Mavi Marmara gemisine yönelik İsrail operasyonunda 10 kişinin ölmesinin ardından neredeyse donan İsrail - Türkiye ilişkilerinde yeni bir dönem başlıyor. Reuters ajansı, Türk ve İsrailli yetkililerin İsviçreʹde yapılan bir görüşme sonrası anlaşmaya vardığını ve ilk olarak büyükelçilerin başkentlere geri döneceğini duyurdu. Gazze’ye insani yardım malzemesi taşıyan Mavi Marmara gemisine İsrail askerlerinin düzenlediği ve 10 kişinin ölümüyle sonuçlanan operasyonun ardından 5 yıl boyunca donma noktasında olan Türkiye-İsrail ilişkisinde yeni bir dönem başlıyor. Bir süredir yumuşama sinyalleri veren Türkiye ve İsrail taraflarının, ikili ilişkileri onarmak için bir araya geldikleri İsviçre’de mutabakata vardıkları belirtildi. İsrail basını, 5 maddelik bir yol haritasının kabul edildiği bilgisini verirken, Türkiye’den Başbakanlık kaynakları anlaşmanın henüz sonuçlanmadığına dikkat çekmekle birlikte görüşmelerin olumlu seyrettiğini aktarıyor. Gazze’ye insani yardım taşımak üzere Türkiye’den hareket eden Mavi Marmara gemisine, 31 Mayıs 2010’da, İsrail komandolarının düzenlediği ve 9’u Türkiye vatandaşı 10 kişinin öldüğü operasyonun ardından kopma noktasına gelen Türkiye-İsrail ilişkilerinde yeni bir dönem başlıyor. İkili ilişkilerin onarılması için İsviçre’nin Zürih kentinde bir araya gelen heyetler 5 maddelik bir yol haritası üzerinde mutabakata vardı. TÜRKİYE HAMAS LİDERİNİ SINIR DIŞI EDECEK İsrail’in Mavi Marmara kurbanları için tazminat ödemesi; buna karşılık Türkiye’nin Mavi Marmara dosyasını kapatması; büyükelçiliklerin karşılıklı tekrar açılması gibi maddeler içeren uzlaşma kapsamında Türkiye’nin, Hamas’ın ülke içindeki faaliyetlerini sınırlama ve Hamas liderlerinden Salih el-Aruri’yi sınır dışı etmeyi taahhüt ettiği belirtiliyor. İsrail’in Haaretz gazetesi, görüşmede Türkiye’yi Dışişleri Müsteşarı Feridun Sinirlioğlu’nun başkanlığındaki bir heyetin temsil ettiğini, İsrail tarafında da istihbarat teşkilatı Mossad’ın gelecekteki şefi olarak gösterilen Yossi Cohenve Başbakan Binyamin Netanyahu’nun Türkiye ile ilişkilerden sorumlu danışmanı Joseph Ciechanover’ınbulunduğunu yazdı. MUTABAKATIN BEŞ MADDESİ İSRAİL BASININDA İsrail basınına yansıyan iddialara göre taraflar ikili ilişkilerin yeniden başlatılması için imzalanacak nihai anlaşma öncesinde beş maddelik bir yol haritasında mutabakata vardı. Haaretz’e konuşan İsrailli bir yetkili, henüz nihai anlaşmanın imzalanmadığını belirterek, “Hala bazı detaylar üzerinde çalışmak durumundayız. Ancak kriz çözülme yoluna girdi” diye konuştu. Üzerinde anlaşıldığı iddia edilen beş madde şöyle: İsrail, Mavi Marmara saldırısındaki mağdur ve kurbanlar için 20 milyon dolarlık bir tazminat fonu oluşturacak. Türkiye ve İsrail, karşılıklı olarak büyükelçiler atayacak. Mavi Marmara baskını için İsrail askerlerine yönelik suçlamalar düşürülecek. Türkiye, Hamas liderlerinden olan ve Gush Etzionʹda 3 İsrailli yerleşimci gencin kaçırılıp öldürülmesi olayının arkasında olduğu öne sürülen Salih el-Aruri’yi sınır dışı edecek. Örgütün Türkiye’deki faaliyetleri kısıtlanacak. Türkiye ve İsrail doğalgaz sahalarında işbirliğine gidecek. Türkiye’nin İsrail’den doğalgaz satın alacak. İsrail, Türkiye’de inşa edilecek boru hattıyla Avrupa’ya doğalgaz satacak. TÜRKİYE’NİN ‘GAZZE ABLUKASI ŞARTI’ METİNDE YOK Hürriyet gazetesi Türk diplomatik kaynakların “Henüz imza aşamasına gelmiş, bir sonuca varmış değiliz” dediğini aktardı. Hürriyet’te yer alan haberde, Türk kaynakların, uzlaşma metninde Gazze’ye yönelik ablukaya ilişkin bir madde olmaması konusunda net bir yanıt vermedikleri aktarılıyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan, Türkmenistan ziyaretinin ardından uçakta gazetecilere “normalleşme için öncelikle İsrail’in Mavi Marmara kurbanlarının ailelerine tazminat ödemesi ve Gazze şeridindeki ablukaya son vermesi” şartlarını sıralamıştı. ‘HAMAS’A KARŞI DAHA KATI TUTUM’ Reuters haber ajansı, İsrail Başbakanı Netanyahuʹnun makamının konuyla ilgili yorum yapmayı reddettiğini, Türkiye hükümetinden bir yetkilinin ise görüşmeyi doğrulasa da bir anlaşmaya varıldığı yönündeki iddialar hakkında yorum yapmadığını belirtti. Associated Press haber ajansı ise anlaşma kapsamında Türkiyeʹnin “Hamasʹa karşı daha katı bir tutum benimsemeyi” kabul ettiğini öne sürüyor. Fransız AFP ajansı da, anlaşmamanın imzalanmasının ardından doğalgaz ihracı konusunda görüşmelerin de başlayacağını yazdı. NETANYAHU VE ERDOĞAN SİNYAL VERMİŞTİ İsrail Başbakanı Netanyahu bir süre önce yaptığı açıklamada İsrail’in Türkiye’ye doğalgaz satışı konusunda Ankara ile görüşme halinde olduğunu söylemişti. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan da iki ülke arasındaki ilişkilerin normalleşmesinin bölge için hayati önem taşıdığını, Ortadoğu’nun Türkiye-İsrail yakınlaşmasına ihtiyacı olduğunu ifade etmişti. 7DENİZ