Koster Armatörler ve İşletmecileri Derneği (KOSDER) tarafından düzenlenen KOSDER Akademi’de Rusya-Ukrayna savaşı başlamasından bu yana sık sık gündeme gelen deniz sigortaları konulu webinar gerçekleştirildi. KOSDER Başkan Yardımcısı Hakan Çendik moderatörlüğünde yapılan çevrimiçi söyleşiye Omni Sigorta Genel Müdürü Gürhan Kulle konuşmacı olarak katıldı.
Ukrayna ve Rusya arasındaki savaşın başladığından bu yana sigortacılara zararlar oluşturmaya başladığını belirten Gürhan Külle, Rusya Ukrayna çatışması neticesinde 2022 yılında havacılık, kargo ve deniz sigorta piyasasında 4,5 milyar dolar hasar başvurusu yapılması ve toplamda 30 milyar dolar potansiyel hasar beklentisi olmasından ötürü dünyanın önde gelen reasürerlerinden Munich Re ve Hannover Re başta olmak üzere bazı diğer reasürans şirketlerinin sigorta kuruluşları ile devam eden poliçelerinde ve 1 Ocak 2023 yenilemelerinde Rusya-Ukrayna savaşından kaynaklı risklerini azaltma kararı aldıklarını belirterek, “Netice itibari ile sigortacıların, risklerini reasüre edememe durumları oluşacağı için sigorta kapasitesi daralacak ve sigorta primlerinde artış yönlü baskı oluşacaktır. Bölgeye yönelik primlerin zaten yüksekliği bilinmekte olup aynı zamanda global enflasyonda körüklenecek. Oldukça geniş sınıflandırılmış bir istisna. Sadece denizciliği ilgilendirmediği için olayı coğrafik sınırlarla sınırlamıyor. Bu Ukrayna Rusya savaşının olabileceği her coğrafi bölgeyi kapsıyor. Özellikle armatörlerimizin Karadeniz’deki savaş sonrası dolaşan mayınlarla bu risk Türk sularına kadar aksetmiş durumda. Dolayısıyla geniş bir risk. Aynı zamanda gemilerin zapt edilmesi, el koyulması, tutuklanması, millileştirilmesi, kamulaştırılması, kullanımının engellenmesinden doğabilecek üçüncü şahıs zararları da bu savaştan dolayı teminat dışında bırakılmakta. Riski tamamen izole etmeye çalışmışlar” dedi.
Dört risk var
Belli başlı risklerden de bahsederek dört riskin söz konusu olduğuna işaret eden Kulle, “Kargo, enkaz kaldırma, çevre ve mürettebat riskleri var. Kargoyla ilgili risklerin armatör açısından sorumluluğu pek gözükmüyor. Yaptığım bir incelemeye göre Rusya kendi taşıma kanunlarını kendisi için düzenlemiş. Ve bunun içinde de uluslararası yaygın bir taşıma konvansiyonunu benimsemiş. Ukrayna’da aynı şekilde benimsemiş vaziyette. Ve buna göre taşıyıcı harp riskinden sorumlu tutulamaz diye net maddeler var. O yüzden armatörlerimiz bu konuda endişe etmemeli” dedi.
İptal duyurusu tekne ve makine poliçelerini de etkileyecek
Bu durumun tekne, makine harp poliçelerine de sirayet edeceğini dile getiren Külle, şunları söyledi; “Savaşla ilgili iptal duyurusu yayınlamayan reasürerlerin desteklediği sigorta şirketlerini bulup onlardan bir teminat bulmaya çalışıyoruz. Yani bu iptal duyurusunun diğer sigorta branşlarında da geleceğini tahmin ediyoruz. Özellikle popüler olan bu savaş riskleri ve ambargo riskleriyle ilgili muhakkak BİMCO’nun en güncel klozları armatörlerimizin charter partilerinde devreye almaları gerekiyor. Bu konuda özen göstermelerini tavsiye ederim. BİMCO’nun klozları ciddi bir komite tarafından dikkatle hazırlanıyor ve hem kiracı talepleri hem de armatör talepleri dengelenerek oluşturuluyor.”
Armatör sigortası yokmuş gibi davranıp gerekli özeni göstermeli
İptal duyurusunun yayınlandığı sıralarda gemisi Ukrayna’da ve Rusya’da olan armatörlerin bu harp P&I risklerinin 1 Ocak 2023 itibariyle devre dışı kalmasından dolayı sigortacılarına müracaat etmeleri gerektiğinin altını çizen Külle, “Geminin en azından kalkışına kadar bu istisnanın kalkışından sonra devreye girmesini sağlamaya çalışmalarını öneririm. Çünkü bu iş bu iptal duyurusunun detayı yok. Bunun yönetilmesiyle ilgili fazla detay yok. Çat kapı gelmiş ve düz bir şekilde riskleri devre dışı bırakan bir istisnadır. Armatörümüz, yayınlandığında zaten ordaydım şeklinde düşünmesin. Onay almaya çalışsın. Bunu başarabilir veya başaramaz ayrı konu ama sigortası yokmuş gibi davranıp yeterli özeni göstermesi ve sigortacılarından bunun onayını almaya çalışması lazım” diye konuştu.
7DENİZ
