Paris Mou Kurulu 55. Toplantısında 2021 denetim sonuçlarına göre bayrak devletlerinin ve yetkilendirilmiş kuruluşların yeni performans listesini onaylamış ve yayımlamıştır. Bu listeler 01.07.2022 tarihinden sonra yürürlüğe girecektir.
“Beyaz, gri ve kara liste” en iyi performansı gösteren bayraklardan yüksek veya çok yüksek riskli olarak görülen zayıf performanslı bayraklara kadar geniş bir kapsam sunmaktadır. Bu tablolar bayrakların son üç yıl içinde toplam denetim ve tutulma sayılarına göre belirlenmekte olup, değerlendirmeye girebilmek için belirlenen periyotta en az 30 denetim bulunması gerekmektedir.
“Beyaz liste” sürekli düşük tutulma kaydına sahip bayrakları temsil etmektedir. Ortalama performansa sahip olan bayraklar “gri liste” ile temsil edilmektedir. Bu listedeki bayraklar için “beyaz liste” ye geçiş yönünde bir teşvik oluşturmaya çalışılmakla birlikte aynı zamanda kendi kontrolündeki gemileri ihmal etmemeleri be bir sonraki sene “kara liste” ye düşmemeleri yönünde de bir uyarı niteliğindedir.
Son yıllarda Kurul bayrak idareleri tarafından yetkilendirilmiş kuruluşların (RO) performanslarını da yakından takip etmektedir. RO’ların performansı da bayraklar için kullanılan aynı değerlendirme kriterlerine göre belirlenmektedir. Ancak RO’lar için belirlene periyotta en az 60 denetim bulunması gerekmektedir. Bu şartı sağlayan 33 RO, 2021 listesine girmeye hak kazanmıştır.
RO performansları geçen yıla göre değerlendirildiğinde benzer seviyede olduğu görülmüştür. Ancak son 2 sene için hiçbir RO’nun “çok düşük” performans seviyesinde sınıflandırılmamış olması dikkate değerdir.
Yapılan denetimlerde tespit edilen ve tutuklama sebebi olan eksikliklerde RO sorumluluğunun olması detayı 1999’dan itibaren yayımlanmaktadır. 2021 yılında 528 adet tutulmanın 64’ünde (yüzde 12) RO sorumluluğu olduğu belirtilmiştir. 2020’de bu oran yüzde 11 olarak kayıtlara geçmişti.
Beyat Liste
Beyaz liste görüldüğü üzere genellikle “kolay bayrak (easy flag)” olarak değerlendirilmeyen bayrakların yer aldığı listedir.
Türkiye listede son 3 yılda 621 denetim sayısı 8 tutuklama sayısı ile 8.sırada yer almaktadır. Geçen yıl yayımlanan listede ise Türkiye 732 denetim ve 14 tutulma ile 16. Sırada yer alıyordu. Tüm dünyada olduğu gibi getirdiği birçok avantajdan dolayı Türk armatörler de son yıllarda gemilerine “kolay bayrak” olarak tabir edilen bayrakları tercih etmektedir. Birleşmiş Milletler UNCTAD 2021 raporuna göre Türkiye’nin 1000 GRT ve üzeri milli bayraktaki gemi sayısı 429 ve yabancı bayraktaki gemi sayısı 1112 olmak üzere toplam 1541 adet Türk armatör sahipli gemi bulunmaktadır. Son yıllardaki istatistiklere bakıldığında, yıllar geçtikçe Türk bayraklı gemi sayısı azalmakta ve yabancı bayraktaki gemi sayısı yüzde ikilik bir ivme ile artmaktadır. Dolayısıyla, milli bayraktaki gemi sayısı azaldıkça ParisMou kapsamında denetlenen gemi sayısı da doğal olarak azalmaktadır. Bu nedenle, kolay bayrak olarak tabir edilmeyen bayrakların denetimlerde yıllara göre artan performanslarını değerlendirirken, armatörlerin kolay bayrağa geçiş istatistiklerini dikkate almak konuya daha objektif bir yaklaşım getirecektir.
Beyaz listede Türk armatörlerin en çok tercih ettiği “kolay bayrak” olarak ifade edilen bayrakların performansına bakacak olursak; Marshall Islands 15. sırada, Liberya 16. sırada, Malta 17. sırada, Antigua Barbuda 18. Sırada ve Panama 36. sıradadır. Listede gemileri en çok denetim gören veya denetim sayısı en fazla olan bayrakların da bu bayraklar olduğu görülmektedir. UNCTAD 2021 raporuna göre DWT tonaj olarak Panama 7980 tescilli gemi olarak 1. sırada, Liberya 3942 tescilli gemi olarak 2. sırada ve Marshall Islands 3817 tescilli gemi olarak 3. sırada yer almaktadır. Dolayısıyla, bayrak altındaki tescilli gemi sayısı ile doğru orantılı olarak denetimlerdeki gemi sayısı da artmaktadır.
Gri Liste
Gri listede en iyi performansı gösteren “kolay bayrak” olarak ifade edilen bayraklardan biri olan Palau’nun olduğu görülmektedir. Palau geçen seneki listede 60.sırada yer alırken, bu sene 48.sıraya çıktığı görülmektedir. Tanzanya, Belize ve Sierre Leone bir önceki sene kara listede iken bu seneye gri listeye girmeyi başarmışlardır.
Kara listede yer alan bayrakları 2020 ve 2021 listeleri ile birlikte değerlendirdiğimizde Comoros, Albania, Moldova, Togo ve Kamerun’un yine kara listede olduğu görülmektedir.
Yukarıda da belirttiğimiz üzere Tanzanya, Belize ve Sierre Leone bu sene gri listeye geçmeyi başarmışlardır. Bu durum bize kara listede yer alan bayrakların bir önceki seneye göre performanslarını olumlu yönde geliştirdiğini göstermektedir.
Yetkilendirilmiş kuruluşlar (RO) performans listesi
Yukarıdaki tablolar ile yetkilendirilmiş klas kuruluşlarının bu seneki ve geçen seneki performans listeleri birlikte verilmiştir.
Yüksek performans olarak değerlendirilen RO’ların bir önceki seneye göre değişmediği görülmekte olup, sadece bir önceki sene yüksek performans listesinde olan Polski Register of Shipping (PRS)’nin yüksek performans listesinden orta performans listesine gerilediği görülmektedir.
Yüksek performans listesinde yer alan RO’ların genellikle IACS üyesi kuruluşlar olduğu görülmekte olup, sadece Türk Loydu (TL) ve Phoenix Register of Shipping (PhRS) IACS üyesi olmadığı halde yüksek performans listesine girmeyi başaran ve bir önceki seneye göre yerlerini koruyan RO’lar olmuşlardır. TL geçen seneki listede 370 denetim ve 0 tutulma ile 10.sırada yer alırken bu sene 313 denetim ve yine 0 tutulma ile listedeki 10.sıradaki yerini korumuştur. PhRS ise geçen seneki listede 591 denetim ve 5 tutulma ile 12.sırada yer alırken bu sene 588 denetim ve 5 tutulma ile 11.sıraya çıkarak yüksek performans listesindeki yerini korumaya devam etmiştir.
7DENİZ
