“BIMCO’da Türk başkanlar ileride de mutlaka olacaktır. Ben sadece yol açmış oldum. Ancak BIMCO’nun ilk kadın başkanı olmak tarihi bir şey. Burada başkan olduğunuz anda kişiliğiniz, cinsiyetiniz önemini kaybediyor. Latince bir ifade vardır: ‘Eşitler arasındaki eşit’ (Primus inter pares). Siz başkan olduktan sonra her şey bu kavram üzerinden ilerliyor” diyen DTO Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Şadan Kaptanoğlu ile BIMCO Başkanlığını yürüttüğü süreci ve geleceğe dair düşüncelerini konuştuk.

 

BIMCO Başkanlığını yaptığınız iki yıllık süre hem profesyonel iş hayatınıza hem de kişiliğinize, karakterinize daha doğrusu sizi siz yapan değerlerinize neler kattı öğrenmek isteriz…

 

Başkanlığım süresinde BIMCO, ileriye dönük, denizciliğin ileride çıkabilecek olan sorunlarını daha da rahatlıkla ve hızla ele alabilecek bir yapıya kavuştu. Bunda benim karakterimin bir etkisinin olduğunu düşünüyorum. Değişkenliği benimseyen, yeni ve farklı fikirlere açık bir yapım var. Elbette böyle bir kuruma başkanlık yapmak içinizde var olan değerlere değer katıyor. BIMCO sayesinde benim de uluslararası alanda tecrübem daha da arttı. Uluslararası irtibatım oldukça genişledi, bundan önce uluslararası denizcilik sektöründe ve farklı alanlarda bin kişi tanıyorsam şimdi 10 bin kişi tanıyorum. Bu anlamda BIMCO, hayatımda karşılıklı olarak katma değer yaratan bir süreç oldu. İki yıl boyunca geçmiş dönem başkanlığım süresince de bu gelişmenin devam edeceğine inanıyorum.

 

Siz, BIMCO tarihine hem bir Türk hem de bir kadın olarak seçilen ilk başkandınız. Bu süre zarfında Türk veya kadın olmanızla ilgili hissettikleriniz, yaşadıklarınız neler oldu?

 

BIMCO’da Türk başkanlar ileride de mutlaka olacaktır. Ben sadece yol açmış oldum. Ancak BIMCO’nun ilk kadın başkanı olmak tarihi bir şey. Burada başkan olduğunuz anda kişiliğiniz, cinsiyetiniz önemini kaybediyor. Latince bir ifade vardır: Eşitler arasındaki eşit (Primus inter pares). Siz başkan olduktan sonra her şey bu kavram üzerinden ilerliyor. Bu serüvende BIMCO’da değerli BIMCO üyeleri tarafından çok onurlandırıldım. Bazen fikir ayrılıkları yaşandı ama bu işimizin bir parçası. Başkan olarak fikir ayrılıklarından daha iyi fikirler üretme sürecini yönetmekten büyük mutluluk duydum. Dolayısıyla tüm süreçten büyük bir gurur duydum ve duymaya devam edeceğim.

 

BIMCO elbette işleyişi, görev tanımları, süreçleri kısaca neyin nasıl olacağı belirlenmiş kurumsal bir yapıyla yönetiliyordur. Bu bağlamda büyük değişiklikler yapılamayabilir belki ama her bir başkanın bıraktığı bazı izler olduğunu düşünüyorum. Bu bağlamda sizin BIMCO’ya neler kattığınızı merak ediyorum.

 

Kurumsal yapıların kalabilmesinin, ilerleyebilmesinin koşulu dinamik olmalarıdır. Sektörün iyileşmesi için sürekli yeni ve dinamik kalması gerekiyor. Benim dönemimle birlikte BIMCO’daki dinamizm de arttı. İçerideki 50 yıllık yapıda değişim yaşandı. Kısa ve uzun dönem planları yenilendi. Komiteler değiştirilerek yenilendi, daha da aktif hale geldi. Kural değişiklikleri hızlıca uygulandı. Yeni alanlara odaklanıldı, bunlardan biri de finans oldu. Pandemi koşullarının da oluşması sebebiyle pek çok konuda farklı düşünüp farklı davranmamız gerekti. Bazı kuruluşlar bu dönemde üye kaybederken biz üye kazandık. Tanker üyelerimizin sayısı arttı, artık tanker filosunun da 51’ini temsil ediyoruz. Pandemi döneminde bunları başarmanın çok önemli olduğunu düşünüyorum. Benim başkanlığımda odaklandığım ana konulardan biri çevreydi. Çevrenin ne kadar önemli olduğunu salgınla birlikte hepimiz daha da iyi anladık. BIMCO’nun ileride de en önemli konusu bu olmaya da devam edecek. İlk defa bir başkan The Economist World Ocean Summit’de konuştu. Bunlar önemli. Çünkü denizcilik dışındakilere denizciliği anlatarak ilerlemek gerekiyordu. Bunu da en iyi şekilde başlattık ve devamı da gelecek. Gelecek, her zaman geçmişten daha iyidir. Denizcilik pandemide müthiş bir iş başardı. İşler hiç aksamadı. Ancak bu başarının bedelini de gemi insanları ödedi. O yüzden BIMCO’da iki film yayınlayarak dünyanın devamlılığını sağlayan denizciliğe ve gemi insanlarının önemine dikkat çektik. Gemi insanlarımız hem evlerine güvenle gidebilme hem aşılanma haklarına sahip olmalı. Biz burada tüm devletleri sorumluluk almaya çağırıyoruz.

 

Göreve başladığınızda genel anlamda hangi sorunlarla karşılaştınız ve o sorunları çözmek için nasıl bir yol izlediniz?

 

Göreve başladığımda ilk olarak genel sekreterimizin değişmesi gerekiyordu. Çünkü var olan genel sekreterimiz İngiltere’ye dönecekti. Bu nedenle ilk iş olarak genel sekreter arayışımız başladı ve bunun için bir komite kuruldu. Geçmiş ve gelecek dönem başkanlarımız ile birlikte genel sekreterimizi seçme sürecine girdik. Bu süreç 3,5 ay sürdü. Sonunda BIMCO’yu daha da ileriye taşıyacağına inandığım David Loosley’i seçmiş olmaktan çok mutluyum. Elbette bir yandan denizciliğin global anlamdaki genel sorunları ile her gün uğraşıyorduk. Tam da bu sırada koronavirüs salgını başladı ve oyun bir anda değişti.  Salgın tabii ki her şeyi çok etkiledi. Benim burada en büyük şansım, BIMCO kadar yetkin, adanmış ve dijital anlamda altyapısı güçlü bir birliği yönetiyor olmamdı. Hemen çok hızlı bir şekilde dijital ortama geçtik. Tüm eğitimlerimizi, toplantılarımızı dijital ortama taşıdık. BIMCO’da çok çalışkan, profesyonel bir ekip var. Sanki hiç olağanüstü bir durum yokmuşçasına ara vermeden bütün öncelikli konularımız ve üyelerimizin sorunları ile ilgilenmeye devam ettiler. Hepsine minnettarım.

 

Gelelim sizin üzerinde titizlikle durduğunuz çevre hususuna… Bizlere bu alanda yürüttüğünüz çalışmalar hakkında bilgi verir misiniz?

 

Şunu biliyoruz ki artık bizim doğayla barışıp onunla uyum içinde yaşamamızın zamanı geldi, geçiyor. Çevre her zaman her alanda önceliğimiz olmak zorunda. Ben bu fikrimi her yerde, görev aldığım tüm kurumlarda dile getiriyorum. BIMCO üyesi tüm armatörler de çevre konusunda benimle aynı fikirde. Başkanlığım döneminde BIMCO’nun 50 yıllık komitelerinde değişiklik yaptık ve bir çevre komitesi kurduk. Böylece komitelerimiz aynı IMO komiteleri gibi şekillendi. Bu bir ilk olması açısından çok önemli bir adım. Bu komite denizciliğin çevre gündemine dair çalışmalarını yoğun bir şekilde sürdürüyor. BIMCO’da çevre konusunda yaptığım çalışmalar başkanlık dönemimin de öncesine dayanıyor. Henüz başkan olmadan yönetim kurulunda gemi hız optimizasyonu çalışma grubu kurmaya karar verdik, ben de bu grubun içinde yer aldım. Burada amacımız, dünya gemi filosunu daha düşük hızlarda çalıştırarak 2008'den bu yana elde ettiğimiz emisyon tasarrufunu korumak için bir çözüm bulmaktı. Bu komiteden çıkan karar ışığında IMO’ya, şu anda çalışmakta olan gemilerin makinelerinin belli hız limitlerine göre sabitlenmesi önerisinde bulunduk. Bu öneri, zaten yeni inşa gemilerde var olan regülasyonu şu anda var olan gemilere uyarlamak üzerindeydi. Şu anda IMO’nun kısa dönem önlemleri içerisinde de bulunuyor. Bunun dışında yaptığımız ikinci şey, denizcilerin regülasyonlara ne kadar hazır ve kararlı olduklarını başkalarına anlatmak oldu. Başkanlık sürecimde başlattığım bu çalışmaları yeni başkan da sürdürecek. Yaptığımız bütün çalışmalarda gerçekten çevreye yararlı olacak regülasyonların yürürlükte olması için çabalıyoruz.

 

Yine sizin başkanlığınız döneminde dünyanın önde gelen 99 armatör firma ve yetkililerinin ön imzasıyla "Gine Körfezi'nde Korsanlığı Önleme Deklarasyonu" yayınlandı. Deniz ticaretinin durmamasının önemli olduğu pandemi döneminde bu kararları alarak sektöre sağladığınız katkıları anlatır mısınız?

 

Gemi Brokerleri Derneği'nden Büyük Kulüp'te iftar yemeği Gemi Brokerleri Derneği'nden Büyük Kulüp'te iftar yemeği

Korsanlık olaylarının karmaşıklığı ve şiddeti maalesef gittikçe artıyor. Bir çağrı niteliği taşıyan bu deklarasyon ile BIMCO, şirketlerin korsanlıkla mücadeleye desteğini beyan etmelerini istiyor. Çünkü bu destek, Gine Körfezi'ndeki korsanlık sorununa ilişkin farkındalığın artmasına yardımcı olacak ve umarız hükümetleri gerekli önlemleri almaya teşvik edecek. Dünyadaki 99 armatör şirketin ön imzası ile başlayan deklarasyonumuzun imza sayısı her geçen an artıyor. Şu ana kadar 300’ün üzerinde imzaya ulaştık. Ulusal denizcilik derneklerinden ve bayrak devleti yönetimlerinden destek alıyoruz. Henüz imza atmayan tüm armatörleri, yönetimleri de imzasını vermeye davet ediyorum. Dünyadaki her insan işine güvenle gidip güvenle dönmeyi hak eder. Gemi insanlarımız da bunu hak ediyor. Bu nedenle biz tüm ülkelere bölgedeki güvenliğin sağlanması konusunda destek verme çağrısında bulunuyoruz. Bu konuda benim dönemimde bir adım atılmış olmasından son derece mutluyum. Bu süreçte BIMCO yönetim kurulunda beni destekleyen herkese teşekkür ediyorum.

Sizden sonra gelen BIMCO başkanının da bir kadın olması sizin için ve sektör için ne ifade ediyor?

 

Ben BIMCO başkanlığı görevini devralırken asla bir proje olarak görülmek istemedim. Dolayısıyla bir kadın olarak görevi yine bir kadın meslektaşıma bırakmaktan dolayı çok mutluyum. Önümüzdeki iki yıl süresince BIMCO’da geçmiş dönem başkanı olarak görev yapmaya, birikimimi ve deneyimimi aktarmaya devam edeceğim. Bunu yaparken daha fazla kadınla çalışacak olmak benim için çok sevindirici. BIMCO’da başkanlığın yanı sıra yönetim kurulu ve üst yönetim çalışanlarımızda da kadın sayısı her geçen gün artıyor. Bu durum önce dünya denizcilik sektörüne, daha sonra da farklı sektörlerden uluslararası kurumlara bir mesaj ve örnek olmalı, olacaktır da. Biz dünyaya şunu söylemeye çalışıyoruz: 21’inci yüzyılın sorunları ancak çeşitli, farklı, aykırı fikirlerin bir araya gelmesiyle çözülebilir. Çünkü o zaman kendi dışındaki sesleri de duyarak gelişebilirsin. Görevi devrettiğim Sabrina Chao çok başarılı bir armatör. İki yıl daha yönetim kurulunda bulunarak kendisiyle çalışacak olmaktan, destek vermekten dolayı çok mutluyum.

 

Bundan sonrası için uluslararası alanda hedefleriniz ve çalışmalarınız hakkında neler söylemek istersiniz?

 

Hayatım boyunca hiçbir zaman hiçbir STK’da bir hedefe yönelik çalışmadım. Siz çalışırsınız ve hedefler sizi bulur. Ben içinde bulunduğum sektöre hizmet etmeyi seven ve bunu görev edinmiş biriyim. Burada gördüğüm önemli nokta şu, 21’inci yüzyılın ilk 20 yılını geride bıraktık. 2000 yılında doğanlar şu anda 21 yaşında. Ben bu yüzyılın sorunlarını gençlerin çözeceğini düşünüyorum. Teknolojiyle doğan ve kodlamayla yetişen gençler bizim geleceğimiz olacak. Bizler onlara yol açmaya ve hem uluslararası denizcilik sektörünün hem Türk denizcilik sektörünün güçlenmesi için elimizden geleni yapmaya devam edeceğiz.

KAYNAK: 7DENİZ DERGİSİ 

Editör: Haber Merkezi