İMEAK Deniz Ticaret Odası Haziran ayı Meclis Toplantısı, meclis üyeleri, şube başkanları ve denizcilerin yoğun katılımıyla gerçekleşti. İMEAK DTO Meclis Salonu’nda gerçekleşen toplantıya Sahil Güvenlik Marmara ve Boğazlar Bölge Komutanı Tuğamiral Tayfun Paşaoğlu, İstanbul Gümrük ve Dış Ticaret Bölge Müdür Yardımcısı Hüseyin Kanburoğlu, İstanbul Büyük Şehir Belediyesi (İBB) Deniz Hizmetleri Şube Müdürü İlker Arslan, denizcilik sektörü STK temsilcileri ve çok sayıda kişi katıldı.
Meclis Başkanı Salih Zeki Çakır’ın başkanlık ettiği toplantıda ilk olarak meclis üyeliğinden ayrılan Bilge Bayburtligil ve İbrahim Tamer Haşimoğlu'nun yerlerine Numan Eşiyok ve Saim Emre Doruk’un getirildiği duyuruldu.
Toplantı zabıtları ve mizanın görüşülüp onaylandığı toplantı DTO’nun Mayıs ayı faaliyetlerinin video sunumuyla devam etti. Toplantının açılış konuşmasını İMEAK DTO Başkanı Tamer Kıran yaptı. Konuşmasına Rusya – Ukrayna savaşına değinerek başlayan Kıran, üç ayı geride bırakan savaşın dünyaya faturasının giderek ağırlaştığını söyledi.
AÇLIK RİSKİ ARTMAYA BAŞLADI
Küresel ekonomideki yavaşlama beklentilerinin, enerji ve gıda dışında ana metal fiyatlarına da baskı yapmaya başladığını dile getiren Kıran, “Enerji fiyatlarındaki yükseklik, üretimde ciddi enerji kullanan metal fiyatlarındaki düşüşü şu an için sınırlı tutuyor” dedi. BM Gıda ve Tarım Örgütü’nün son raporunun gıda fiyatlarında artış eğiliminin devam ettiğini gösterdiğini aktaran Kıran, “Bu duruma iklim krizi ve birçok ülkenin gıda ihracatına sınırlama getirmesi de eklenince özellikle düşük gelirli bazı ülkelerde açlık riski artmaya başladı” dedi. Rusya -Ukrayna Savaşı'nın Türkiye’nin bu ülkelerle ticaretini azalttığını 2022’nin ilk üç ayında bir önceki yılın aynı çeyreğine göre, keskin bir düşüş yaşandığını vurgulayan Kıran, “Rusya’nın Ukrayna’ya askeri müdahalesi, gemi sacı temininde ciddi sorunlara neden oldu. Türkiye’nin ağırlıklı olarak yassı çelik mamul satın aldığı Ukrayna’da üretimin ve sevkiyatın durması, diğer tedarikçilerin fiyatlarında önemli artışlar yarattı. Hala dış piyasada gemi sacı mamul fiyatları son derece oynak olup, rakamlar günden güne değişebilmektedir. Müdahale öncesi Ukrayna’dan tonu 1100 doları alınan gemi sacı fiyatı müdahale sonrasında Çin’de 1400-1500 dolar, AB ülkelerinde ise yaklaşık 2000 dolar seviyelerine yükseldi” diye konuştu.
İLK 4 AYDA, 54 ADET KRUVAZİYER GEMİSİ İLE 35 BİN YOLCU GELDİ
Savaşın olumsuzlarından birinin de turizm sektöründe yaratacağı olumsuz etki endişesi olduğuna dikkat çeken Kıran, “Covit-19 salgını nedeniyle 2020 yılında dünyada tüm turizm faaliyetleri durma aşamasına gelmiş, 2021 yılında da pandeminin negatif etkilerini yaşamıştır. Tüm bu endişelerimize rağmen yılın ilk aylarında gelen turist sayılarının umutlarımızı artırdığını belirtmek isterim. 2022 yılının ilk 4 ayında ülkemizi toplam 8 milyon 885 bin kişi ziyaret ederken, bu sayı bir önceki yılın aynı dönemine göre, yüzde 172,5 artışa işaret ediyor. İstanbul başta olmak üzere Ege ve Akdeniz sahillerinde bir önceki yıla göre turist hareketliliğinin arttığını görmek hepimize umut veriyor. Deniz turizmi sektörünün alt branşları arasında en büyük hareketliliği ülkemize gelen kruvaziyer gemi ve yolcu sayısındaki önemli artışta gözlemliyoruz. İlk 4 ayda, 54 adet kruvaziyer gemisi ile yaklaşık 35 bin yolcu ülkemiz limanlarını ziyaret ederken, yeni hizmet vermeye başlayan Galataport’un homeport olarak gemi turlarının başlangıç veya bitiş noktası destinasyonuna alınması ile İstanbulumuz gelen turist sayısında önemli oranda artışlar yaşıyor. Bu rakamlardan edindiğimiz izlenim. Rusya ve Ukrayna'dan gelecek turist sayıları oldukça düşük kalacak olsa da küresel turizm hareketliliğine bağlı olarak son 2 yılın hayli üzerine çıkma olasılığımız artmış görünüyor. Umutla başladığımız yeni turizm sezonunun beklentilerimizin üzerinde bir dolulukla geçmesini, üyelerimize bereket ve hayırlı kazançlar getirmesini canı gönülden temenni ediyorum” ifadelerini kullandı.
ENFLASYON İLE MÜCADELEYİ TÜM ARAÇLARLA GÜÇLENDİRMEK ÖNEMLİ
Dünyadaki ekonomik aktivitelerde yavaşlama eğiliminin devam ettiğini ve enflasyonunu yükselmeye devam ederek son 40 yılın rekorlarını kırmaya devam ettiğini aktaran Kıran, şöyle devam etti: “Başta FED olmak üzere büyük merkez bankalarının sıkılaştırma mesajları her geçen gün daha da arttı. Mayıs genelinde güçlenen Dolar, yukarı giden tahvil faizleri ve sert satışlarla karşılaşan hisse senedi piyasalarını izledik. Türkiye ekonomik büyümede diğer ülkelerden belirgin bir ayrışmayı olumlu yönde göstermeye devam ediyor. Gayri safi yurtiçi hasıla 2022 yılı 1. çeyrekte bir önceki yılın aynı çeyreğine göre, 7. 3 arttı. Gayri safi yurtiçi hasıla oluşturan faaliyetlere incelediğimizde 2022 yılı 1. çeyreğinde bir önceki yıla göre finans ve sigorta bilgi ve iletişim hizmetleri, mesleki idari ve destek hizmet faaliyetleri ile sanayi faaliyetlerinde artış olduğunu gördük. Türkiye’nin 500 büyük sanayi kuruluşu listesindeki 2021 yılı sonuçlarına göre listede yer alan firmaların ihracatı 2021 yılında yüzde 33.9’luk artışla 85. 8 milyar Dolara ulaştı. Faaliyet karı yüzde 139 oranında artarak 342 milyar liraya çıktı. Türkiye ekonomisindeki büyüme özellikle dış talepteki artıştan kaynaklanırken, imalat sanayimizde yüzde 17.2 artışla büyümeye en yüksek katkıyı sağladı. Dış dengede özellikle enerji ithalatındaki artış kaynaklı yüksek açık etkin olurken, hizmet gelirleri ise cari dengeye pozitif yönde katkı sağlamaya devam etti. Açıkça görüyoruz ki, Ukrayna'daki savaş ve yansımaları özellikle enerji maliyetlerini yüksek tutarken, ithalat üzerinde yukarı yönlü riskin sürmesine neden oluyor. Bu arada küresel değişim dinamikleri ve dış talep büyüme rakamlarımızı olumlu yansımaya devam ederken, enflasyon sorunumuzun gittikçe ağırlaştığını da maalesef görüyoruz. Öngörü yapabilme güçlüğü ve işletme sermayesi ihtiyacı artarken, enflasyon ile mücadelemizi tüm araçlarla güçlendirmemiz, kısa vadeli dengeler ve istikrar açısından son derece önemli olmaya devam ediyor.”
KÜRESEL DENİZ YOLU YÜK TİCARETİNDE DÜŞÜŞ BEKLENİYOR
Konuşmasının devamında küresel deniz taşımacılığı piyasalarına da değinen Kıran, şunları söyledi; “Küresel deniz taşımacılığı 2021 yılında özellikle konteyner ve kuru yükten kaynaklı yüzde 3.2 artış büyümeyle yaklaşık 11 milyar 986 milyon ton olarak 2019 seviyesine ulaştı. 2022 yılı için küresel deniz taşımacılığı büyüme tahmini Rusya-Ukrayna savaşı nedeniyle yüzde 3,5’tan yüzde 2.1’e kadar düşürülmüştü. Zira gerek savaşın bölgedeki etkisi gerekse de savaşa karşı uluslararası tepkilerin yetersiz kalması, küresel deniz taşımacılığında aksaklık ve büyük belirsizlik yaratmıştı. Özellikle Şubat ayı sonunda Ukrayna limanlarının ticari faaliyetlere kapatılmasının ve Rus enerjisi alıcılarında bir takım müşteriler için belirli yaptırımlar uygulanmasının etkisi ile küresel deniz taşımacılığında büyüme tahmini aşağı yönlü revize edilmek durumunda kalmıştı. Bu gelişmeler ışığında küresel deniz yolu yük ticaretinin 2022 yılında ton olarak önceki tahminlere göre yaklaşık yüzde 1.8’lik bir düşüş ile yıllık yüzde 0.1 oranında ki bu çok çok düşük bir rakam büyümesi bekleniyor. Kuru yük ticaretinde daha önceki büyüme tahminine göre daralma tahıl ticaretinin az olacağı beklentisinden kaynaklanıyor. Ukrayna'nın tahıl ihracatının askıya alınması ve Rusya'nın ihracatının büyük bir belirsizlikle karşı karşıya olmasından kaynaklı olarak tahıl ticaretinde yıllık olarak yüzde 3.6’lık bir azalma bekleniyor. Mayıs ayı başında artış eğilimine geçen Baltık Kuru Yük Endeksi, Mayıs sonunda düşüş eğilimine geçmiş ve 20 Mayıs’ta 3344 olan endeks, 2 Haziran’ı 2633 seviyesinde kapattı.”
MAYIS AYINDAKİ ÖNEMLİ BİR GELİŞME DE MÜSİLAJ DÜZENLEMESİ İDİ
Mayıs ayındaki önemli gelişmelerden birinin de müsilaja ilişkin düzenlemeler içeren kanun teklifinin TBMM’ye sunulması olduğuna dikkat çeken Kıran, şu ifadeleri kullandı; “Kanun teklifinde gemi ve diğer deniz araçlarından kaynaklı deniz kirliliklerinde mevcut kanun hükümlerinde olduğu gibi kademeli olmakla birlikte yine gemi grostonuyla orantılı olarak idari para cezaları uygulanacağı, liman, tersane, gemi söküm, yat limanı, balıkçı barınağı gibi kıyı tesislerinde meydana gelen deniz kirliliğinin yetkili mercilere ihbar edilmemesi, deniz çöpleri, atıklar ve atık suların toplanması ve yönetimine ilişkin gerekli tedbirlerin alınmaması halinde yeni bir uygulama olarak kıyı tesisi yönetimlerine de idari para cezası uygulanacağı kanun teklifi metninden anlaşılmaktadır. Deniz taşımacılığının, tersanelerin ve limanların Türkiye ekonomisindeki stratejik yeri, önemi, ekonomiye ve istihdama katkısı dikkate alındığında kanun uygulamalarında mağduriyet yaşanacağı aşikar olup, bu durumun düzeltilmesi için gerekli girişimlerde bulunduk. Bu konudaki taleplerimizi içeren yazımızı TBMM Çevre Komisyonu Başkanlığına ilettik. Kanun teklifinde yer alan doğal sit alanları ve Özel Çevre Koruma Bölgelerinde şamandıra kurulumu ve işletilmesine yönelik hükümlerin çevreyi korumaya yönelik faaliyetlerden ziyade ticari mahiyette sonuçlar doğuracağını düşündüğümüzden bu düzenlemelerin de kanun teklifinden çıkartılmasını, ilgili komisyona teklif ettik.”
GÜMRÜK SORUNLARI ÖNEMLİ ÖLÇÜDE ÇÖZÜLDÜ
Resmi Gazete’de yayımlanan gümrük yönetmeliğine ilişkin değişikliklere de dikkat çeken Kıran, şöyle devam etti: “Gümrük Yönetmeliğinin eşyanın teslimi başlıklı 130’uncu maddesinin birinci fıkrası ile kesin çıkış işlemleri başlıklı 94’üncü maddesinde yapılan değişiklik sektörümüzü yakından ilgilendiren yük teslim talimat formunun aranıp aranmaması ile ilgili yaşanan tartışmaları sona erdirdi. Buna göre, eşyanın teslimi, eşya sahibi, taşıyıcı, işletici kuruluş veya bunların temsilcileri arasındaki sözleşme hükümlerine göre gerçekleştirilir maddesi konularak uzun süredir yaşanan bir sorun önemli ölçüde çözüldü.”
DENİZCİ MİLLET, ÜLKE, FİKİR VE PROJE YARIŞMASININ KAZANANLARI BELLİ OLDU
Konuşmasının devamında “Denizci millet, denizci ülke, fikir ve proje yarışması”na bu yıl 19 fikir ve proje sahibinin başvuruda bulunduğunu aktaran Kıran, projelerin ön elem jürisi tarafından değerlendirildiğini, 7 projenin final jürisi önünde sunum yapmak üzere davet edildiğini kaydetti. Final jürisinin değerlendirmesi sonucu ilk 3 dereceyi alan projelerin belirlendiğini dile getiren Kıran, “Düşük maliyetli, sürdürülebilir, çevreci, otonom, dinamik pozisyonlanabilen bilimsel yüzey araştırma teknesi tasarımı konulu proje ile Volkan Varışlı birinciliğe, VRA model gerçek zamanlı seyir risk analiz modeli konulu projesiyle Yunus Emre Şenollu ikinciliğe, titreşim üzerinden enerji kazanımı konulu projesiyle Enes Karaoğlu üçüncülüğe layık görülerek 3 arkadaşımız ödülü almaya hak kazandı” ifadelerini kullandı.
7DENİZ
