İMEAK Deniz Ticaret Odası (DTO) Nisan Ayı Meclis Toplantısı gerçekleşti. Piri Reis Üniversitesi Konferans Salonu'nda düzenlenen toplantıya, Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu, Prof. Dr. Ruhi Kaykayoğlu, Denizcilik Genel Müdürü Ünal Baylan, Tersaneler ve Kıyı Yapıları Genel Müdürü Halil Yıldız, şube başkanları, meslek komite başkanları ve meclis üyeleri katıldı.

 

Toptantının başkanlığını yapan İMEAK DTO Meclis Başkanı Salih Zeki Çakır, iş dünyası ve yatırımcı için en önemli sermayenin teşvik ve sosyal, siyasi ve ekonomik istikrar olduğunu belirterek, “Yapay gündemlerle bunu bozmaye yönelen girişimleri çok zararlı buluyorum. Bizler deniz ticaret müteşebbüsleri olarak iş ve aş üretmeye odaklanmalıyız. Bu minvalde gayret göstermekteyiz. Bu anlamda son dönemde yapılan yapay gündemli girişimleri şahsen  kınıyorum. Çünkü hedefimiz iş ve aş üretmek ve büyümek” dedi.

 

 

Deniz ticaretinin süreç içinde önemli aşamalar geçirdiğini dile getiren Çakır, denizciliğin ülke ekonomisine ne kadar büyük bir katkı sağladığını rakamlarla göstermek için envanter çalışmasını akademik olarak yaptıklarını belirterek, envanter çalışmasını yürüten akademik ekipten sorumlu olan Prof. Dr. Ruhi Kaykayoğlu’nu “Denizcilik Sektör Envanteri” çalışması raporunu sunmak için söz verdi.

 

Türkiye ekonomisinin çok önemli bir kısmının denizcilik sektörününün desteğiyle yürüdüğünü ve üç tarafı denizlerle çevrili ülkemizde denizcilik sanayisi ve endüstrisinin son derece önemli bir yer tuttuğunu belirten Kaykayoğlu, 13 ay gibi bir süredir yaptıkları envanter çalışması sonucunda hazırladıkları rapor ile sektörün geldiği yeri, büyüklüğü, bu büyüklüğün Türkiye ekonomisi için ne anlama geldiğini ve ileriye gitmek için atılması gereken adımları anlatacağını söyledi. Kaykayoğlu, ayrıca askeri projelerin artmasıyla gündeme gelen Mavi Ekonomi ve Mavi Vatan kavramlarının yaptıkları çalışmanın önemini bir kez daha ortaya koyduğunu kaydetti.

 

Denizcilik Envanter çalışmasında iki yol seçtiklerini dile getiren Kaykayoğlu, bu kapsamda öncelikle DTO üyelerinin ekonomik değerlerine erişmesi için bir web sitesi inşa ettiklerini ve burada sordukları sorularla bu değerlerin hangi aralıklar içinde olduğu ve bir yandan da bu dataların nasıl uygun kullanılabileceği konusunda her sene güncel ekonomik verilere ulaşılması için bir yöntem geliştirdiklerini ifade etti.

 

'Gros cirolara odaklandık' 

 

Envanter çalışmasının Türkiye’nin Mavi Ekonomisi’ne ışık tutacağını ve uluslararası kabul edilmiş bir modelle yapıldığı için sonuçlarında uluslararası camialarda çok daha kolay konuşulabileceğini aktaran Kaykayoğlu, “Yaptığımız çalışmalarda ekonomik ve istihdam değerleri, literatür verileri, ziyaretler, değişik kaynaklardan sağlanan hesaplamalarla pekiştirildi” dedi. Çalışma ile Türk denizcilik sektörünün kurulu gücünün değerlerine ulaşmayı hedeflemediklerine işaret eden Kaykayoğlu, “Biz neye odaklandık. Bu sektörde bulunan özellikle DTO’nun üyeleri olarak adlandırdığımız 10 bine yakın üyenin gros ciroları ne mertebededir. Yine aynı şekilde bu firmaların gros istihdamı ne mertebededir bunu araştırdık” dedi. Türkiye’nin 2000-2020 yılları arasında deniz yoluya yapılan ihracat-ithalat, dış ticaretinin toplam hacmi 3.2 trilyon dolar olduğunu dile getiren Kaykayoğlu, “2000’li yıllardan bu güne geldiğimizde bu rakam yüzde 417 büyümüş. Bu kolay bir iş değil. Son 20 yılda yüzde 417 atılım yapan bir sektör” ifadelerini kullandı.

 

Sektör 5 gruba bölündü

 

Çalışmayı dünyanan pekçok ülkesinde kullanılan OXFORD Economics UKMaritime Modeli’nin kullanarak yaptıklarını ifade eden Kaykayoğlu, “O modeli kendi üyelerimize adapte ederek 9 bin 6 üyemizin bağlı olduğu 48 meslek komitemizin her bir şirketi bu model içinde 5 gruba kümelendirdik. Bu kümeler; A kümesi: Gemi ile taşımacılık endüstrisi, B kümesi: Liman endürstrisi, C kümesi: Deniz Endüstrisi, D kümesi Denizcilikle ilintli yan hizmetler (navlun, broker, sigortacılık) E kümesi ise balıkçılık ve su çiftlikleri olarak komiteler biz 5 gruba böldük” diye konuştu.

 

Denizcilik sektörünün ekonomiye etkisi ortaya çıkartıldı

 

Kaykayoğlu, yaptıkları kümelemelerle ile ilgili şu bilgileri verdi;

 

“A grubunda uluslararası yolcu taşımacılığı, ulusal yolcu taşımacılığı, kısa mesafe, uzun mesafe, okyanus ötesi, iç sularda kargo ve diğer taşıma aktiviteleri, tek tek bizim komite üyelerimizle eşleştirdik. B grubunda limancılık sektöründeki komitelerimizle eşleştirdik. C grubunda tersaneler, marinalar, brokerler, gemi söküm sistemleri, komitelerimiz üye oldukları koyduk. D grubu ise hizmet sektörü. Navluncular, gemi klasçıları, üniversitelerimiz, E grubunda ise balıkçılık ve su ürünlerini eşleştirdik. Bu sektörleri bu şekilde kümelendirerek bu sektörlerin hepsiyle 48 komitemize ait gros cirolar nelerdir istihdam verileri nelerdir bunların hepsini tek tek bu verilerden çıkarttık…

 

Elde ettiğimiz verilerle denizcilik sektörünün ekonomiye ve sosyal yapıyı etkileyen değerlerini çıkarttık. Bu kapsam içinde çok sayıda kurumu bir araya getirerek elimizde çok güçlü bir veri tabanı sistematiği gerçekleştirdik.

 

Direkt, indirekt ve uyandırılmış etki hesaplandı

 

Bu çalışmada sunulan verilerde 3 tane değer göreceksiniz. Hem ekonomik değer hem de istihdam değeri. Bu değerlerden birincisi direkt etki. Yani sektör içinde bulunan bir tersanenin direk ekonomiye katma değeri, gros cirosu. İkinci veri, bir ülkenin ekonomik değerinde bir sektörün ekonomik değerini hesaplarken genelde indirekt etki diye adlandırdığımız o sektör o gemiyi inşa ederken hizmet satın alıyorsa ona da bir para ödüyor. O ödediğimiz paraya biz direkt etki diyoruz… En son etki dediğimizi üçüncü etki ise uyandırılmış etki. Çocuklarımızın okuluna, yediğimiz yemeğe, kaldığımız otele para veriyoruz. buna da uyandırılmış etki denir. Bu tür etkiler, dünyada çok kullanılan ekonomik değer saptamasıdır.

 

Gemi taşımacılığının ekonomiye toplam etkisi 28.2 milyar dolar  

 

A gurubu dediğimiz gemi taşımacılığı endüstrisinin direkt büyüklüğünü 8.4 milyar dolar 2019 için bu sektörün indirekt etkisi ise 15 milyar dolar, uyarılmış etki ise 4.7 milyar dolar. Sonuçta toplamda 28.2 milyar dolar bulduk. Bunun dışında sektördeki direk istihdam 136 bin kişi, indirekler 204 bin kişi uyarılmış etki 68 bin kişi toplam sektörde istihdam edilen kişi sayısı 408 bin kişi olduğunu hesapladık. Raporda 2019 itibariyle Türkiye denizcilik sektörünün nereye geldiğini ve büyüklüklerini tek tek sunduk. Bu anlamda Akdeniz ve Karadeniz’de en büyük ikinci koster filosuna sahip olduğumuzu belirtmek isterim.

 

Limanların ekonomiye toplam katkısı 17.52 milyar dolar

 

Limanlarımızda ise direkt etki 5.50 milyar dolar. İndirekt etki 9 milyar dolar. Uyarılmış etki 2 milyar dolar. Toplam etki ise 17.52 milyar dolar. Direkt istihdam etkisi ise 34 bin kişi, indirekt istihdam etkisi 52 bin kişi, uyarılmış etki olarak da 17 bin kişi toplamda 103 bin kişi olduğu sonucuna vardık. Aynı zamanda limanlarımızın Avrupa dökme yük elleçmele sıralamasında liman etkinliğimizin birinci sırada olduğunu diğer etkinliklerde ise ilk 5’te olduğumuzu arz etmek isterim.

 

C grubunun toplam ekonomik değeri 19 milyar dolar

 

C grubu ise marinalar, tersaneler sektörümüzün direkt etkisi 4.82 milyar dolar, indirekt etkisi 11 milyar dolar uyarılmış etki ise 3.17 milyar dolar. Toplam olarak ise 19 milyar dolar. İstihdamda ise direkt etkisi 130 bin kişi, indirekt etkisi ise 325 bin kişi, uyarılmış etkisi ise 91 bin kişi. Toplam istihdam değeri 546 bin kişi.

 

D grubunda toplam ekonomik değer 9.38 milyar dolar

 

D grubunda direkt ekonomik değer 2.62 milyar dolar. İndirekt etki 5.2 milyar dolar, uyarılmış etki ise 1.56 milyar dolar. Toplam ekonomik değer 9.38 milyar dolar. İstihdam değerinde ise direkt etkisi 13 bin 500, indirekt etkisi 19 bin 500, uyarılmış etkisi ise 6 bin 600 kişi. Toplam istihdam değeri ise 39 bin 600 kişi.

 

E grubunun ekonomik değeri 4.72 milyar dolar

 

E grubunda ise, balıkçılık sektörümüz çok hızlı büyüyen bir sektör. Direkt ekonomiye etkisi 1.59 milyar dolar. İndirekt etkisi 2.35 milyar dolar. Uyarılmış etkisi ise 0.78 milyar dolar. Toplam ekonomik değeri 4.72 milyar dolar. İstihdama direkt etkisi 9 bin 330 kişi, indirekt etkisi 12 bin 200 kişi, uyarılmış etkisi ise 4 bin 300 kişi. Toplam istihdam değeri ise 25 bin 830 kişi.

 

Sonuç ülkemizin denizcilik sektörü 2019 yılı sonu itibariyle 23 milyar dolarlık bir ekonomik değer bu ülkeye sunmaktadır. Bunun dışında denizcilik sektörünün kullandığı imalat, hizmet sektörlerinin çarpanlarını düşünürsek 23 milyar dolarlık parayla birlikte bu işi yapmak için arkamızdan koşan diğer şirketler 43 milyar dolar ciro yapıyorlar. Aynı zamanda bizi gidip harcadığımız okul ev gibi harcamalarımızda 13 milyar dolar yaparsak toplam sektörümüzünü 2019 yılı sonu itibariyle yaklaşık 79 milyar dolar olduğunu belirtmek isterim.”

 

10 stratejik öneri

 

Kaykayoğlu, sunumunun sonunda rapor kapsamında hazırladığı 10 stratejik öneriyi aktardı. Bunlar;

 

- “DTO, vergi, kredi, sigorta ve finans araştırmalar merkezi”

DTO, denizcilik sektörünü iftarda bir araya getirdi DTO, denizcilik sektörünü iftarda bir araya getirdi

- DTO Bigdata istatistik enstitüsünün kurulması,

- Üniversitesi işbirliklerinin güçlendirilmesi için “DTO yükseköğretim işbirliği Akademisi” kurulması,

- NACE kodları ve komite üyeliklerinin yeniden organizasyonu çalışma grubunun kurulması,

- Nitelikli iş gücü geliştirilmesi için “Mavi Vatan, Mavi İşgücü Merkezi”nin kurulması,

- Özellikle yerlileşme ve millileşmede kullanacağımız inovasyon merkezinin kurulması

- Limanların bölgesel kalkınmaya etkisini araştıracak “Limanlar ve bölgesel ekonomiler Araştırma Merkezi” kurulması

- İMEAK DTO ile diğer Odalar arası Input-Output modelinin kurulması

- İMEAK DTO firmaları kümelendirme modellemesi

- İMEAK DTO Ar-ge ve teknoloji merkezi kurulması

 

7DENİZ – ÖZEL

Editör: Haber Merkezi