Deniz ticareti ve ekonomisi hakkında yazılmış en kapsamlı ve en çok satan kitap hangisidir diye sorulsa, hemen herkes Martin Stopford’un “Maritime Economics” kitabini işaret edecektir. 2009 yılında son olarak üçüncü baskısı hazırlanan kitap, uzun yıllardır tüm dünyada ve Türkiye’de en önemli ders kitaplarından biri olarak kullanılıyor ve aynı zamanda denizcilik sektöründe çalışan birçok kişi için bir el kitabi olma niteliğini de koruyor. Martin Stopford uzun yıllar sektörün en önemli kurumlarından Clarksons şirketinde genel müdürlük görevini yürüttükten sonra yakın zamanda emekli oldu ve halen şirketin aktif danışmanlarından biri olarak hayatına devam ediyor. Dünya çapında ses getiren sektör forumları ve konferanslarında zaman zaman konuk konuşmacı olarak bilgi ve birikimlerini paylaşmaya devam ediyor. Martin Stopford’u birçok kişiden ayıran temel özelliklerden biri, doktora eğitimini tamamlamış ve akademik bilgi ve birikime sahip olmasının yanında, Clarksons gibi en önde gelen bir firmada üst düzey yönetici olarak birçok sektör faaliyetini yakından ve pratik olarak gözlemleme imkân bulmuş olmasıdır. Denizcilik ekonomisi kitabi yenilenen baskılarında yeni bolümler ve içeriklerle zenginleşmiş ve bugün son derece kapsamlı ve detaylı bir temel eser konumuna ulaşmıştır. Kitabin çevirisini yöneten editör Dr. Okan Duru kitabin çevirisi ile ilgili projenin çok önceden düşünüldüğünü, ancak çeşitli yoğunluklar nedeniyle ertelendiğini, ama en sonunda çevirinin tamamlanabildiğini iletiyor bizlere. 2015 yılında Nobel Akademik Yayıncılık ile anlaşan çeviri heyeti, çeviriyi bir senede tamamlamış, ardından gözden geçirme ve düzeltmeler nedeniyle basımı 2016’da gerçekleşebilmiştir. Denizcilik Ekonomisi kitabinin çevirisi ayni zamanda alanında tanınan birçok akademisyeni de bir araya getirmiş. Editor Dr. Okan Duru kitabin çevirisi hakkında şunları iletiyor bizlere: “Deniz ticareti ile ilgili pek fazla çeviri kitabimiz bulunmuyor maalesef. Sanıyorum ihmal edilmiş problemlerimizden biri. Yani sektörün ana dilinin İngilizce olduğunda kimsenin şüphesi yok. Bu nedenle çeviri kitaplara pek gerek duyulmamış. Ayrıca akademik değerlendirme yöntemlerimiz çeviri kitapları pek dikkate almadığından ve başka faaliyetleri ön plana çıkardığından, akademisyenlerimiz çeviri kitapların hayli emek isteyen yükü altına girmeyi istemiyorlar. Çeviri heyetimiz bu noktada gerçekten çok özverili bir şekilde hareket ettiler. Bence bu kitapla ilgili öncelikli olarak dile getirilmesi gereken bir konu bu. Biz çeviri heyeti olarak daima orijinal metinden okunmasını da şiddetle tavsiye ediyoruz. Yani çeviri kitabın fonksiyonu ile orijinal kitabı birbirinden ayırmak lazım. Bu çeviri özellikle sektörde yeni olanlar, öğrenciler ve belki dil problemi olanlar için muhakkak faydalı olacaktır. Sanıyorum deniz ticaretini anlamak isteyecek biri için bu kitaptan daha temel ve öz başka bir yayın bulunmuyor henüz!” Denizcilik Ekonomisi kitabinin bir diğer özelliği ise orijinal kitapta yer almayan ama Martin Stopford’un çeviriye özel kaleme aldığı kısa not: “Deniz ticareti, dünya ekonomisinde son 60 yılda yaşanan küreselleşmeden sorumlu başlıca sanayi kollarından biridir. Sektörün en önemli başarısı, çok uzun mesafelerde oldukça emniyetli ve güvenli ulaşım imkânı sağlaması ve bunu dünya ekonomisinde olağan fiyat artışlarından farklı olarak oldukça yavaş bir şekilde artan rakamlarla gerçekleştirmiş olmasıdır. Ton başına birkaç dolar gibi bir ücretle yüklerin dünya çapında taşınabiliyor olması hayret vericidir. Beni Denizcilik Ekonomisi kitabını yazmaya sürükleyen temel motivasyon, bu yenilenme ve inovasyon dalgasının ardında yatan temel iktisadi faktörleri basitçe açıklayacak bir kaynak meydana getirme tutkusudur. Deniz ticaretinin 5.000 yıllık tarihinin bize sunduğu mesaj, her yeni nesille birlikte yeni durumlar ve problemlerle karşı karşıya kaldığımızdır. Yeni nesillerin, dünyanın değişen beklentilerine bağlı olarak, sektörü yeni durumlara göre inşa etmesi ve adaptasyonunu sağlaması gerekir. Gerçekçi konuşmak gerekirse, bugün denizcilerin (ve tabi tersanelerin) kendi geleceklerini inşa etmeleri gerekiyor ve bunun için anlamaya ve sürekliliğe ihtiyaç var. Bugün karşı karşıya kaldığımız sorunlar her zamankinden daha zorlu. Denizcilik Ekonomisi kitabının üçüncü baskısının Türkçeye tercüme edilmesi ve düşüncelerimin daha geniş bir kitleye ulaşabilmesi ile son derece mutluyum ve bundan şeref duydum. Bu çevirinin hazırlanmasında görev alan herkese teşekkürlerimi sunuyor ve bu kitabı en iyi dileklerimle yeni nesil Türk denizcilerine ithaf ettiğimi belirtmek istiyorum. Daha iyi kavrayabilmeniz, sürekliliği muhafaza edebilmeniz ve başarılı olmanız dileğiyle.” Martin Stopford Ağustos 2015 Editor Okan Duru bu yazının önemine ve yazının içerisinde saklanan kritik bir mesaja temas ederek söyle dedi: “Ben bu notu önemsiyorum. Birçoğumuza sıradan bir yazı gibi gelebilir. Ancak yazının son cümlesi öylesine yazılmış sıradan bir cümle değil. Burada bir mesaj verilmeye çalışılıyor ve iki konuya temas ediliyor. Birincisi denizcilik ekonomisi hakkındaki bilgilerimizin çok daha fazla arttırılması gerektiği hakkında. Ben klişe bir cümle kurup, ..çok gerideyiz.. türünden ifadeler kullanmak istemiyorum. Ancak her nerde isek, henüz çok yolumuz olduğuna şüphe yok. İkincisi ise sürekliliğin önemine temas ediyor. Yani hem denizcilik ekonomisi hakkında daha fazla çalışmalı ve öğrenmeli ve ayni zamanda sürekliliği artırmaya yani uzun vadeli planlamaya odaklanmalıyız. Bu iki temel girdi, cümlenin sonunda ifade edildiği gibi başarı için vazgeçilmez şeyler. Denizcilik firmalarımızın ve camiamızın deniz ticaret araştırmalarına daha fazla yatırım yapması, piyasa araştırması ve analizi ile ilgili hususi bölümler kurmaları ve daha da önemlisi, bu araştırmaların sonuçlarından faydalanmaları gerekiyor. Yani bu departmanların ve sorumlu kişilerin olması problemi çözmüş olmuyor. Buralarda elde edilen bilgilere değer vermek ve onlardan faydalanmak gerekiyor. Kısa vadeli planları bir kenara bırakıp, en az 10-15 yıllık projeksiyonda düşünmek başarılı olmak gerekli bir kaç temel kaide diye düşünüyorum. Sanırım Martin Stopford bu birkaç kaideyi bu vesile ile gündeme getirmiş.” Denizcilik Ekonomisi Çeviri Heyeti: Dr. Okan Duru, Texas A&M University, Galveston, Texas, A.B.D. Dr. Soner Esmer, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir Dr. Gökçe Çiçek Ceyhun, Kocaeli Üniversitesi, İzmit Dr. Emrah Bulut, Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul Dr. Serap İncaz, Bandırma On Yedi Eylül Üniversitesi, Balıkesir Öğretim Görevlisi A. Yıldıray Ertaş, İstanbul Teknik Üniversitesi, İstanbul Araştırma Görevlisi İbrahim Kılıç, İstanbul Teknik Üniversitesi, İstanbul Denizcilik Ekonomisi kitabi Nobel Kitap web sitesi ve diğer seçkin kitabevlerinden temin edilebilir. 7DENİZ