'Özata Tersanesi olarak 2012 yılından beri yeni segmentimiz olan karbon kompozit gemilerimizin inşalarını gerçekleştirmek adına yatırım yapıyoruz. Bu yatırımların tutarları oldukça büyük ve geri dönüşleri için de uzun zamana ihtiyacınız oluyor. Yatırımlarınızın geri dönüşünü sağlamaya çalışırken, bir yandan da sektörde geri kalmamak adına yeni yatırımlar yapmanız, tesislerinizin sürekli modernizasyonunu sağlamanız gerekiyor. Özetle söylemek gerekirse, elde ettiğimiz kazancı, tekrar işimize yatırıyoruz' diyen Özata Tersanesi Yönetim Kurulu Başkanı Özdemir Ataseven, 2017 hedeflerinin artık ustalaştıkları karbon kompozit gemi inşada hacimsel büyüme olduğunun altını çiziyor.
Özata Tersanesi için 2016 yılı nasıl kapandı ve yeni yıla hangi projeler ve hedeflerle girildi? 2016 tersanemiz için verimli bir yıldı, sadece daha önceki yıllarda imzalanmış projelerin inşalarını devam etmekle kalmadık, 2017 yılında inşaları icra edilecek projelerimizin başlangıçlarını da 2016'da gerçekleştirdik. 2017 yılı, sektörümüz için ne kadar zor da gözükse de biz umutla bakıyoruz. Yıla, artık ustalaştığımız karbon kompozit gemi inşalarımızı arttırmak hedefiyle girdik. Bu sebeple pazarlama faaliyetlerimize ağırlık verdik. Daha önce ihracat yapmadığımız ülkelere giderek ürünlerimiz ve avantajları hakkında bilgiler vermeye, kabiliyetlerimiz hakkında sunumlar yapmaya başladık.
Bu girişimlerden sene içinde sonuçlar almaya başlayacağımıza inanıyorum. Yine bu yıl içinde ülkemizde açılacak ihalelere, her zaman olduğu gibi katılarak mümkün olduğunca proje almaya çalışacağız. Özellikle, geçtiğimiz yılsonunda tamamlamış olduğumuz prosedürler neticesinde aldığımız tesis güvenlik ve üretim izin belgelerimiz ile artık savunma sanayi projelerinde de iddialı bir duruma geçmeyi hedefliyoruz.
Sektörde 30 yılı aşkın süredir faaliyette bulunan bir firma olarak Hükümetin denizcilik sektörünün gelişimine yönelik attığı adımları nasıl değerlendiriyorsunuz?
Denizcilik sektörüne gelmeden önce ifade etmeliyim ki ülkemizin gelişimi, huzuru ve refahı için atılan adımların geleceğimize pozitif yönde katkı sağlayacağı kanaatindeyim. Türkiye zor bir süreç yaşadı ve bu sürecin hala daha içerisinde. Hükümetimiz Türkiye için oldukça zor olan bir seneyi, yarınları çok daha güçlü bir Türkiye olarak geride bıraktı. Kendi sektörümüz adına ifade etmem gerekirse, Cumhurbaşkanımız denizci bir aileden gelmekte, Başbakanımız Gemi inşa mühendisi, Sayın Ulaştırma Bakanımız gemi inşa mühendisi, ulaştırma müsteşarımız kaptan genel müdürlerimiz ve neredeyse tüm kadro denizcilerden oluşmakta bu denizcilik sektörü için çok büyük bir şans ve güzel işler başarmaktalar. Yapılan çalışmalar ve alınan kararlar atılan somut adımlar bunların göstergesi dörtyüzün üzerinde mevzuat çıkmış bugüne kadar, denizciliğe yönelik atılan adımlar bizlere olumlu yansımakta. Hükümetin aldığı ekonomik anlamdaki kararlar, kuşkusuz Türk denizciliğinin gelişiminde çok önemli bir rol üstlenmekte. Özellikle kredi ve teminat konularında bize sağlanan kolaylıklar Türkiye'nin tersanecilik sektörüne kazanç olarak yansıyacak. Birçok projenin Türkiye'ye dönmesine yardımcı olacak. Sorunuz vesilesiyle, başta Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan ve Başbakanımız Binali Yıldırım olmak üzere ülkemizin geleceği için var gücüyle çalışan, hükümetimiz ve emeği geçen herkese teşekkür etmek isterim. Bu bağlamda sormak isteriz tersane sözleşmelerinin 49 yıllığına uzatılmasının size yansıması nasıl oldu? Tersanelerimizin arazi tahsisleri binde 1 gibi sembolik bir kira oranıyla yeniden düzenlendi ve 49 yıllığına kiralama hakkı verildi. Bu gemi inşaat sektörünü ve tersaneler ile gemi yan sanayiinde çalışan binlerce esnaf ve işçiyi için hayati derecede önemli bir gelişmedir. ÖTV'nin kaldırılması ve KDV'nin 1 olması Türk tekne sahiplerini önemli bir vergi yükünden kurtarmıştır ve bu durum piyasayı hareketlendirecektir. Bu gelişmeler aslında az önce bahsetmiş olduğum hükümetimizin denizci dilinden ne kadar iyi anladığını gösteren gelişmelerden bazılarıdır.
Tersanecilik oldukça zahmetli bir iştir. Sadece inşaları gerçekleştirmeyi başarmanız yetmez, sürekli gelişen ihtiyaçlara uygun olarak sürekli alt yapınızı geliştirmek zorundasınızdır. Örneğin biz Özata Tersanesi olarak 2012 yılından beri yeni segmentimiz olan karbon kompozit gemilerimizin inşalarını gerçekleştirmek adına yatırım yapıyoruz. Bu yatırımların tutarları oldukça büyüktür ve geri dönüşleri uzun zamanlar gerektirir. Yatırımlarınızın geri dönüşünü sağlamaya çalışırken, bir yandan da sektörde geri kalmamak adına yeni yatırımlar yapmanız, tesislerinizin sürekli modernizasyonunu sağlamanız gereklidir. Özetle söylemek gerekirse, elde ettiğimiz kazancı tekrar işimize yatırıyoruz. Bu açıdan bakıldığında tersane sözleşmelerinin uzatılması bizler için yatırımlarımızın geri dönüşleri ile ilgili bir umut sağlıyor. Siz sektörünüzde ilerlemeye çalışırken aynı zamanda size tahsis edilmiş tersane alanında tabiri caizse, zamanla yarışıyorsunuz. Bu uzatma bu yarışta bize bir avantaj sağladı. Artık yatırımlar için çok daha cesur adımlar atabileceğiz.
Hem gemi inşa tarafı hem de bakım onarım tarafı Özata Tersanesi'nde nasıl bir seyirde ilerliyor?
Özata Tersanesi olarak yeni inşalarımız tüm hızıyla devam ediyor. Bu yıl içinde yaklaşık küçüklü büyüklü 8 geminin denize indirilişi ve sahiplerine teslim edilişi gerçekleşecek. Amacımız kısa zamanda elimizdeki projeleri, özellikle Sayın Cumhurbaşkanımızın verdiği hedef doğrultusunda ihracatımızı, arttırmak için var gücümüzle çalışmaya devam ediyoruz. Özata Tersanesi'nde tamir konusunda çok fazla konsantrasyonumuz yoktu ama 2017 de bu konuda bir atılım yapmayı hedefliyoruz, bu konuda yatırımlar yapma planımız var. 2017 ikinci yarısında tamir konusunda da boy göstermeyi hedefliyoruz. Burada yeri gelmişken bahsetmek istediğim yeni bir girişimimiz var. Geçen yıl ilk defa girdiğimiz yeni bir segment olan yat refit alanında ilk projemizi de aynı yıl içinde tamamlamıştık. Son derece pozitif geri dönüşler aldığımız bu proje sonrasında aynı yılın sonlarına doğru yeni bir yat refit projesi aldık. 2017 yılında bir hedefimiz de tersanemizi bu konuda biraz daha fazla tanıtabilmek. Bu tür projelerde önemli bir boşluk olduğunu düşünüyoruz, geçen yıl tamamladığımız projemiz gibi projeleri arttırarak daha büyük yat sahiplerinin ilgilerini çekmek istiyoruz.
Bu sene içerisinde denize inecek gemiler neler?
Bu sene içinde İzmir Büyükşehir Belediyesi için karbon kompozit malzemeden inşa ettiğimiz 2 adet 39m boyunda feribotumuz denize inecek, bununla birlikte Kenyaya ihraç edeceğimiz 2 adet 87m boyunda çelik gövdeli double ended tipi araç/yolcu feribotunun da inşasını tamamlayacağız. Yine Sağlık ve Hudutlar Genel Müdürlüğü için inşa edilen 2 adet pratika botu, Kıyı Emniyeti Genel Müdürlüğü için inşa edilen bir adet Pilot Bot ve Norveçe ihraç edeceğimiz balıkçı gemisinin denize indirilmeleri ve teslimleri de 2017 yılında gerçekleşecek. İzmir Büyükşehir Belediyesine 15 gemilik bir projeyi de üstlendiniz. Bu proje ile ilgili çalışmalar nasıl bir seyir izliyor öğrenebilir miyiz? Projenin 13 gemisinin İzmir Büyükşehir Belediyesine teslimi gerçekleşti. Artık İzmir'de 3 yıldır serviste olan gemilerimiz var. Hem İzmir, hem de biz çok mutluyuz. Projelerimizin Türkiye'ye bir ufuk kazandırması, teslim ettiğimiz gemilerimizin yoğun çalışma şartlarında herhangi bir problem çıkarmadan aralıksız servis veriyor olması bizim gurur kaynağımız oldu. Son iki gemiyi de bu yıl içinde teslim ederek, başlangıçta Türkiye'de yapılamayacağı düşünülen bir projeyi gerçekleştirmenin mutluluğunu yaşayacağız. Birçok avantajı olan bu malzemenin sadece savunma sanayinde değil, ticari taşımacılıkta da yayılması bizim beklentimiz. Karbon kompozit gövdelerin çevre dostluğu, tasarruf ve bakım avantajları denizcilik sektöründe eminiz ki ileriki yıllarda çok daha fazla ilgi görmesine sebep olacaktır. Özellikle İzmir ve İstanbul büyükşehir belediyelerine yaptığınız yeni nesil gemilerin yakıt tasarrufu hakkında çok ekonomik olduğunu biliyoruz. Filolarının hepsini bu tip gemilere geçirmeyi düşünüyorlar mı? İstanbul Büyükşehir Belediyesi için gerçekleştirdiğimiz projemiz kamuoyunda da çok yankı bulmuştu. Bu gemiler ile ilgili işletmeci firma olan Şehir Hatlarından çok iyi geri dönüşler aldık. Bize aktarıldığı kadarıyla, aslında tamamen hizmet olarak gerçekleştirilen şehir hatlarında ilk defa bir hatta kar edilebilmiş.
Bu tabi ki hatlarda çalışan gemilerimizin son derece tasarruflu olmasından kaynaklanıyor. Bildiğim kadarıyla, İBB bu projelerin devamı için de bir çalışma gerçekleştiriyor. Benim tahminim, halka hizmet kalitesini ve tasarruf miktarlarını arttırmak amacıyla bu yıl bir alım ihalesi açılabilir yönünde. İBB için önerdiğimiz bir diğer çözüm de daha küçük kapasiteli yine karbon malzemeden inşa edilebilecek deniz taksi/dolmuş projemiz. Bu tekneler vasıtasıyla, yoğunluk dışı saatlerde, ya da hatlarda maliyet verimliliği sağlanabileceğini düşünüyoruz. Bu konuda görüşmelerimiz halen devam etmekte. İzmir Körfezi'nde gidenler artık sadece bizim feribotlarımızı görüyorlar nerdeyse, yapılmakta olan son derece iyi bir işletmeyle hemen hemen an gemilerimizi körfezin bir yerinde görmeniz mümkün. Eminim kullanım kolaylığını hisseden İzmir halkı da bu gemilerin devamını isteyeceklerdir. İzmir Körfezi bu gemilerin işletmesi için çok uygun, daha hızlı gemiler ile dış körfez bölgelerine ve hatta Yunan adalarına seferler düzenlemesi mümkün. Bu sebeple, bu projelerin de devam edeceğini umuyorum. Yurt dışı firmalarına yönelik yaptığınız projeler nasıl bir gelişim içerisinde? Az önce de değindiğim gibi bizim hedeflerimiz Türkiye'nin ihracat hedefleri ile paralel. Halen yurt dışına inşa etmekte olduğumuz 3 proje ve bunların dışında bu ay içinde teslim edeceğimiz 2 supply gemisi projemiz ile 2017 yılı içinde ihracatımıza elimizden gelen katkıyı göstereceğiz. Bu ticari projelerin yanında 2016 yılında yeni bir segment olarak başladığımız yat refit işlerinin de gelişeceğini bekliyoruz. Bu kapsamda halen refit uyguladığımız bir 35m'lik yat projemiz mevcuttur.
Derya Altuntepe - 7DENİZ
