ABD Ticaret Temsilciliği cuma günü, Çinli denizcilik şirketlerine, Çin yapımı gemilere ve filosunda Çin yapımı tek bir gemi bile bulunan ya da Çin tersanesinde yeni inşa edilmiş tek bir gemi siparişi veren tüm gemi işletmecilerine ABD limanlarında yüksek ücretler uygulanmasını öngören bir plan açıkladı.
lloydslist.com’dan Greg Miller analizine göre, ABD'nin yeni ihracat kargo tercihi kurallarını da içeren kapsamlı teklif, Mart 2024'te ABD işçi sendikalarının talebi üzerine Çin'in gemi inşa ve denizcilik uygulamalarına yönelik başlatılan Amerikan Ticaret Temsilcisi (USTR) soruşturmasına yanıt niteliği taşıyor. USTR ocak ayında Çin'in haksız uygulamalarda bulunduğunu tespit etti.
USTR, halka açık bir oturum düzenleyeceği 24 Mart tarihine kadar eylem planına ilişkin kamuoyu yorumlarını kabul ediyor. İlerleme kaydedilip kaydedilmeyeceğine ilişkin karar nihai olarak sadece ABD Başkanı Donald Trump'a ait olacak.
USTR eylem planı, ABD limanlarına uğrayan çok sayıda gemi için maliyetleri keskin bir şekilde artıracak, bu maliyetler ek ücretler (konteyner taşımacılığı durumunda), gemi kira kontratı hükümleri (dökme emtia taşımacılığı durumunda) veya ABD hizmetlerinin kısıtlanması nedeniyle daha yüksek navlun oranları yoluyla ABD'li ithalatçı ve ihracatçılara aktarılacak.
Hedef Çinli operatörler
Cuma günü Federal Sicil'de yayınlanan önerilen eylem kapsamında, Cosco'yu da içeren bir tanım olan herhangi bir “Çin gemi operatörü”, bir geminin nerede inşa edildiğine bakılmaksızın ABD'deki herhangi bir gemi çağrısı için ücretlendirilecek.
“Çinli bir deniz taşımacılığı operatörüne” uygulanacak ücret net ton başına 1.000 dolar olacak ve çağrı başına 1 milyon dolara kadar çıkabilecek. ABD'ye hizmet veren ticari gemilerin çoğu 1.000 net tonun çok üzerindedir, dolayısıyla ücret çağrı başına 1 milyon dolar olacak.
Konteyner hatları her ABD servis döngüsü başına birden fazla liman uğrağı yapıyor, bu da ücretleri katlıyor. Örneğin, Asya-ABD doğu kıyısı konteyner servisleri tipik olarak iki ila üç ABD liman ziyareti yapar ve bu da her servis döngüsü için 2 milyon ila 3 milyon dolarlık bir ücrete eşit.
Cosco, çok büyük ham petrol taşıyıcılarının önemli bir sahibi olmasının yanı sıra, Fransız CMA CGM, Tayvanlı Evergreen ve Cosco'nun yan kuruluşu OOCL ile birlikte konteyner taşımacılığının Okyanus İttifakı'nın bir üyesi. İttifak üyeleri gemileri ve slotları paylaşıyor. Ocean Alliance dünyanın en büyük konteyner taşımacılığı ittifakı ve ABD'nin ithalat ve ihracat tedarik zincirlerinde önemli bir ayak izine sahip.
Ayrıca, diğer denizcilik hatlarının da Ocean Alliance ile gemi paylaşım anlaşmaları bulunuyor. Ocean Network Express, Akdeniz-ABD doğu kıyısı ticaretinde Ocean Alliance ile bir VSA'ya sahiptir.
Çin yapımı gemilere sahip operatörler de hedefte
USTR önerisi Çin yapımı gemilerin işletmecilerini de hedef alıyor. Çin yapımı gemilerin ABD limanlarına uğrak oranı nispeten düşüktür. Lloyd's List Intelligence verilerine göre Çin yapımı gemilerin sadece %9'u ilk çeyrekte ABD'ye uğrak yaptı ve bu gemiler ABD dışı hizmetlere yönlendirilebilir.
Ancak USTR'nin yeni önerisi, filosunda Çin yapımı gemi bulunan tüm operatörleri, bu gemiler ABD'ye uğrak yapmasa bile hedef alacak ve operatörlerin yeniden konuşlandırmalar yoluyla ABD liman ücretlerinden kaçınma imkânını ortadan kaldıracak.
Amerika'ya sefer yapan Çin yapımı gemiler için liman ücreti her ABD seferi için 1.5 milyon dolara kadar çıkacak.
Tüm gemi işletmecileri için liman ücretleri, Çin yapımı gemilerin küresel filolarındaki payına göre belirlenecek.
Su üzerindeki filolarında Çin yapımı gemilerin oranı %50'nin üzerinde olanlar için her bir ABD liman seferi (herhangi bir gemi için) 1 milyon dolara mal olacaktır. Filolarında %26-49 arasında Çin yapımı gemi bulunanlar için liman ücreti sefer başına 750.000 dolar olacak. Filosunda sıfırdan %25'e kadar Çin yapımı gemi bulunanlar için, yani yıllar önce satın alınan ve ABD'ye hiç uğramayan Çin yapımı tek bir gemi de dahil olmak üzere, işletmeci filosundaki gemilerden herhangi biri için liman uğrağı başına 500.000 dolar ödeyecek.
Ayrıca, filolarında %25 veya daha fazla Çin yapımı gemi bulunan operatörlerden liman başına 1 milyon dolar alınmasını öngören alternatif bir öneri de bulunuyor ki gemi operatörleri bu alternatifi kesinlikle ilkine tercih edeceği muhakkak.
USTR'nin teklifinin yazılış biçimine bakıldığında, Cosco gibi Çinli deniz taşımacılığı operatörlerinden alınan 1 milyon dolarlık liman ücretinin, Çin yapımı gemilerin operatörlerinden alınan liman ücretine ek olduğu anlaşılıyor. Ancak teklifin dilini okumanın bir yolu da bu ücretin çağrı başına 1,5 milyon dolarla sınırlandırılması.
Bazı gemi işletmecileri için geçici bir çözüm, Çin yapımı ve Çin yapımı olmayan gemileri farklı işletme şirketlerine ayırmak ve ABD'ye yalnızca Çin yapımı gemilere sahip olmayan işletme şirketi ile uğramak olabilir.
Greg Miller'ın analizine göre, eğer böyle olursa, bu durum küresel deniz taşımacılığında paralel filoların yükselişini hızlandıracak.
Öneri Çin'de siparişte olan gemileri olan operatörleri de kapsıyor
Ücretler Çinli denizcilik şirketleri ve Çin yapımı gemilerle sınırlı değil. USTR önerisi, Çin tersanelerinde inşa edilen ve önümüzdeki 24 ay içinde nihai kuralın uygulanmasını takiben sipariş edilen veya teslim edilmesi beklenen gemilere sahip tüm operatörlerden liman ücreti alınmasını öngörüyor.
Bu ücretler “ek ücretler” olarak tanımlanıyor ve şu anda yazıldığı şekliyle, halihazırda suda olan Çin yapımı gemilerin operatörleri için liman ücretlerine ve Çinli deniz taşımacılığı operatörleri için ücretlere ek olarak alınacağı anlamına geliyor.
Ek ücret, yeni inşa siparişlerinin %50'sinden fazlası Çin tersanelerinde olan herhangi bir operatör için ABD liman seferi başına 1 milyon dolar; siparişlerinin %26-49'u Çin tersanelerinde olanlar için sefer başına 750.000 dolar; ve filosunun %25'ine kadar Çin tersanelerinde herhangi bir siparişi olan herhangi bir operatör için ABD seferi başına 500.000 dolar olacak.
Teklifte ayrıca, siparişlerinin %25'i ya da daha fazlası Çin tersanelerinde olan operatörlerden ABD çağrısı başına 1 milyon dolar alınmasını öngören alternatif bir öneri de yer alıyor.
Yeni ABD ihracat kargo tercihi yaratılması
Son ABD Kongresi'nde sunulan ve mevcut Kongre'de yeniden sunulması beklenen Amerika için SHIPS Yasası, hem ABD ihracatı hem de ithalatı için kargo tercihi kuralları içeriyordu. USTR önerisi ABD ihracatına yönelik kargo tercihlerini kapsıyor.
Uygulama tarihinden itibaren, yılda tüm ABD ihracatının en az %1'inin, yani tüm konteyner, kuru yük ve tanker sevkiyatlarının ABD'li operatörlerin ABD bandıralı gemilerinde taşınmasını gerektiriyor.
Uygulamadan iki yıl sonra başlamak üzere, ABD ihracatının %3'ünün ABD'li işletmecilerin ABD bandıralı gemilerinde yapılmasını zorunlu kılıyor. Üçüncü yıldan itibaren bu oran %5'e çıkarken, %3'ü ABD yapımı gemilerde taşınacak.
Yedinci yıl ve sonrasında, ABD ihracatının en az %15'inin ABD bandıralı ve ABD tarafından işletilen gemilerle, %5'inin ise ABD yapımı gemilerle taşınması gerekecek.
Bu kargo tercihi programının işleyebilmesi için öncelikle çok sayıda yabancı bandıralı geminin yeniden ABD bandıralı olması gerekiyor ki bu da bu gemilerde çalışacak yeterli ABD'li mürettebat olup olmayacağı sorusunu gündeme getiriyor.
Daha sonra, tarihsel olarak olduğundan daha kısa teslimat programlarıyla büyük bir ABD gemi inşa dalgası yaratacaktır. Ayrıca ABD tersaneleri 2017'den bu yana yeni bir tanker inşa etmedi. Ayrıca 1980'den beri sıvılaştırılmış doğal gaz taşıyıcısı da inşa etmediler.
