Koronavirüs (Covid-19) Salgını Döneminde Türkiye Dış Ticareti ve Konteyner Taşımacılığı - Ocak-Nisan 2020

Çin Halk Cumhuriyeti'nde ortaya çıktıktan sonra tüm dünyaya ve ülkemize yayılan Koronavirüs (Covid-19) salgınının etkisi denizcilik sektörünü de olumsuz etkiledi. Sene başında IMO tarafından yürürlüğe konulan düşük sülfürlü yakıt uygulaması nedeniyle deniz yolu navlunlarında artış yaşanmıştı. COVID-19 salgının etkisiyle Çin’den boş dönüş konteynerlarını toplayamayan armatörler, boş konteyner sıkıntısı yaşayınca konteyner arzındaki azalmanın da etkisiyle navlun fiyatları daha da(30) yükseldi.

 

Koronavirüs nedeniyle pek çok armatör blank- sailing yapmak zorunda kaldı. Nisanda Asya - Avrupa rotasında 61 sefer iptal oldu. Hacimlerde toplamda 151 bin TEU düşüş meydana geldi. Salgının ilk dönemlerinde Çin’in üretiminin durma noktasına gelmesi nedeniyle pek çok ülke alımlarını başka ülkelere kaydırmak zorunda kaldı, bu durum tedarik zincirlerinde arz-talep dengesinin bozulmasına yol açtı. Ülkeler yeni alternatif üretim yerleri arayışlarına girdi, yeni arayışlardan bir tanesi de Türkiye oldu.

 

Pandemi süresince ülkemizin dış ticaretine ve konteyner taşımacılığına gelin verilerle birlikte bakalım.

 

OCAK AYI DIŞ TİCARETİMİZ

 

2020 yılı Ocak ayında geçen yılın Ocak ayına kıyasla ihracatımız 6,10 oranında arttı ve 14 milyar 765 milyon dolar olarak gerçekleşirken, ithalatımız ise 18,96 artarak 19 milyar 229 milyon dolar oldu. Dış ticaret açığımız 4 milyar 464 milyon dolar olarak gerçekleşti.

Ocak ayı rakamları için 3 noktaya dikkatle bakmamız gerekiyor:

  1. En büyük ihracat hacmimiz olan “Motorlu Kara Taşıtları” faslında ihracatımız Ocak ayında 4,99 artışla 2 milyar 128 milyon dolar olarak gerçekleşti.
  2. Pandemi tüm dünyayı etkisi altına alırken koronavirüs daha Türkiye pazarına gelmemişti, Türkiye arz noktası haline gelerek dünyada Pazar payını arttırdı.
  3. Ocak ayında ihracatımızın ithalatımızı karşılama oranı 76,8 oldu.

 

ŞUBAT AYI DIŞ TİCARETİMİZ ...

Şubat ayında ihracatımız geçen yılın aynı ayına göre yüzde 2,31 arttı ve 14 milyar 655 milyon dolar olurken, ithalatımız ise yüzde 9,93 oranında artarak 17 milyar 651 milyon dolar oldu.

 

Şubat ayı rakamları için 3 noktaya dikkatle bakmamız gerekiyor:

  1. “Motorlu Kara Taşıtları” faslında ihracatımız Şubat ayında 0,78 azalışla 2 milyar 177 milyon dolar olarak gerçekleşti.
  2. Koronavirüs henüz Türkiye’ye gelmedi fakat etkileri ithalatta hissedilmeye başladı.
  3. Şubat ayında ihracatımızın ithalatımızı karşılama oranı 83,0’e yükseldi.

 

MART AYI DIŞ TİCARETİMİZ ...

Mart ayında ihracatımız geçen yılın aynı ayına göre 17,81 oranında azaldı ve 13 milyar 426 milyon dolar olurken, ithalatımız ise 3,13 artarak 18 milyar 821 milyon dolar oldu.

 

Mart ayı rakamları için 3 noktaya dikkatle bakmamız gerekiyor:

  1. “Motorlu Kara Taşıtları” faslında ihracatımız Mart ayında 31,19 azalışla 1 milyar 741 milyon dolar olarak gerçekleşti.
  2. İlk koronavirüs vakası Türkiye’de açıklandı ve etkisi hissedilmeye başladı. Irak ve İran sınırlarındaki karantina önlemleri ve AB ülkelerinde görülen pazar ve talep daralmaları Mart ayı ihracatımızda görülen düşüşün ana nedeni oldu.
  3. Mart ayında ihracatımızın ithalatımızı karşılama oranı ise 71,3’e düştü.

 

NİSAN AYI DIŞ TİCARETİMİZ ...

 

Nisan ayında ihracatımız geçen yılın aynı ayına göre 41,38 oranında azaldı 8 milyar 993 milyon dolar, ithalatımız ise 28,31 azalarak 12 milyar 957 milyon dolara geriledi.

 

NİSAN ayı rakamları için 3 noktaya dikkatle bakmamız gerekiyor:

 

  1. Son 14 yıldır ihracatın lideri olan otomotiv sanayi 518 milyon dolara indi ve 27.3 düşüş yaşadı. 2019 yılının aynı ayına göre ise ihracat kaybı 77.2 oldu.
  2. Koronavirüs etkileri tamamıyla Türkiye üzerinde de hissedilmeye başlandı.
  3. Nisan ayında ihracatımızın ithalatımızı karşılama oranı ise 69,4’a geriledi.

 

2020 İlk Çeyrek Değerlendirmesi...

 

Dış Ticaretimiz

 

OCAK-NİSAN 4 aylık periyoda baktığımızda ise OCAK ve Şubat aylarında 2019’a göre yükselişte olan ihracatlarımız, gerek Koronavirüs’ün Türkiye’ye gelmesi gerekse de daralan Avrupa pazarı ve komşularımız IRAK, IRAN’ın uyguladığı karantina önlemlerine sebebiyle Mart ve Nisan ayında düşüşe geçmişti.

 

En sert düşüsü ise Türkiye’de fabrikaların kapanması ile NİSAN ayı itibariyle otomotiv sanayi yaşamıştır. Nisan ayı sonlarında otomotiv fabrikaları üretime başladı ve 11 Mayıs itibariyle ülkemizde bulunan tüm otomotiv fabrikaları üretime tekrar başlamış olacak; otomotiv ihracatının tekrar artmasıyla beraber ihracat rakamlarımızda iyileşmeler yaşanacaktır.

 

Nisan ayında en fazla ihracat yaptığımız ilk 5 ülke sırasıyla Almanya, ABD, Irak, İtalya ve İngiltere. ithalat yapılan ülkeler sırasıyla Çin, Almanya, Rusya, ABD ve Güney Kore oldu.

 

Taşıma Türlerimiz

 

Mart ayından itibaren tüm dünyayı hem sosyal hem de ekonomik anlamda büyük oranda olumsuz etkileyen Covid-19 salgınının ekonomik yansımalarının Nisan ayında çok daha sert ve keskin görülmeye başlanması, taşımalarımızı negatif yönde etkilemeye devam etmiştir.

 

2020 yılı ilk çeyreğinde en çok ihracat “Deniz Yolu” ile yapılırken, ikinci “Kara Yolu” ve üçüncü “Hava Yolu” olmuştur.

-Karayolu taşımalarımız...

 

Özellikle Avrupa, Iran, Irak’da alınan karantina önlemleri nedeniyle kara sınır kapılarının kapatılması neticesinde Karayolu taşımalarımızda düşüşler yaşandı. RO-RO gemilerine sürücülerin alınmaması, yurtdışına geçen sürücülerin ise en az 14 gün karantina kapsamına alınması kara yolu taşımalarımızda düşüş yaşanmasına neden oldu. Intermodal sistemleri kullanmak isteyen dorseciler RO-RO’ya yönelmiş fakat 2019 yılına göre 2020 Ocak ve Şubat aylarında artış gösteren RO-RO taşımaları da Mart ortasından itibaren düşmeye başladı.

 

T.C. Ticaret Bakanlığı tarafından alınan önlemler kapsamında Karasu-Köstence(Romanya) RO-RO hattı devreye alınarak, sınır kapılarındaki sorunlara ve koronavirüsün olumsuz etkilerine önlem alınmıştır. Yine aynı doğrultuda demiryolları ihracatta aktif olarak kullanılmaya başlanmıştır. Aynı zamanda ticaretin sürmesi için ülkeler arasındaki tampon bölgede çift şoför formülünü geliştirilmiş; yükü Türk sınırına kadar 1.şöför getirirken, diğer ülkeden 2.şöför devralmıştır.

 

-Demiryolu taşımalarımız...

 

Bakanlık boşta kalan kapasiteyi yük trenlerine tahsis ederek, sanayicinin, üreticinin ve ihracatçının lojistik ihtiyacını karşılama yoluna gitti. Özellikle Mart ayın’dan sonra demiryolu taşımacılığı alternatif yarattı ve önemli oranda arttı.

 

Kapıköy Sınır Garı'nda vagon dezenfekte sistemi devreye alındı. Böylece TCDD Taşımacılık AŞ, sınırlı şekilde geçişe açılan İran demir yolu sınır kapısında, 8 Nisan itibarıyla İran yönüne 1130 dolu vagonla 42 bin 645 ton yükü, insan teması olmaksızın teslim etti. BTK demir yolu hattında ise 23 Şubat itibarıyla sınır kapılarının kara ve demir yollarına kapatılmasına karşın, 5 Mart’tan itibaren ise sınırlı olarak demir yolu hattı üzerinden yük taşımasının başlatıldı. Bu süreçte 566 vagonla 23 bin 500 ton yük geldi. Aynı hattan 579 vagonla 23 bin ton yük de ihraç edildi. Toplamda BTK demir yolu hattında, 5 Mart sonrasında 46 bin 500 ton yük taşındı. Kapıkule üzerinden ise Avrupa yönüne de günlük ortalama 7 bin 500 ton yük taşındı.

 

-Denizyolu

 

Denizyolu taşımalarımız değer kaybetse de tüm taşımalar arasında yüzdesel olarak yerini korumuştur. Fakat, Nisan ayında önemli bir düşüş yaşamıştır. IMO'nun COVID-19 sırasında deniz taşımacılığı ve liman operasyonlarını sağlama tavsiyesi sonrasında mürettabat değişimleri başlamıştır. Öncesinde ise gemiler bazı limanlara alınmamakta ve limanda bir takım önlemlerden geçerek uzun süre beklemeler yaşamışlardır, tüm bu Koronavirüs etkileri denizcilğe olumsuz yansımıştır. Bu süreçte yaşanacak sıkıntıların önüne geçmek amacıyla bakanlık tarafından deniz taşımacılığında 39 tedbir uygulamaya alındı, denizyoluna destek olunmaya çalışıldı.

 

Konteyner taşımacılığımız..

Türkiye olarak 2020 yılının ilk 4 ayında 54.843 TEU daha fazla taşıma yaparak toplam konteyner sayımızda 2019'a göre 1.86 artış sağladık.Fakat, pandemi etkisiyle Nisan ayında büyük düşüş yaşandı.

Ocak, Şubat ve Mart ayında yüksek seyreden konteyner taşımacılığımız Nisan ayına keskin ve yüksek bir düşüşle başladı. Geçen sene Nisan ayında 795bin TEU olan konteyner taşımamız, bu sene 705bin bine kadar geriledi, yaklaşık 90bin TEU değer kayberedek Nisan ayı bazında 11.29 düştü.

 

-Taşıma Sayısına göre konteyner tipleri

Bu yılın ilk 4 ayı 20.569 adet daha fazla 40lık dolu konteyner taşıdık, 20lik dolu taşımalarımız ise 5.300 adet azaldı. 2020 yılının ilk 4 ayında daha fazla 40’lık taşımalara yöneldik.

 

-En yoğun limanlarımız

En yoğun bölgemiz toplam 670.560,75 TEU ile Ambarlı bölgesi limanları oldu fakat 22.37'ye geriledi. Sırasıyla, Mersin 20.29'a, Kocaeli 18.13'e, Aliağa 13,66'e yükseldi. İskenderun limanı ise 7.67 payı ile bu senenin ilk 4 ayı toplamında Gemlik 7.41 bölgesini geçti.

 

Her zaman hesap verebilir şeffaflıkta en kaliteli hizmeti sunuyoruz Her zaman hesap verebilir şeffaflıkta en kaliteli hizmeti sunuyoruz

-Transit ve Kabotaj Taşımalarımız

Kabotaj taşımalarımızda 2,7 düşüş, transit taşımalarımızda 7.59 artış yaşandı. Türk bayraklı gemilerimizle toplam taşımalarımızda yabancı bayrakları gemilere kıyasla 1.88 düşüş görüldü.

 

Yönetici Özeti ve Son Söz

 

Tüm dünyayı etkisi altına Koronavirüs’ün olumsuz etkileri ülkemizi de etkisi altına almaya başlamıştır. Ocak ve Şubat ayında Çin’in üretimi durdurması ile bir nebze de olsa alternatif Pazar haline gelen Türkiye, Mart ayında pandeminin etkisi altına girmesiyle ihracatında düşüşler yaşamıştır.

 

En keskin düşüş ise Nisan ayında Avrupa pazarının tamamen daralması ile, Türkiye’de üretimi durduran otomotiv sektöründe yaşanmıştır. Nisan ayında otomotiv ihracatımız 2019 yılı Nisan ayına göre 77.2 düşüş yaşamış ve 14 yıldır süregelen ihracat liderliğini Kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ve aletler  segmentine bırakmıştır. Yine bu doğrultuda Ocak-Şubat-Mart aylarında yüksek seyreden konteyner taşımarımız Nisan ayında 11.29 gibi bir oranda büyük bir düşüş yaşamıştır. 2020 ilk çeyreğinde ise toplam konteyner bazında 54.843 TEU daha fazla taşıma yaparak 2019'a göre 1.86 artış sağladık, Mayıs ayı rakamları ise tüm süreci daha da iyi belirleyecek.

 

Avrupa birliği ülkeleri ve ihraç ülkelerimizde yaşanan karantina önlemleri doğrultusunda konteyner taşımalarımız ve ihracat rakamlarımızda Mart ve Nisan ayında düşüşler yaşanmış, Avrupa tarafında olan pazarın bir kısmı Ortadoğu ve diğer ülkelere kaymıştır. Çin’in yokluğunda değer kazanan ve alternatif pazar haline gelen Türkiye Çin’in toplarlanma göstermesiyle birlikte Pazar payını tekrar kaybetme tehlikesine girmiştir fakat tüm bu değerleri otomotiv sektöründe tekrar canlanacağı 11 Mayıs tarihi itibariyle değerlendirmek gerekir. Honda Türkiye, Hyundai Assan, Mercedes-Benz Nisan'ın son haftalarında üretime başlamasıyla; Ford Otosan, Renault ve Toyota’nın Mayıs ayında üretimi canlandırmasına ilaveten Otokar, Anadolu Isuzu, Karsan, Türk Traktör’ün ise Mayıs ayında tamamen üretime geçecek olması ihracatta toplanmayı sağlayacaktır. Ramazan ve tatil günleri nedeniyle genellikle düşüş yaşayan Mayıs ayı sandığımızdan daha hızlı toparlanmalar yaşayabilir.

 

Tüm otomotiv fabrikaların 11 Nisan'da aktif olarak üretime geçmesi bekleniyor ve üretimler Mayıs ayı rakamlarına olumlu yansıyacaktır. Otomotiv sektöründeki normalleşme süreciyle kötü geçen Nisan ayına istinaden Mayıs ayı için daha iyi rakamlar göreceğiz. Dikkat etmemiz gereken kısım ise ihracat yapacağımız ülkeleri iyi çözmek ve olası karantinalara hızlı çözümler üretmek.

Kaynaklar - T.C. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı İstatistikleri

Ildızhan Türe – [email protected]

 

Ildızhan Türe Kimdir?

1991 İstanbul doğumlu, denizci bir aileden geliyor. Çocukluğundan beri deniz ve lojistikle sürekli iç içe ve sektörü seven, katkı sağlamaya çalışan bir sektör mensubu.

 

9 Eylül Üniversitesi Deniz İşletmeciliği ve Yönetimi mezunu ve Zorunlu Stajlarını “İzmir Alsancak Limanı’nında” ticari tarife, planlama ve RO-RO kısmında tamamladı. Bitirme çalışmasını ise RO-RO Hattı Kurulması ve Destek Mekanizması” üzerine yaptı.

 

Mezuniyetinin ardından UN RORO İşlemeleri AŞ’de görev aldı, 2018 yılı itibari ile MAERSK LINE’da Büyük Müşteriler Yöneticisi olarak çalışıyor.

 

Dünyanın en büyük gemi operatörü MAERSK LINE bünyesinde kendi portföyüe ait Türkiye’nin her bölgesinden çıkan deniz yolu ihracat taşımalarını yönetiyor. Intermodal operasyonlarını kendi bünyesinde gerçekleştiren firmalara ise Türkiye’de ve Uluslararası seviyede operasyonel destek veriyor. Denizciliğin hem konteyner hem de RO-RO ve intermodal alanına vakıf.

Deneyim ve bilgi sahibi olduğu alanlar;

 

  • RORO hat işletmeciliği (Acente işlemleri, gemi hesapları, yeni hat fizibilite çalışmaları, RORO gemi kiralama, navlun hesapları ve teşvikler)
  • Uluslararası Konteyner taşımacılığı (Gabari dışı yükler dahil)
  • Lojistik hizmetlerin satışı ve operasyonu, projelerin yönetimi ve finansal analizi
  • Lojistik sektöründeki operasyonel yazılımlar, data analizi
  • Yeni lojistik hizmet, operasyon ve iş süreçlerinin oluşturulması ve geliştirilmesi
  • Mevcut lojistik hizmet, operasyon ve iş süreçlerinin iyileştirilmesi ve verimliliği
  • Müşterinin Sesi ve Müşteri Memnuniyeti çalışmaları
  • Stratejik Planların hazırlanması, takibi ve güncellenmesi
  • Operasyonel Performans Yönetimi
  • Yurt dışı operasyonlar ve coğrafi yayılım
  • Liman operasyonları

 

Lojistik sektörü içerisinde yazdığı 3 adet yazılımın telif hakkı ve patentine sahip.

Pek çok kez müşteri memnuniyeti ödülü aldı ve 2019 yılında MAERSK LINE tarafından “Star Award” ödülüne layık görüldü. 2017 yılında DFDS tarafından düzenlenen CapitalConga yarışması ve 2020 yılında UNILODER ve Lojistikçilerin Sesi tarafından düzenlenen bilgi yarışması galibi.

Yazılı basın ve internet ortamında yayınlanmış 4 adet makalesi ve projeleri bulunuyor. İyi

derece İngilizce ve orta derecede İtalyanca bilmekte, lojistiği seviyor ve keyif alıyor.

Editör: Haber Merkezi