Sanayi devriminden sonra artan enerji ihtiyacı, enerji ihtiyacın karşılanması ve korunması hayati bir konu haline gelmiştir. Ülkeler sürdürülebilir büyüme ve halkına refah bir ortam sunabilmek için enerji konusunda dikkatli davranmaktadır. Özellikle yüksek teknoloji ürün üretim anlamında önemli bir yere sahip olmasına rağmen Avrupa Birliği (AB) kaynaklarının yetersiz olması nedeniyle enerjide dışa bağımlılıktan kurtulamamıştır. Bu nedenle enerji bağımlılığından kurtulabilmek adına çeşitli faaliyetlerde bulunmaktadır. AB’nin ‘‘Enerji Birliği Çerçeve Stratejisi’’ olarak bilinen belgede verimliliğin arttırılması ve yenilenebilir enerji kaynaklarına yapılan yatırımın artması buna önemli bir örnektir. AB, enerji ihtiyacının önemli bir bölümünü Rusya’dan karşılamaktadır. Bu nedenle Rusya AB’nin enerji politikalarında önemli bir rol oynamaktadır. Fakat Rusya’nın 2022 yılında Ukrayna’ya saldırmasının ardından başta Almanya olmak üzere tüm Avrupa bu duruma tepki göstermiştir. Rusya ile olan enerji anlaşmaları kademeleri olarak azaltılmıştır. AB için Rusya- Ukrayna savaşı sonrası enerji arz güvenliği tartışılmıştır. Bu kapsamda potansiyel enerji projeler gündeme alınmıştır. AB enerji arz güvenliğinde EastMed projesiyle İsrail doğal gazının Güney Kıbrıs ve Yunanistan üzerinden AB’ye ulaştırılması üzerinde durulmuştur. Fakat Türkiye’nin Libya ile yaptığı Münhasır Ekonomik Bölge (MEB) antlaşmasıyla EastMed projesinin çıkmaza girdiği anlaşılmış olup yeni çözümler üzerinde çalışılmaktadır.
Bu bağlamda Türkiye’nin başta İsrail olmak üzere Lübnan, Mısır, Kuzey Kıbrıs ve Libya’nın doğal gaz kaynakları Türkiye üzerinden AB’ye ulaştırılması en önemli alternatiflerden birisi haline gelmiştir. Söz konusu alternatifin adı Tr-Med projesi olarak adlandırılmıştır. Tr-Med projesi, Akdeniz doğal gazının Trans Anadolu Doğalgaz Boru Hattı (TANAP) ve Trans Adriyatik Boru Hattı (TAP) projeleriyle AB’ye transferini önermektedir. Araştırmada alan uzmanlarına Tr-Med projesi özelinde düşünceleri sorulduğunda şu cevaplar alınmıştır. Sürdürülebilirliği tartışma konusu olan EastMed yerine Tr-Med projesi daha uygulanabilirdir. Türkiye hali hazırda AB’nin enerji arz güvenliğinde önemli bir paydaşıdır. Bu nedenle Türkiye ile yapılacak projelere daha sıcak bakılacaktır. Nihai olarak Akdeniz gazının Avrupa’ya ulaştırılması için en uygun rota Türkiye üzerinden geçtiğini söylemek yanlış olmayacaktır.
Yavuz TORAMAN
Kaynakça Toraman, Y. (2022). TURKEY'S ROLE IN SILK ROAD ROUTES: ENERGY SUPPLY SECURITY OF EUROPEAN UNION AFTER UKRAINE – RUSSIAN WAR . Journal of Management Marketing and Logistics , 9 (1) , 16-26 . DOI: 10.17261/Pressacademia.2022.15457DENİZ
