Türkiye limanlarında 90’lı yılların başına kadar klavuzluk ve römorkörcülük hizmetleri kamu kuruluşları tarafından verilmekteydi. Türkiye Deniz İşletmeleri (TDİ) ile Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları (TCDD) bu hizmeti veren en büyük iki kuruluştu. Zamanla liman tesislerinin kamu kuruluşlarının elinde bulunmayan yerlerde de gelişmesiyle birlikte klavuzluk ve römorkörcülük hizmetlerine olan gereksinim arttı. Bu gereksinimi karşılamak üzere 1993’te özel kuruluşlara da klavuzluk ve römorkörcülük hizmeti yapma izinleri verilmeye başlandı. 5 sene sonrada “Kılavuzluk ve Römorkaj Hizmetleri Teşkilatları Hakkında Yönetmelik” yayınlandı. 2002’de ise 1998 yönetmeliği yürürlükten kaldırıldı ve “Klavuzluk ve Römorkörcülük Hizmetleri Teşkilatları Yönetmeliği” yürürlüğe kondu. Ancak bu yönetmelik Türk Kılavuz Kaptanlar Derneği’nin açtığı dava sonucunda 2004’te iptal edildi. Sektördeki mevzuat eksikliği Denizcilik Müsteşarlığı’nın 2011’de hazırladığı “Kılavuzluk ve Römorkörcülük Hizmetleri Teşkilatlarına Verilecek İzinler Hakkında Yönetmelik Taslağı” ile giderilmek istendi. Ancak taslak yönetmeliğin, sektörün ihtiyaç duyduğu uygulama ve esaslara tam anlamıyla sahip olmamasından kaynaklanan pek çok sorun işleyişe de yansımaktaydı. Kısaca sektör, Klavuzluk ve Römorkörcülük Hizmetleri Yönetmeliğini hayli uzun zamandır beklemekteydi.

 

Medkon Ankara gemisi Türk bayrağı ile hizmet verecek Medkon Ankara gemisi Türk bayrağı ile hizmet verecek

Klavuzluk hizmetleri ile römorkör hizmetleri birbirinden ayrıldı

Diğer taraftan ülkemizde uzun yıllardır klavuzluk ve römorkör hizmetlerinin aynı kuruluş tarafından verilmesi, geçmiş yıllarda pek çok sıkıntıyı da beraberinde taşımıştı. 31 Aralık 2018’de yayınlanan Klavuzluk ve Römorkörcülük Hizmetleri Yönetmeliği’yle birlikte klavuzluk hizmetleri ile römorkör hizmetleri birbirinden ayrı tutuldu. Her iki hizmetin zaten yapısal olarak birbirinden farklı olduğu göz önünde bulundurulduğunda, geçmişte yaşanan sıkıntıların yeni yönetmelikle birlikte ortadan kaldırıldığı görünmekte.

 

Faaliyet lisansları ile sınırlar çizilirken, sermaye şirketi olma zorunluluğuyla çift başlılık son bulacak

Türk Boğazları Bölgesinde, kanallarda ve iç sularda kılavuzluk ve römorkörcülük hizmetlerine ilişkin usul ve esaslar, Klavuzluk ve Römorkörcülük Hizmetleri Yönetmeliği kapsamı içinde yer alırken, askeri gemiler ve askeri tesisler kapsam dışında tutulmakta. Ayrıca, Deniz ve İçsular Düzenleme Genel Müdürlüğü adına kılavuzluk ve/veya römorkörcülük hizmetleri verebilmek için tüm kuruluşların faaliyet lisansı alması gerekecek. Teknik, mali ve idari yeterlikleri sağlamaları kaydıyla, verebileceği hizmetin sınırlarını tanımlayan A, B ve C sınıfı faaliyet lisansı verilecek. A sınıfı faaliyet lisansına sahip kuruluşlar bütün hizmet sahalarında, B sınıfı faaliyet lisansına sahip kuruluşlar B ve C hizmet sahalarında, C sınıfı faaliyet lisansına sahip kuruluşlar ise yalnız C hizmet sahalarında hizmet sunabilecek. Herhangi bir hizmet sahasında seyir emniyetiyle can, mal, deniz ve çevre güvenliği esasına dayalı olarak tek bir kılavuzluk kuruluşuna ve A hizmet sahaları için en fazla 3, B hizmet sahaları için en fazla 2 ve C hizmet sahaları için 1 römorkörcülük kuruluşuna hizmet izni verilecek. Faaliyet lisansı başvurusunda bulunabilmek için ise sermaye şirketi olma, ana sözleşmelerinde kılavuzluk ve/veya römorkörcülük faaliyetleri ile iştigal edeceklerinin belirtilmesi, kılavuzluk ve römorkörcülük hizmetlerinde çalışan tüm personelin Türk vatandaşı olmasıyla fiilen ve hukuken teşkilat bünyesinde çalışması, teşkilatın bordrolu personeli olması zorunlu bulunacak. Böylece sektörde daha önce müşterek teşebbüs, konsorsiyum gibi yapılara izin verilmesi sebebiyle yaşanan İdarenin kimi muhatap alacağı sorunu ile çift başlılık son bulmuş olacak.

 

Ciddi yaptırımlar gündemde

 

Diğer taraftan Klavuzluk ve Römorkörcülük Hizmetleri Yönetmeliğiyle birlikte yürürlüğe giren idari para cezaları, 100 bin TL ile 1 milyon TL bandında seyrediyor. İhlallerin idari yaptırımın uygulandığı tarihten itibaren bir yıl içerisinde ikinci kez tekrarlanması halinde para cezasının iki katına çıkarken, üçüncü ihlalde izin belgesi iptal edilecek.

 

Yönetmeliğe http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2018/12/20181231M4-6.htm adresinden erişilebilir.

7DENİZ ÖZEL

 

 

 

 

 

 

 

Editör: Haber Merkezi