İhracatçılar ile taşımacılık sektörü arasındaki 700 milyon liralık ‘ordino kavgasıʹ büyüyor. İhracatçılar, ithal hammadde ve ara malı taşınmasına ödedikleri ordino ücretinin kalkmasını istiyor. Taşımacılar ise bu hizmet bedelinin bir ‘güvenceʹ olduğu görüşünde. Her iki taraf da hükümet nezdinde girişimlerde bulunuyor. Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mehmet Büyükekşiʹnin Başbakan Binali Yıldırımʹa sunduğu 10 maddelik talep listesinde ordino belgesinin kaldırılması da yer aldı. TİM Genel Sekreterliği de bağlı birliklere yazı göndererek ˮmaliyet ve zaman kaybıʹna neden olduğu savunulan ordino uygulamasının kaldırılması için çalışmaların sürdüğünüˮ iletti. Türk Plastik Sanayicileri Vakfı da (PAGEV), bu konuda Ekonomi Bakanlığı ile bir çalışma başlatıldığını açıkladı. İMMİB, üyelerine bir yazı göndererek ödemelere ‘itiraz şerhiʹ konulması uyarısında bulundu. Taşımacılık sektörü ise ihracatçıların girişimine tepkili. Bu konuda Yargıtay onaylı pek çok mahkeme kararı olduğunu belirten sektör örgütlerinden Uluslararası Taşımacılık ve Lojistik Hizmet Üretenleri Derneği (UTİKAD) 4 sayfalık bir yazıyla ihracatçıların görüşlerine cevap verdi. Kuruluş, hükümete de başvuracak. Ordino tartışması, kasım ayı başında yapılan İhracat Haftası etkinliklerinden sonra alevlendi. TİMʹin kaldırılması talebini gündeme getirmesi üzerine Başbakan Yardımcısı Recep Akdağ, ihracatçıların ödemek zorunda kaldığı bu kalemin hukuksuz olduğunu ve sahaya ineceklerini söyledi. Bu açıklamadan sonra konu lojistik sektörünün de gündemine girdi. Ordino ücretinin kaldırılması talebi geçtiğimiz yıllarda da sık sık dile getirilmesine karşın bugüne kadar bu konuda resmi bir adım atılmadı. TİM Başkanı Büyükekşi, ihracatçıların ordino ödemelerinin hiçbir yasal tarafı bulunmadığını ve yıl boyu 700 milyon liraya yakın ek maliyet yarattığını ifade ederek buna bir çözüm bulunmasını istedi. Ordino nedir? ʹOrdinoʹ olarak bilinen taşımacılık belgesi, ˮyük teslim talimat formuˮ veya ˮyük teslim belgesiˮ olarak adlandırılıyor. Sadece ithalat işlemlerinde kullanılıyor. İthalatçı bu evrak olmadan malını gümrükten çekemiyor. Ağırlıklı olarak deniz yoluyla gelen mallar için düzenleniyor. Lojistik firmaları düzenlenen belgeler için ithalatı yapan firmadan 50 ila 80 euro arası bir para alıyor. Taraflar ne diyor? İMMİBʹden üyelerine ʹitiraz şerhiʹ uyarısı İstanbul Maden ve Metaller İhracatçı Birlikleri (İMMİB) Genel Sekreterliği, birlik üyelerine bir bilgilendirme yazıda TİMʹin açıklamalarına yer vererek, ordino ödemelerine 8 günlük itiraz hakkı bulunduğunu, bu süre sonrasında itirazların geçersiz sayıldığını hatırlattı. Ödemelerin genellikle gümrük müşavirleri aracılığıyla yapıldığı ve 8 günlük sürenin bu nedenle kaçırıldığı belirtilen yazıda üyelere ödemelerin ‘ihtirazi kayıt şerhi ileʹ yapılmasının önem arz ettiği uyarısında bulunuldu. Gümrük müşaviri tarafından bu şerh ile yapılacak ödemelerde Kayıtlı Elektronik Posta (KEP) ile itiraz edilebileceği ve bunun ekstra bir maliyet yükü oluşturmadığı bilgisi paylaşıldı. PAGEV: Uygulama kanun dışı, son verilmeli PAGEV, yaptığı basın açıklamasında ordino bedelinin haksız bir şekilde alındığı savunularak, Ekonomi Bakanlığı ile birlikte ortak çalışma başlatıldığı açıklandı. PAGEV Başkanı Yavuz Eroğlu yazılı açıklamasında, ˮTürkiyeʹnin ithalatını, sanayisini ve tüketicinin cebinden çıkan parayı etkileyen böyle bir tekelci uygulama ‘serbest piyasaʹ olarak açıklanamaz. Bu çerçevede liman işletmeleri ve acentelerce firmalarımızdan tahsil edilen ordino veya bu anlama gelecek diğer tüm kanun dışı uygulamalara bir an evvel son verilmelidirˮ dedi. ˮDünyada hiçbir ülkede yokˮ Konuyla ilgili  açıklama yapan Ünsped CEOʹsu Hakan Çınar, ‘ordinoʹ tartışmalarıyla ilgili olarak, ˮGerçekte olmaması gereken bir gider kalemi, altyapısı yok ve hukuksuz bir işlemˮ diye konuştu. Ordinonun özellikle denizyolunda kullanıldığı bilgisini paylaşan Çınar, ˮDenizciler bu konuda ‘yasal süreçʹ değerlendirmesi yapıyor. Yani diyorlar ki ‘Paramızı alamayız, bu nedenle ordino kesmemiz gerekʹ. Ancak böyle bir uygulamaya dünyanın hiçbir ülkesinde rastlanmıyorˮ diye konuştu. Lojistikçilerden 4 sayfalık savunma Taşımacılık sektörü ise ihracatçıların açıklamalarına tepkili… Ordinonun damga vergisine tabi yasal bir belge olduğunu ifade eden sektör temsilcileri, bu konuda pek çok mahkeme kararı olduğuna dikkat çekti. UTİKADʹdan  yapılan açıklamada da TİMʹin açıkladığı ˮ700 milyon TLʹlik ek maliyetˮin nasıl hesaplandığına dair bir bilgi bulunmadığı belirtildi. UTİKAD açıklamasında şu ifadeler yer aldı: ˮSadece ithalat taşımalarında yükün öncelikle doğru alıcısına teslim edilmesini sağlayan bu belge, yükün teslimine ilişkin muamelelerin ve taşıyanın bu sürece ilişkin verdiği diğer hizmetlerin karşılığı olarak tüm dünyada olduğu gibi Türkiyeʹde de bir ücrete tabidir. Ayrıca ulusal mevzuatımızda böyle bir ücretin olmaması gerektiğine dair bir hüküm bulunmamaktadır. Gümrük mevzuatında ordino veya benzeri bir teslim belgesinin tanımlanmamış olması böyle bir belgenin hukuksuz olduğunu göstermez. Teslim sürecinin ve gerekli kontrollerin taşıyan tarafından deruhte edilmesinin bir bedelinin olması kaçınılmaz. Öte yandan ordinonun kaldırılması Türkiyeʹyi uluslararası arenada da zor durumda bırakacaktır. Denizyoluyla yapılan taşımacılıkta yük teslim süreciyle ilgili olarak, taşıyanın onayı olmaksızın yani yük teslim formu olmaksızın alıcıya teslim edilmemesi gerektiğiyle ilgili Deniz Ticareti Genel Müdürlüğüʹnce yayınlanan 17 Mayıs 2011 tarih ve 14765 sayılı, ʹdenizyolu ile İthal Edilen Malların Teslimiʹ konulu EK-A idari işlem yazısının, Danıştay 10. Dairesinin 27.10.2015 tarih ve 2011/9380 E. ve 2015/4632 K. sayılı kararı ile hukuka uygunluğu tespit ve tescil edilmiştir. Yargıtay denetiminden geçerek onanmış pek çok emsal kararda özetle ʹliman idarelerinin taşıyanların talimatı olmadan yük alıcılarına yük teslim edemeyecekleri, bu keyfi yete aykırı davranan liman idarelerinin taşıyanların uğramış oldukları tüm zararları gidermekle yükümlü oldukları, ayrıca taşıyanların yüklerin teslimi hususunda talimatları olmadan yük teslim eden liman idarelerinin hukuki sorumluluklarının yanı sıra cezai sorumlulukları da olacağıʹ hüküm altına alınmıştır. 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunuʹnun Taşıma İşleri başlıklı 4ʹüncü kitabının 870. maddesi taşıyanın taşıma ücretinden başka gerekli olan giderleri isteyebileceğini hükme bağlamıştır. 488 sayılı Damga Vergisi Kanunu çerçevesinde ʹordinoʹ da damga vergisi alınacak kağıtlar arasında sayılmaktadır. Dolayısıyla damga vergisine tabi bir kağıdın tamamen hukuki bir belge olduğu da aşikardır.ˮ ˮ700 milyon TL nasıl çıkarıldı?ˮ UTİKAD Genel Müdürü Cavit Uğur, taşımacılık sektörü hakkında haksız bir eleştirilerde bulunulduğunu savunarak, dernek olarak bir araya geldiklerini ve bu konuyu değerlendirdiklerini ifade etti. Uğur, ordino belgesi ile ilgili Başbakanlığa sunmak üzere de bir içerik hazırladıklarını duyurdu. TİM Başkanı Büyükekşiʹnin 700 milyon lira ‘ek maliyetʹ açıklamasının rakamsal altyapısı olmadığını belirten Uğur, ˮBöyle bir veri Türkiyeʹde yok, nasıl hesaplandığına dair bir açıklama yapılmıyorˮ dedi.  UĞURCAN GÖKÇEN-DÜNYA