Avrupa Birliği (AB) Komisyonu geçen hafta yaptığı öneride Rusya’dan petrol ithal edilmesine yasak getirilmesini ve bu yasağın kademeli olarak devreye sokulmasını istedi. Komisyon’un önerisi ham petrol yasağının altı ay içinde tam olarak uygulanmaya başlanması yönündeydi. Rafine ürünlere yasak için ise hedef tarih olarak yıl sonu belirlendi. Üye ülkeler arasında bölünme de bu noktada başladı.
AB Komisyonu’nun yasağın uygulanması için 2023 sonuna kadar ek süre tanıdığı, Rus petrolüne üst düzeyde bağımlı olan Macaristan ve Slovakya önerilere bayrak açtı. Hafta sonunda Brüksel’de yürütülen müzakerelerde Macaristan ve Slovakya’nın beklentilerini karşılama doğrultusunda bazı adımlar atıldı. AB üyesi ülkelerin daimi temsilcilerinden oluşan Coreper’in pazar günü yaptığı son toplantıda masaya getirilen öneride Budapeşte ve Bratislava’ya verilen ek süre uzatıldı. Son öneriye göre Macaristan ve Slovakya’ya 2024 sonuna kadar zaman verildi. Süre konusunda çekinceleri olan Çekya’ya da aynı yılın haziran ayına kadar süre tanındı. Orta yol bulma amaçlı bu adımlar Macaristan’ı tatmin etmeye yetmedi.
‘YETERLİ DEĞİL’ GÖRÜŞÜ
Rus petrolüne yasak getirilmesinin Macar ekonomisinde, ‘nükleer bomba etkisi’ yaratacağı görüşünde olan Macaristan hükümeti bir yandan yasağı uygulamak için mümkün olan en uzun süreyi elde etmeyi diğer yandan da Rusya’ya bağımlılığı azaltacak ekonomik değişimin altyapısı için mali destek almayı umuyor. Macar hükümeti, istediği ek sürenin beş yıl olduğunu Brüksel’e en üst düzeyden iletti. Görüşmelere katılan diplomatik kaynaklar ise bu sürenin verilmesinin imkânsız olduğuna, Macaristan’ın talebinin neredeyse yasaktan tamamen muaf olmayı istemek anlamına geldiğine dikkat çekiyorlar.
Bulgaristan da Komisyon’un önerdiği geçiş süresinin yeterli olmadığı görüşünde olan ülkeler arasında yer alıyor. AB Komisyonu, aynı zamanda Avrupa Günü’nün de kutlandığı düne kadar öneri üzerinde uzlaşılmasını istiyordu. Bu hedefe ulaşılamadı ancak AB kaynakları bugün yapılması beklenen görüşmelerde ilerleme kaydedilebileceği görüşündeler. Bunun nedeni ise önerinin açıklanmasından bu yana özellikle Komisyon ile üye ülkeler arasında yapılan görüşmelerde paketin teknik detaylarına ilişkin belirgin ilerleme kaydedilmiş olması. Üye ülkeler paketin gecikmeksizin kabul edilmesinin önemi konusunda hemfikirler.
PAKETTE NELER VAR
AB Komisyonu’nun, Ukrayna’yı işgali nedeniyle Rusya’ya karşı devreye sokulmasını önerdiği altıncı yaptırım paketinin öne çıkan unsurları şunlar:
*Rusya’dan ham petrol ithalinin altı ay içinde, rafine ürünlerin ithalinin en geç yıl sonuna kadar yasaklanması.
*AB ülkelerinin bayrağını taşıyan ya da AB vatandaşlarının mülkiyetinde olan gemilerin Rus petrol ürünlerini taşımasının yasaklanması.
*Yaptırım uygulanan bireyler ve kurumlar listesinin genişletilmesi.
