7. Müşterek Meslek Komiteleri Toplantısı’nın açış konuşmasını yapan İMEAK Deniz Ticaret Odası Başkanı Tamer Kıran, “Meslek komitelerimiz sektörlerindeki üyelerle odamız yönetim kurulu arasında bilgi akışı sağlayarak köprü vazifesi görmektedir. Bu anlamda meslek komitelerimizin odamızın ve yönetim kurulumuzun itici gücü olduğunu söylemek yanlış olmaz. Covid-19 salgını nedeniyle son 1 yıldır olağanüstü süreçlerden geçmekteyiz. Bu dönemde bizler de çalışmalarımıza hız kesmenden devam ederek ekonomik hasarın bir noktada tutulması ve çarkların dönmesini sağlamaya çalıştık, çalışmaya da devam ediyoruz. Meslek komitelerimizden gelen sorun ve çözüm önerilerini bizzat odamız ve Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği kanalıyla ilgili bakanlıklara ilettik. Bunların takipçisi olduk. Pandemi sürecinin başından bu yana bu anlayışla bir talebimizin çözümü yolunda sonuç elde ettik. Çözülemeyen konular üzerinde mesaimiz devam ediyor. Tüm bunları yaparken özellikle en yakın çalıştığımız Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’mız ile işbirliği içerisinde çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Her zaman olduğu gibi bundan sonraki süreçte de sektör-idare işbirliğine en üst seviyede devam ederek meslek komitelerimizden gelen talep ve sorunlara çözüm aramaya devam edeceğiz. Bir sonraki Müşterek Meslek Komiteleri Toplantımızı sağlıklı günlerde yüz yüze yapma temennisiyle konuşmamı tamamlıyor, çalışmalarımızın hayırlı sonuçlara vesile olmasını diliyorum” şeklinde konuştu.
Soru-cevaplara geçildi
Yaklaşık 3 saat süren toplantı sırasında şube başkanları ve sektör temsilcileri sorunlarını dile getirdiler ve orada bulunan yetkililerden çözüm talebinde bulundular. Denizcilik Genel Müdürü Ünal Baylan, Tersaneler ve Kıyı Yapıları Genel Müdürü Halil Yıldız ve Kıyı Emniyeti Genel Müdürü Durmuş Ünüvar meslek komite temsilcilerinin sorularını yanıtladılar.
İMEAK Deniz Ticaret odası Antalya Şube Başkanı Ahmet Çetin:
Bizim iki tane talebimiz var. Pandemi şartları nedeniyle başlatılan ancak kısa süre içerisinde sonlandırılan online denizcilik eğitimlerinin nisan ayının sonuna kadar 1 dönem daha sürdürülmesinin sağlanmasını talep ediyoruz. Ardışık çıkışlı günübirlik tur teknelerinin rutin çıkışlar sulu ada turlarında yaptıkları her seferde çıkış belgesi almak zorunda kalıyorlar. Bunun çözümünü istiyoruz.
Denizcilik Genel Müdürü Ünal Baylan:
Online eğitimler için bize yüz yüze eğitimler açılsın diye talepler geldi. Sizin söylediğinizin tam tersi yüksek talep geldiği için böyle bir karar aldık. Diğer konu içinse, bu belgeyi 60 günde bir online olarak alabiliyorlar. Onun kolay bir çözümü var. Sınır değişikliğini yapamıyoruz. Hizmette aksaklıklar oluyor.
İMEAK Deniz Ticaret Odası İzmir Şube Başkanı Yusuf Öztürk:
18 Mart 2020 tarihli Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı Genel Müdürlüğü’nün genelgesiyle turistik gezi ve dalış amaçlı her türlü deniz ulaşımını sağlayan yat-tekne gibi araçların faaliyetleri durdurulmuştu. 29 Mayıs ve 2 Haziran 2020 tarihinde yayınlanan genelgelerle Sağlık Bakanlığı ve diğer kardeş kuruluşların da pandemi ile ilgili alacağı tedbirler neticesinde bazı kararlar alındı. Bu kararlardan bazıları da kamu kurum ve kuruluşlarının bu tedbirlere uyma koşulu vardı. Bu koşullardan ticari ve ilkel yapılı ahşap gemilerle turistik amaçlı olta balıkçılığı yapan teknelerimizin aynı kapasite ile devam etmesine izin verildi. Fakat maalesef günübirlik tur yapan kapasitesi 12’den fazla olan turizm araçlarına yarı kapasite kısıtlaması getirildi. Bu konu sektörde büyük bir sıkıntı şuanda. Her geçen gün normalleşmeye doğru gidiyoruz. Bu aşamada günübirlik teknecilerimiz tüm hijyen koşullarını yerine getirdiler. 1 Haziran 2020’den itibaren tüm şehir içi servislerde, yolculuklarda, otobüslerde, uçaklarda tam kapasite çalışması varken veya kısıtlama söz konusu değilken günübirlik teknelerdeki bu kısıtlama sezonun daha yeni başlayacağı Nisan ayından itibaren şimdiden bir sıkıntı haline dönüşmüş durumda. En azından pandemi süreci bitene kadar yeni günübirlik teknelerin lisanslanması konusunda biraz daha geride kalmamız gerektiğini düşünüyorum. Sizden bu konuda yardım talep ediyorum.
Bir diğer konu da, biliyorsunuz Türkiye’ye yakın Yunan adaları var. Bu adalara sefer yapan feribotlar var. Bunlar yaklaşık 14 aydık çalışmıyorlar. Son aldığımız duyumlara göre mart ayında Yunanistan’da iki devletin toplantısı olacak. Feribot işletmecilerimiz büyük sıkıntı yaşıyorlar. Bütün masrafları devam ediyor ama kontak açamıyorlar. Feribotlarımızın biraz daha desteğe ihtiyaçları olduğunu düşünüyorum.
İMEAK Deniz Ticaret Odası Marmaris Şube Başkanı Halil Bağlı:
Çekek yerleriyle ilgili hem bölgemizin hem de diğer şubelerimizin izin belgeleriyle ilgili ortak sorunları var. Turizm bölgesi olmasından kaynaklı imarla ilgili birçok konuyu aşamıyoruz. Sizden isteğimiz, bizlerin Tuzla ve Altınova gibi tersaneler bölgesinin çek listesinden çıkarılarak bize ayrı bir statü verilmesi ve bizim çek listelerimizin bölgelerimize göre tekrar düzenlenmesidir. Yaklaşık 10 yıldan beri mevcut çekek yerlerimize ceza ödeyerek tekne çekebiliyoruz. Mevcut yerlerimizin bile ruhsatı yok. Bu konuda yeni bir düzenleme yapılıp önümüzün açılması talebinde bulunuyoruz.
Tur tekneleri için çalışma saati düzenlemesi talebi
İstanbul Boğazı ve Marmara’da özellikle yabancı konuklar için düzenlenen yemekli ve müzikli tur teknelerinin tamamen iş yapamaz duruma getirildiğini dile getiren 14 Nolu Meslek Komite Başkanı Yunus Can, son genelge ile tekne kapasitelerinin koltuk ve masa düzenlerinde yapılacak sosyal mesafe ölçümlerine göre konumlandırılması nedeniyle yüzde 60 oranında düşürüldüğünü aktardı.
Genelgeye göre her ilin valisinin o ilin ihtiyaç ve hizmetlerini kendi yapısına göre belirlemesi ve buna göre uygulama talimatı hazırlaması konusunda yetkilendirildiğini hatırlatan Can, “Ağırlıklı olarak yabancılara verilen yemekli Boğaz turu hizmetlerinin de bu çerçevede değerlendirilmesi yabancılara tanınan serbest dolaşım nedeniyle gereklidir. Çünkü yabancı konuklar bu hizmeti ısrarla talep etmektedir. Bu nedenle bu teknelerin çalışma saatlerine ilişkin yeni düzenlemeye acilen ihtiyaç var. İlan edilen 07-19 çalışma saatleri arasında tekneler genellikle bağlı ve hiçbir taleple karşılaşmamaktadır. Bunların çalışma saatleri esasında 19’da başlayıp saat 1’e kadar devam etmektedir. 12 saatlik bir çalışma imkanı yaratılacaksa eğer hiç değilse bunun öğlen 12 ile gece 24 arasında oluşturulması sektörün acil beklentisidir. Aksi halde bu saat düzenlemesi ile teknelerin çalışması imkansız hale getirilmektedir” dedi.
Nahoş görüntüler sektörü bağlayabilecek bir kusur olmamalıdır
Pandeminin zirvede olduğu dönemde teknelerle ilgili çıkan görüntüler nedeniyle valiliğin özel karar aldığını hatırlatan Ünal Baylan’a yanıt veren Can, şunları söyledi; “Bahsettiğiniz bir takım teknelerden nahoş görüntüler gördük. Bunların üzerine gidilmesi gerekir. Ama bu bütün sektörü bağlayabilecek bir kusur olarak kabul edilmemelidir… Buna bağlı kalmamamızı istirham edeceğim. Bir de bu anlayışı kırmak adına daha sıklıkla denetlemelerin yapılarak tamamen yabancılara hizmet verebilecek potansiyelinin var olduğu bir yerde bunların çalışmasının önünün açılması zarurettir.”
Can, ikinci olarak engelli vatandaşların yolcu taşıyan gemilere erişimi konusunda gemilere yapılması istenilen ve maksimum 20 derecelik rampaların inşası konusunu gündeme getirdi. 2015 yılından önce inşa edilen gemilerin bu kıstas dikkate alınarak inşa edilmediğinin altını çizen Can, 2015’den önce yapılmış olan gemilerde bu düzenlemenin yapılması fiziksel olarak imkansız olması nedeniyle bu gemilere uygun şekilde yeni ve uygun bir düzenlemelerin getirilmesinin talep edildiğini kaydetti.
Armatörler kazançlı bir dönemde
37 Nolu Gemi Brokerleri ve Navlun Komisyoncuları Komitesi adına söz alan Semih Dinçel, navlun piyasalarını değerlendirdi. Şu anda koster, nehir gemisi, konteyner gemisi, 27-33 bin ton handysize, 33 bin tondan 58 bin tona kadar supramax, panamax, capesize olmak üzere navlun piyasalarında bütün armatörlerin kazanç açısından çok iyi bir dönemde olduklarını belirtti. Bu dönemin 2018’den bu güne hiç yaşamayan bir dönem olduğunu vurgulayan Dinçel, “Şunu gördük koster düşükken capesize arttı o düşükken konteyner alttaydı. Ama şimdi hepsinde bir genel yükseliş var. Böyle bir şey ilk defa oluyor” dedi.
Limanların sorunlarına çözüm arayışı
Meslek Komite başkanlarının ardından TÜRKLİM Başkanı Hakan Genç söz aldı. Kıyı tesislerine işletme izni verilmesi kapsamında mevcut kıyı tesislerinin proje vizyonları, vaziyet plan onayları hakkındaki genelgeyi değerlendiren Genç, 2018 yılında yapılan düzenlemede yapılan genelgede bazı sıkıntıların ortaya çıktığını belirtti. Limanlardan genelge ile düzenlenen konuların yerine getirilmesinin istendiğini dile getiren Genç, “Bunların bir kısmı yapılabilir ama bir kısmı teknik olarak yapılması zor. Biz TÜRKLİM olarak 2019 yılında bir üniversite heyetine bu konuyla ilgili bir teknik rapor hazırlattık. Ve ilgili genel müdürlüklerimize de arz ettik. Bu konu hala ortada ve çözüme muhtaç. Dolayısıyla, TÜRKLİM, DTO ve ilgili genel müdürlüklerimizle ortak bir toplantı olmasını ve teknik bir konu olduğu için TÜRKLİM olarak geniş bir kadroyla katılmak arzusundayız” diye konuştu.
Koster yenileme projesine destek yok
Toplantıda Hakan Genç’in ardından KOSDER Başkanı Hüseyin Kocabaş söz aldı. Koster Yenileme Projesi’ni değerlendiren Kocabaş, yeni gemilerin yapılmaması ve Avrupa’nın elden çıkarmaya çalıştığı eski gemilerle günü kurtarmaya mecbur kaldıklarını ve kalmaya da devam ettiklerini belirtti. En büyük sorunları olan finansmana ulaşmak ve her geçen gün zorlaşan rekabet şartları neticesinde yaşlanmış ve eskimiş gemilerin yaşlanmış ve eskimiş gemileri yenileyebilmek adına çalışmalar yapmak için KOSDER’i kurduklarını dile getiren Kocabaş, çok çaba gösterdiklerini ve neticesinde 2018 yılının 11 Haziran’ın da bekledikleri fırsatı yakaladıklarını ancak engellendiğini ifade etti. Bu olumsuz duruma rağmen ümitlerini kaybetmediklerini ve çalışmaya devam ettiklerini aktaran Kocabaş, şu ana kadar ne yenileme projesine bir destek bulamadıklarını ve Hurda Teşviki meselesine bir netlik kazandıramadıklarını söyledi.
Baylan: Koster yenilemesi için bankalar olumsuz dönüş yapıyor
Kocabaş’ın ardından söz alan Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı Denizcilik Genel Müdürü Ünal Baylan, koster filosuna finansman vermek konusunda emek harcadıklarını ancak bankalardan olumsuz döşünler aldıklarını belirtti. Baylan, şunları söyledi; “Emek harcıyoruz, ışık da görüyoruz ama sektör Türk bankalarından kredi kullanmaya sıcak bakmıyor. Belki üç beş tane örnek teşkil edecek projeyi bu anlamda gerçekleştirebilirsek, özellikle koster işletip sağlam bir bilançosu olan yani muhasebesini iyi tutan, gelirini, giderini ve öz kaynağını finansman sağlayacak kuruluşlara ibraz edebilecek bir yapı kurup, bununla alakalı yürüyebilirsek aslında bunu yıkabiliriz.”
Düzgit’ten ‘Gözetim ücreti’ değerlendirmesi
Son olarak İMEAK DTO Yönetim Kurulu Üyesi Recep Düzgit söz aldı. Meslek komitelerinin görevleri ve faaliyet kollarına göre ayrıldığını belirten Düzgit, mevcut 48 meslek komitesinden her birinin kendi konularıyla ilgili konuşmasının beklendiğini ifade ederek, “Konuyla hiç ilgisi olmayan kişilerin başka konulara girmesi ve bu konuda yanıltıcı bilgiler vermesi de çok üzücü. Gemi acenteliği komitesi en çok üyesi olan meslek dallarından biridir. Yaklaşık 1200 civarında izin belgesi olan gemi acentesi var. Limanlarımıza yılda 60 bine yakın gemi uğrağı var. Kabotajı çıkarırsak herhalde yurt dışı bağlantılı yavda gümrüklü sefer sayısı 45-50 bin arasında. Gemi acenteliği ücret tarifesi 60 yıldır yayınlanıyor. Dolayısıyla 50 bini 60 ile çarparsak milyonlarca kez akdedilen bir sözleşmenin hatalı eksik uygulandığı bir kelime manasından çıkarak buradan sonuç çıkarmak son derece hatalı. Ve üzücü. Gözetim ücreti gözetmekten ibaret değildir. Dolayısıyla yapılmadığını iddia etmek de son derece yanlıştır. Türkiye’de bu tarifeyi yapanlar geminin net tonajı ve geminin getirdiği yükle bağlantılı olarak iki tanımla yapılmıştır. İkisi entegredir. Ve tarifi de çok açık bir şekilde belirtilmiştir” diye ekledi. Düzgit, son olarak gözetim ücretleri ile ilgili resmi gazetede yayınlanan yazıyı okudu.
7DENİZ - ÖZEL
