi ele alınması… Kamer, “Bir AVM’de nasıl mağazalar seçiliyor, ayarlanıyor ve bir konsept oluşturuluyorsa Nuruosmaniye de öyle ele alınmalı” diyor. “Kısmen etkisi olabilir” diyoruz çünkü, bir caddede markalar ve ihtiyaçların doğru bir karması hedefl enen müşteri için cazibe yaratıyor. Belirli bir müşteri kitlesinin aradığı seviyedeki markalar ve tamamlayıcı bir ürün çeşitliliğini sağlayan dükkanlar… Dikkate almakta fayda var. BÖLGE ESNAFI NE DEDİ? Hereke Halı’dan Turgut Kınazzi: “Kruvazier gelmezse böyle gider. İki sene gelmeyecek. Karaköy yapılıyor. Oradan gruplar Kapalıçarşı’ya geliyorlardı, burası da hareketleniyordu. Artı uçaklarla gelenler vardı. Şimdi oteller boş. İşler durgun. İlkbahar ve sonbahar hareketli olur. Aslında Körfez krizinden bu yana geri gidiyor. Turist sayısı geçtiğimiz yıllarda arttı ama alışveriş yapan turist gelmiyor. Geçen yıla göre yüzde 80 kayıp var işlerde. Kiralar yüksek. Ama düşecektir.” Decorinn mağazası yetkilisi Edwar Haroğlu: Yaz başından bu yana düştü. Kötü durumda olanlar var. Kapalıçarşı’ya gider müşteri buradan geçer. Şimdi çarşı iş yok diye ucuz satıyor. Bu caddeyi olumsuz etkiliyor. İlkbahar fena değildi. Olaylar patladı, patlamalar oldu, gemiler de gelmeyince… Körfez müşterisi gelmiyor. Acenteler turisti getirir dükkanlara dağıtırdı. Yüzde 60 kayıp var diyebilirim. Çok el değiştiren dükkan var. Kuyumcu kebapçı oluyor. Normal cadde dükkanları yerine etçiler, kebapçılar geliyor. Kalburüstü dükkanlar kapanıyor.” Koçak firmasından Serkan Keleş : “Koçak olarak bizim işlerimiz iyi amma cadde boş. Yan tarafımız yeni açtı, kapatıyor. Vezneciler bombasından sonra böyle oldu. Zengin turist gelmiyor. Kruvazierlerin gelmemesinin etkisi de var. Biz yıla büyüme ile başladık, ilk altı ayda yüzde 14 artışımız vardı, sonra biraz düştü. Burada zirve yılımız 2008’di.” Çınar Halı yetkilisi David Evyapan: Cadde kötü, sene sonunda kapatacak çok dükkan var. Kiralar yüksek. Dükkanlar şahıs yerleri. Fiyatı herkes kendi kafasına göre belirliyor. İş kaybı yüzde 90’larda diyebilirim. Geçen yıl 10 iş yaptıysak bu sene bir. Burası turistik bölge. Gelmeyince olmuyor. Sultanahmet’te, Vezneciler’de Çarşı’nın iki çıkışında bomba patlıyor. Turistte güven kaybı var. Kapalıçarşı’nın ana caddesinde 13 dükkan boş. Yer bulamazdınız. Girişinde silahlı polisler bekliyor. Görüntü iyi değil. 25 – 30 yıldır böyle bir şey görmedik.” BU KİRALARI ÖDEYECEK YÜKSEK CİROLAR YOK Altınbaş markasının Nuruosmaniye Caddesi’nde mağazası var. Bu mağazanın önünde markanın sahibi Altınbaş Holding’de emlak yönetiminden sorumlu yetkili Mustafa Gül, caddede olup bitenleri anlatıyor: “Turist gelişinde, alışverişte azalma var. Durum çok kötü değilse de iyi de değil. Bombalar patladı bölgede. 15 Temmuz darbe girişimi oldu. Doğumuzda savaş var. Bu ortamda bu kadar bile iyi. Kötünün iyisi diyelim. Dış pazarlar da sıkıntılı. Kiralar yüksek burada. En önemli sorunlardan biri bu. AVM’lerde, böyle caddelerde yatırımcı parasını bir an önce geri almak istiyor. Karşımızdaki dükkanın kirası 67 bin 500 liraydı. Banka şubesi bıraktı gitti. 4 aydır boş. Kirayı artırayım derken artıracağı kadar kiradan oldu. AVM’lerde standart bir metrekare fiyatı oluyor. Burada mal sahiplerinin istediğine kalmış. Tutturabildiğine veriyorlar. Döngü için kalıcı bir yapılandırma gerekir. Kiralara düzen gelmeli. Caddedeki bütün boşluklar kira anlaşmazlıklarından. İndirim yapmıyorlar. Gayrimenkul sahipleri anlayışlı olmalı. Bu kiraları kaldıracak cirolar yok. Eski işler yok. Herkes maliyetlerini düşürme derdinde.” 7DENİZ