Prof. Dr. Oral Erdoğan, pandemi dönemi sonrası dünyayı küresel anlamda çok büyük bir borcun beklediğini ve bu sıkıntıların 2022 yılına dek devam edebileceğini söyledi. Gemi İnşa Sanayicileri Birliği yayını olan GİSBİR TV’ye değerlendirmelerde bulunan Prof. Dr. Erdoğan, “Pandemi etkisiyle önce şubat mart nisan gibi hızlı bir şekilde sıkıntılı dönem yaşandı. Çin o dönemde hızla pozitife dönerken dünya negatife dönüyordu. Dünya pandemide kötüye giderken Çin’in toparlanıyor olması dünya taşımacılığında ve gemi inşa sanayisinde beklendiği kadar kötünün gelmesini kısıtladı. Aksi takdirde Çin’de binlerce ölüm devam etseydi bugün Amerika’nın, Brezilya’nın, Hindistan’ın neredeyse Türkiye’nin yaşadığını Çin o nüfusuyla yaşasaydı bugün dünya deniz taşımacılığıyla uğraşanlar uğraşmıyor olacaklardı. Bir taraftan da Mayıs Haziran’dan itibaren açılmalarla Çin’e eşlik edilmeye başlandı. Yoksa ekonomi batacak herkes kaybolacak diye bir endişe başladı. Biraz feda edelim, nasıl olsa virüs de yaz dönemi gidiyor, Ekim Kasım’da da aşı bulunur derken bir rahatlama ortamıyla birlikte Ekim Kasım bu sefer tarihi bir 2020 olayı getirdi. Öyle ki, ünlü Time Dergisi kapağında 2020’ye kırmızı çarpı işareti koymuş. Yani o derece kötü ilan edilen bir noktaya gelmiş oluyorsunuz. Çünkü tüm dünya olarak günü kurtarmak için ekonomileri fazlaca açalım derken, halkı da fazlaca motive ettiniz sokaklara saldınız. Böyle olunca ikinci bir dalga değil okyanus dalgası gibi virüs milyon ölümlere doğru koştu. Maalesef bu da şu geldiğimiz kısa sürede yeniden ticareti hafif sıkıntılı bir atmosfere doğru taşıttı ama aynı anda da aşı bulundu. Aşılama başladı, İngiltere kabul etti sözleri Aralık ayı başına damgasını vurunca hemen toparlanmalar, borsalarda canlanmalar ve navlunlarda da yeniden kıpırdanmalar gözlemleniyor. Gidişat o ki, özellikle Amerikan FED’in ve AB’nin bu likidite bolluğunun olduğu dönemde aşının da çare olduğuna yönelik haberler geldikçe daha canlı bir dönem olacak fakat bu likidite bolluklarının arkası borç yaratmaktır. Küresel anlamda çok büyük bir borç oluştuğunu ve oluşacağını düşünüyorum ve bu borç kapatma dönemi 2022’nin yeni sendromunu yaratabilir. Bu konuları daha sonra anlatacağım. Şu anki öngörüm kısa vadede küresel likidite hemen daralamayacaktır. Aşı işe yarıyorsa bunu önden deniz taşımacılığı satın alacaktır. Yukarı yönlü hareketlerin ihtimali biraz yükseldi diye düşünüyorum” ifadelerini kullandı.
"Artık gemi inşalar daha hızlı"
Gemi inşa sanayisinin geçmiş yıllara göre teknolojik olarak önemli adımlar attığını ve talebe çok daha hızlı cevap verebiliyor olmasının avantajlarını yaşadığını söyleyen Oral Erdoğan, “Dünya denizcilik piyasaları ve özellikle de GİSBİR ile de ilgisi bakımından gemi inşa sanayi her zaman kendisine özel bir atmosfer yaşamakta. Her dönemde doğal olarak hem yatırımcıların hem de bu alanda çalışanların beklentisi gelecekte ne olacak endişesi taşımakta. Dün bugünü soruyorlardı, bugün yarını soruyoruz. Yarın, yarından sonrayı soracağız. Dünya deniz taşımacılık filosuna baktığımızda talebe göre arzın bir derece yavaşlamayı başardığını görüyorum. Yani talep bölü arz diye baktığımızda talep fazlalığı giderilmiş durumda. Arz çok fazla öne çıkmıştı. Tabi ki pandeminin de etkisiyle tüketimdeki sıkıntılı atmosfer etkili oldu bu durumda. Ama şimdiki nokta başta Çin olmak üzere özellikle gemi inşa tarafı talebe daha çabuk cevap verebilen bir teknolojiye sahip. Eskiden olduğu gibi değil, artık bir geminin inşasına başlamak çok hızlı oluyor. Eskiden 2 senede inşa edilen gemiler artık 6-8 ay gibi sürelerde inşa ediliyor. Hatta tersaneyi bir makine parkı düşünürsek, tersaneyi hemen kuracak duruma gelindi. OECD’de toplantılara katılıyoruz. Arzı kısıtlayalım gibi düşünceler var. Kısıtlasalar ne olur? Orada arzda uzmanlaşan insanları niye kaybedelim?” şeklinde konuştu.
Kaynak: GİSBİR TV
