Enerji uzmanları İskoçyaʹda 18 Eylülʹdeki bağımsızlık referandumundan ˮEvetˮ çıkması durumunda İngiltereʹnin 1 trilyon sterlinlik petrol gelirinden olabileceğini belirtiyor. İskoçyaʹnın bağımsızlık referandumuna günler kala olası bir ayrılığın, İngiltereʹnin Kuzey Denizi yataklarından elde edilebilecek potansiyel 1 trilyon sterlin değerindeki geliri kaybetmesi riski endişe kaynağı olmaya devam ediyor. İskoçyaʹdaki referanduma günler kala farklı şirketlerin yaptığı kamuoyu anketlerinin hemen hepsinin sonucunun birebirine çok yakın olması, İskoçyaʹnın bağımsızlığı halinde İngiltereʹnin enerji geliri konusundaki endişesini artırıyor. Andrews Kurth enerji şirketi Dubai Ofisi Yönetici Ortağı ve Enerji Hukuku Uzmanı Hugh Fraser, İngiltere için Kuzey Deniziʹndeki petrol ve doğalgazın çok önemli olduğunu belirtti. Bu zamana kadar 1970ʹli yıllardan beri Kuzey Deniziʹndeki petrol rezervlerinden 1,1 trilyon sterlin değerinde gelir elde edildiğini dile getiren Fraser, ˮBunun yaklaşık 330 milyar sterlinlik kısmı sadece şirketlerden elde edilen vergilerden geldi. Son verilere göre bölgede hala yaklaşık 16,5 milyar varillik rezerv mevcut. Bunun bugünkü fiyatlardan karşılığı yaklaşık 1 trilyon sterlin. Bölgede 1 trilyon dolarlık daha gelir söz konusuˮ diye konuştu. İskoçyaʹya daha yakın bir bölgede yer alan Kuzey Deniziʹnde petrol ve doğalgaz rezervlerinin aktif olduğunu vurgulayan Fraser, ˮrezervin bitmek üzere olduğuˮ yönündeki iddialara da karşı çıktı. Bazı enerji uzmanları ise Kuzey Deniziʹnde 30-40 yıl boyunca çıkarılabilecek 15-24 milyar varil petrol rezervinin bulunduğunu tahmin ediyor. NORVEÇ MODELİ BİRİKİM Kuzey Deniziʹndeki petrol ve doğalgaz rezervinin hala çok yüksek olduğuna dikkati çeken Fraser, ˮÜstelik bu rezervle çok iyi politikalar üretilebilir. Norveç hem enerji kaynakları hem de nüfus açısından İskoçyaʹya çok benziyor. Orada petrol gelirlerinden elde edilen 500 milyar poundluk bir fon varken, İskoçyaʹda yokˮ ifadesini kullandı. Fraser, enerji şirketlerinin bağımsızlık referandumu yaklaştıkça faaliyetlerinin ˮbağımsızlıktan olumsuz etkilenebileceğiniˮ açıklamasına ilişkin ise ˮŞirket ismi vermek istemiyorum ama bu şirketlerin çoğu Londraʹdaki hükümeti memnun etmek için açıklama yapıyor. Bu şirketlere yakından bakalım. Çoğu Norveçʹte, Rusyaʹda, hatta Irakʹta faaliyet gösteriyor. İskoçya gibi bağımsız ve demokratik bir ülkede faaliyette olmak enerji şirketleri için endişe kaynağı olmasa gerekˮ değerlendirmesini yaptı. Öte yandan İskoçyaʹnın bağımsızlığı halinde petrolden elde edilecek gelirin azalmasının İngiltere ekonomisini olumsuz etkilemeyeceğini düşünen uzmanlar da var. AA muhabirinin sorularını yanıtlayan Capital Economics İngiltere Ekonomisti Samuel Tombs, ˮİskoçyaʹnın bağımsızlığının İngiliz ekonomisini özellikle petrol ve doğalgaz sektörü açısından zora sokacağını düşünmüyorum. Enerji sektörü İngiltereʹnin gayri safi yurtiçi hasılasında yüzde 2ʹye yakın bir paya sahipˮ görüşünü dile getirdi. ETKİLERİ 2030ʹDA HİSSEDİLMEYE BAŞLAR Tombs, İskoçyaʹnın bağımsızlığını elde etmesi durumunda İngiltere ve İskoçyaʹnın müzakerelere başlayarak, var olan rezervlerin nasıl işletilmesi gerektiği konusunda uzlaşmaya varmasının beklendiğini de vurguladı. İngiltere ekonomisi ağırlıklı olarak finans sektörüne dayansa da enerji son birkaç yıldır ekonomik büyüme ivmesini artıran İngiltere için kilit öneme sahip alanların başında geliyor. Gelişmiş ekonomiler içinde en hızlı büyüyen ülkelerden olan İngiltereʹnin bu yılın sonunda Gayri Safi Yurtiçi Hasılasıʹnın yüzde 3,5 artması öngörülüyor. Kuzey Denizi petrolleriyle ilgili uzun yıllar çalışan iş adamı Sir Ian Wood, yakın zamanda petrol geliri konusundaki hesaplamalara şiddetle karşı çıkarak referandum öncesi açık bir mektup yazdı. Merkezi Aberdeenʹde bulunan Wood Groupʹun eski Üst Yöneticisi (CEO) Wood, ˮGenç seçmenleri şunun farkında olmalı. Onlar orta yaşlara geldiğinde İskoçyaʹnın çok az off-shore (kıyı, açık deniz) enerji rezervi kalmış olacak. Petrol ve gaz üretiminin düşüşü ekonomimizi ciddi şekilde vuracak. Bunun etkilerini 2030ʹda hissetmeye başlayacaklar. Bundan sadece 15 yıl sonraˮ uyarısında bulundu. Bu arada Kuzey petrollerinin en büyük yatırımcıları arasında yer alan BP ise gelecek hafta yapılacak referandumda bağımsızlığa ˮhayırˮ oyu verilmesi çağrısı yaptı. BP Üst Yöneticisi (CEO) Bob Dudley, Kuzey Denizi petrollerinin varlığının en iyi şekilde kullanılmasının ancak İskoçyaʹnın Birleşik Krallıkʹla kalması halinde mümkün olabileceğini kaydetti. ULUSAL KARASULARI MESELESİ GÜNDEME GELEBİLİR İskoçyaʹnın bağımsız olması durumundan enerji kaynakları nedeniyle her iki ülke arasındaki kıta sahanlığı ve ulusal sular konusu anlaşmazlık nedeni olabilir. Uzmanlara göre, Birleşik Krallık karasularının kuzey ve güney eksenli ortadan bir çizgi ile ayrılması prensibine dayanan ˮmedyan çizgisiˮ esas alınabilir. Her ne kadar uzmanlar bu şekilde düşünse de mevcut enerji kaynakları ve potansiyel yeni rezervler sebebiyle İngiltere ve İskoçya arasında sıkı pazarlıkların yapılması bekleniyor. İngiltere 2013 yılında petrol ithalatının yüzde 42ʹsini Norveçʹten, yüzde 14ʹünü Cezayirʹden ve yüzde 14ʹünü diğer Afrika ülkelerinden gerçekleştirdi. İngiltere geçen yıl itibariyle petrol ithalatının yüzde 7ʹsini de mart ayında Ukrayna kaynaklı gerilimler nedeniyle Avrupa ve ABD ile ilişkileri bozulan Rusyaʹdan yapmıştı. PETROL ÜRETİMİNİN YÜZDE 36ʹSI İSKOÇYAʹDAN Birleşik Kralıkʹta 1960ʹlarda keşfedilen petrol ve doğalgaz rezervlerinin büyük kısmı, İskoçyaʹnın kuzey ve batısındaki Kuzey Deniziʹnde bulunuyor. 1964ʹten bu yana bölgeden toplam 42 milyar varil petrol çıkartılırken, bu durum 1707ʹden beri Birleşik Krallıkʹın parçası olan İskoçyaʹyı bağımsızlığa teşvik eden önemli araçlardan biri oldu. İskoç hükümeti verilerine göre, 2013 yılında Birleşik Krallıkʹın 43 milyon tonluk petrol üretiminin 40 milyon tonu, 32 milyon tonluk doğalgaz üretiminin ise 16 milyon tonu İskoçya tarafından sağlandı. Birleşik Krallıkʹın önde gelen ticaret kurumu ˮOil and Gas UKˮ verilerine göre de İskoçyaʹnın üretimi, İngiltereʹnin toplam petrol üretiminin yüzde 96ʹsına, doğalgaz üretiminin de yüzde 47ʹsine denk geliyor. Kaynak Hürriyet