Amerika Birleşik Devletleri’nin ve Avrupa Birliği’nin gözü Rusya ve Ukrayna’nın bulunduğu duruma çevrilmişken, Rusya başka bir yerde de aynı şekilde etkisini ve askeri gücünü artırıyor: Ana taşımacılık yolları ve 1 trilyon değerinde olan Hidrokarbon taşımacılığı yapılan yolların bulunduğu Kuzey Kutbu. Kuzey Denizi yolu ne Kuzey geçitlerinin açılması ile ekonomik yarış şiddetlendi, özellikle de Kuzey Kutbu Konseyine üye ülkeler arasında; Kanada, Danimarka, Norveç, Rusya ve Birleşik Devletler var. Başkan Putin bu hafta Rusya’nın Kuzey Kutbu’ndaki niyetleri hakkında açıklamada bulundu, başlıca askerileştirme ve ticari nakliyat yollarını desteklemek hakkında. Başkan Putin, sonucunda gemilere ve denizaltılarına ev olacak, Rus petrol ve gaz tesislerinin savunması için oluşturulacak deniz yolu üssünü kapsayan 2017-2020 sosyo-ekonomik gelişim için tam bir devlet yatırımı çağrısında bulundu. Rusya aynı zamanda Kuzey Kutbu’nda buz kıran gemilerin inşasını hızlandırma girişiminde bulunuyor. Rusya, kısa süre önce Okhotsk denizinden 52.000 metre kare bölge için hak talebinde bulunduktan sonra şimdi Kuzey Kutbu’ndan 1,2 milyon metre kare bölgeye için hak talebinde bulunmaya hazırlanıyor. Enerji devi Kuzey Kutbu’ndaki yaklaşık 60 hidrokarbon maden yatağından 43’üne sahip. Rus enerji şirketleri bir yandan hidrokarbon kaynaklarını güçlerini güçlendirip Kuzey Kutbu’ndaki sınırlarını genişletirken, Putin de Kuzey Kutbu’na büyük bir ilgi gösteriyor. Rusya gelirine yüksek düzeye katkıda bulunan petrol yatakları düşüşte olması Rus petrol şirketlerini Arktik bölgeyi keşfetmeye zorluyor. Amerika Savunma bakanlığı sekreterinin Arktik bölgenin barış ve dengesi için yaptığı aramadan sonra bile, Arktik bölgede çoğunlukla Rusya tarafından askeri güç artırılıyor. Kuzey Kutbu çoktan Rusya’nın güçlü savaş gemilerine, kuzey donanmasına, bombardıman devriyelerine, hava sahası idmanlarına şahit oldu. Aslında Rusya askeri birlikleri 2013 yazından beri Arktik bölge konuşlanmış halde. Rusya Genel Kurmayı’ndan gelen bir habere göre Kuzey Filosu diye adlandırılan bir donanmaya Rusya’nın Kuzey Kutbu bölgesindeki amaçları için savunma başlatılması emri verildi; 2009’da kararlaştırılan bir strateji sonucu. Dahası da Silah geliştiricilerine Arktik bölgenin sert şartlarına dayanabilecek silahlar için sipariş verildi. Rt televizyonun bir raporuna göre, Putin Rus Silah Endüstrisinin başında olan aynı zamanda da başbakan yardımcısı Dimitri Rogozin’i Arktik bölgede konuşlanma için görevlendirdi. Rogozin bütün özel Rus silah sistemlerinin savunma bakanlığına sağlanması konusunda Silah şirketlerinin hazır olduğunu bildirdi. Rogozin’in bahsettiği ”Arktik Altyapı” deniz filolarını ve sınır güvenliği servislerinin üslerini içeriyor. Bu yapılar Putin’in Kuzey Kutbu’ndaki enerji şirketlerini ve askeri pozisyonlarını güçlendirmesi için önemli parçalar. Önceden kapatılan ve yeniden açılan Novosibirsk adalarındaki bir üs şu an 10 askeri gemiye ve 4 buz kırma gemisine ev sahipliği yapıyor. Reuters gazetesinin “güç gösterisi” diye adlandırdığı Savunma bakanlığı Kuzey Kutbu’nda 7 hava sahasını hayata döndürmeyi de planlıyor. Rusya’nın Arktik bölgede askerileşmesi dünya çapındaki hareketlerinden sadece birisi. Başbakan yardımcısı Dimitri Rogozin “ Be bölgede milletimiz için hedef koymamız bizim için çok önemli. Eğer bunu yapmazsak kaynaklar için verdiğimiz savaşı kaybeder, egemenliğimizi ve bağımsızlığımızı da bu savaşta kaybederiz” dedi. Aksine temsili dışişleri bakanı Aleksandr Gorban kaynaklar için bir savaşın asla olmayacağını belirtti. Bir zamanlar kimsenin dokunamadığı uluslararası işbirliği ve denge sağlayan bu bölge şimdi sadece Rusya tarafından değil aynı zamanda Amerika Birleşik Devletleri ve Kanada tarafından üstünlük yarışının ve kaynakları ele geçirme savaşının verildiği bir yer. Amerika Birleşik Devletleri kendi planını yaparken, Kanada savunma bütçesini arktik bölgede devriye gezecek silahlı gemiler için harcıyor. Diğer Arktik bölge üyeleriyle birlikte yürütülen askeri işlere ek olarak, Amerika Birleşik Devletleri, 2014’ten 2030’a kadar sürecek Amerikan Arktik deniz donanması yol haritası diye adlandırılan bir stratejiyi öne sürdü. Arktik yol haritasından alıntı olarak oluşturulmuş 2013 Ulusal Arktik Bölge stratejisi iki özel amaç güdüyor; Amerika Birleşik Devletleri güvenlik ilkelerini geliştirmek ve uluslararası işbirliğini güçlendirmek. Bu stratejiye göre deniz donanmasının görevi genel olarak arama ve kurtarma, yasalara itaatin sağlanması ve sivil destek olacak. Ancak birkaç yıla kadar Rusya’nın Arktik bölgedeki hareketleri üzerindeki Amerika Hükümetinin görüşleri bu bölgedeki güvenlik uygulamalarını askeri stratejiye çevirebilir. Her iki şekilde de Arktik hazırlıkta Amerika Birleşik Devletleri geride kalıyor. Görünürde nükleer denizaltıların ve belirlenemeyen hava araçlarının bulunmasının yanı sıra bir Rt makalesine göre Amerika Birleşik Devletleri’nin hazır bekleyen buz kırma gemileri de var. Bu strateji kadronun, gemilerin, denizaltılarının ve hava araçlarının üstünde dururken 2020’ye kadar donanma genellikle denizaltılar ve kısıtlı hava gücünü kullanacak. Uzun ve kısa stratejilerine rağmen Amerika Birleşik Devletleri 2020’ye ve sonrasına kadar stratejisi bulunan Rusya ile olan savaşında Askeri varlığını oluşturmakla oyalanacak. Geçen ay, önceki dışişleri bakanı Hillary Clinton karşılıklı denge hareketinde bulunmak için “Onlar saldırgan tavırlarıyla askeri üslerini yeniden açıyor” diyerek Kanada-A.B.D toplantısı düzenledi. A.B.D yasal yollardan Putin’in bu üsleri açmasını eleştiremezken ve aynı anda yaygaracı bir ikiyüzlülükten sakınamazken, Rusya’nın bu bölgede güçlü ve potansiyel olarak rekabetçi askeri gücünü geliştirdiği belirtilmeye değer. Kaynakları çıkarılması zor da olsa Rusya bu bölgede ekonomik yarışı ve ticari taşıma yollarını elinde tutmak için bu üsleri yeniden açıp askeri gücünü artırmayı planlıyor. Nicholas Cunningham yerinde bir tavır ile “Ödül küçük bir şey olacak gibi gözükse de Rusya ve Batı uzak kuzey bölgeyi birbirlerine kaybetmekten korkuyorlar.” dedi. Arktik bölge petrol ve gaz kaynaklarının çoğunu barındırsa da, bu şiddetli ortam ve uzaktan kontrol enerjiyi hızlı ve etkili bir şekilde üretmekten alıkoyuyor. Rusya Federasyonu Arktik bölgedeki ihtilaftaki hidrokarbon enerji alanlarını geliştirme üzerine yoğunlaşmış olmasının yanı sıra bu bölgenin kendi kıtasının bir parçası olduğunu iddia ediyor. Buna ek olarak Rusya gücünü ve yatırımını hedefleri uğruna bu bölgeyi korumak için harcıyor. A.B.D bu bölgede doğal kaynak geliştirmede ve sömürgecilikte geri kalırken bir yandan da potansiyel Rus baskınlığına ve etkisine güç gösterisinde bulunmak istiyor. Ancak savunma departmanı bütçe kesintilerine uğramasından dolayı bu süreç zor ve yavaş ilerleyecek. Şimdilik A.B.D gücünü nükleer denizaltıları ve askeri uçak teknolojisi yardımıyla gösterebilir. Putin ve Rusya Federasyonu Arktik bölgenin hem içinde hem de dışında kalan bölgelerden hak sahipliği iddia edip, bir yandan da A.B.D ve Kanada’nın da yeterli bir bütçe ayırabileceği askeri güç için yeni kurumlar açıyor. Bir şey kesin: Arktik buzullar erir ve yeni ticari yolların oluşmasına neden olursa, ulusal güvenliği korumak için bir işbirliği olmak zorunda. Rusya’nın kıyılarında bulunan bu bölgede önemli ölçüde hak sahibinde bulunması, güvenlik açısından büyük bir teşkilatının bulunması doğal, ancak bu diğer ülkeler ile işbirliği içerisinde ve arama-kurtarma gibi çeşitli desteklerle birlikte olmalı. Amerika Birleşik Devletleri bu derece Arktik bölgeyi araştıran bir ülkeyle, bütçe kesintileri ve Arktik bölge araçları eksikliği nedeniyle tam anlamıyla yarışamayacak. A.B.D Rusya’nın etkisini ve bölgeye sahip çıkmasını kısıtlamak istiyorsa bunu diğer konsey ülkeleriyle birleşerek yapmalı, Rusya ve Arktik bölgeyi istila etmek için askeri güç kullanarak değil. Düzeltme: Yazıda Arktik Konseyʹde beş üye olduğunu belirtilmiş, ancak bu konseyde sekiz üye ülke bulunuyor: ABD, Kanada, Rusya, Finlandiya, Norveç, İsveç, İzlanda ve Danimarka (Grönland ve Faroe Adaları) (Foreign Policy Journal) 7deniz
Editör: TE Bilisim