İMEAK Deniz Ticaret Odası (DTO) Ağustos Ayı Meclis Toplantısı, meclis üyeleri, meslek komite üyeleri ve şu şube yönetimlerinin yoğun katılımıyla fiziki ve online olarak gerçekleşti. İMEAK DTO Toplantı Salonu’nda gerçekleşen toplantıya Denizcilik Genel Müdürü Ünal Baylan katılarak “Hurdaya Ayrılan Türk Bayraklı Gemilerin Yerlerine Yeni Gemi inşa Edilmesinin Teşviki” konulu bir sunum gerçekleştirdi.

 

Türk deniz ticaret filosunun 50 ila 5000 groston arasındaki deniz aracı sayısının 4377, yaş ortalamasının 22, ortalama grostonu 334, ortalama detveytinin de 274 olduğunu belirten Ünal, yönetmelik kapsamına yaşlı filoyu yenilemek için 20 yaş ve üzeri gemi sayısının ise 2229, yaş ortalaması 35, ortalama groston 335, ortalama detveytin ise 311 olduğunu kaydetti.

 

Amaç Türk ticaret filosunun rekabet gücünü arttırmak

 

Her geçen gün artan maliyetlerin tüm dünyada olduğu gibi denizcilik sektöründe de yakinen hissedildiğini ifade eden Baylan, “Yaşlanan filo özellikle Karadeniz ve Akdeniz’de hakim olduğumuz piyasada rekabet gücümüzü azaltıyor. Finansmana erişim olmayınca yüksek yatırım bedeli gerektiren gemi yatırımlarında da ciddi sıkıntılar yaşanabiliyor. Bu anlamda bir zorluğumuz var. Haliyle 20 yaşın üzerindeki gemileri işletmenin de gerek çevresel gerek mal emniyeti açısından da riskleri arttırıyor. Bu anlamda rekabet avantajını kaybediyoruz. Amacımız bu pastadan özellikle koster filomuzun Karadeniz ve Akdeniz’de aldığı pastayı kaybetmek istemiyoruz. Bunu tam tersine arttırmak istiyoruz. Bu açıdan filomuzu yenilememiz gerekiyor. Stratejik bir konumdayız. Görüldüğü gibi dünyada yaşanan sıkıntılar deniz ticaretini oldukça olumsuz etkiliyor. Bir ülkenin yükünü taşımama gemisini kullanmama gibi sıkıntılar yaşanabiliyor. Biz de bulunduğumuz bu stratejik coğrafyada en azından kendi yükümüzü kendimizin de taşıyabileceği oranda bir filoya sahip olmak, ilerde farklı sıkıntılar olduğunda bu işi yapabilmek ve ticaretimizi idame ettirebilme şansımızı kaybetmek istemiyoruz” dedi.  

 

 

‘Finalde yaşı 15’e düşürmek istiyoruz’

 

Denizcilik sektörünün için bir ilk olan mevzuatın 28 Nisan 2021’de yayınlandığını ancak 28 Haziran 2022’de yenilendiğini aktaran Baylan, “Geçen yıl ki mevzuatta 5 gemi vardı bunu 10’a çıkardık. Düşüncemiz yüzde 10 ila 20 arasında bir destek sağlayabilmek. Bu tabi gemi tipine göre değişiklik gösterecek. Bunun gördüğü rağbetle beraber sayının arttırılması söz konusu. Tabi önce bir görmek istiyoruz. Amacımız finalde yaşı en azından 15’e kadar düşürmek istiyoruz” dedi.

 

Her yıl 10 gemi

 

Teşvik verilecek gemilerin şartları ve özellikleriyle ilgili de bilgi veren Baylan, şöyle devam etti; “Öncelikle kapsam milli gemi sicilimize kayıtlı bir gemi. 50 grostona 5000, özelikle yakın kıyısal sefer yapan yolcu taşıyan küçük teknelerin, farklı amaçla çalışan ticari teknelerin ve gemilerin yararlanması için 50 grostona çekildi. Ve diğer bir şartımız da 20 yaş ve üzeri olması. Diğer verdiğimiz bir destek yine milli gemi siciline kayıtlı olacak. Kabotaj hattı veya iç sularda sefer yapacak ve 50 groston üzeri ticari gemiler bu ikinci desteğimizi alacak. Haziranda talepleri alıp ona göre de oradan kendimize bütçe alacağız. Her yıl 25 bin grostonu geçmeyecek şekilde, büyük ve küçük gemi ayrımı yapmadan en fazla 10 adet gemi koyduk."

 

Fosil yakıtlı gemiye 1,5 çevreci gemiye ise 2,5 kat teşvik verilecek

 

Fosil yakıt kullanan ve çevreci gemiler konusunda da teşvik oranlarının değiştiğine işaret eden Baylan, “Folis yakıt kullanan gemiler için hurda bedelinin 1,5 katı veriyoruz. Bu 1,5 bir önceki yönetmelikte 1 kattı. Bir pozitif ayrımcılıkta fosil yakıt kullanmayan yani çevre dostu gemileri için. Bir yerden başlamak istiyoruz. Motivasyonumuz çok yüksek. Buna da hurda beledinin 2,5 katı bir ücret vereceğiz” diye konuştu.

AVS'den yaşlılara özel iftar yemeği AVS'den yaşlılara özel iftar yemeği

 

‘Bu mevzuata önem veriyoruz’

 

Teşvik mevzuatına ilişkin detaylı bir sunum yapan Baylan, şöyle devam etti; “Teşvik tutarı geminin boş ağırlığının, güncel hurda fiyatıyla çarpımından oluşacak. Biz güncel hurda fiyatını da hiç kimsenin yorumuna bırakmayacak her gün yayınlanan bedele bağladık. Amacımız burada bir sistemi tetiklemek. Filoda onlarca, yüzlerce ve binlerce gemi var. Bunların hepsine teşvik verip yapmak imkansız ama bizim derdimiz burada bir hikaye yazmak. İnanıyoruz ki bu sonrasında artarak devam eder. Donelerle insanları bizim sektörümüze gerek yatırım yapmak gerekse de doğru algı için, Türkiye’nin en iyi ticaret yapan tüccarlarının, çok iyi yatırım yapanlarının, çok büyük holdinglerinin bu sektörde olduğunu, bunların finansmandan daha çok farklı desteklere ihtiyacı olduğunu bu konuda hep beraber bir vizyon çizmemiz lakım. Onun için bu mevzuatımıza ve sonrasında çıkacak olanlara önem veriyoruz.

 

 

Hurdaya verilecek gemi, yeni gemi inşası bitene kadar kullanılacak

 

Standart bir sistemimiz var. Çok karmaşık değil. Önce başvuru alıyoruz. Uygun satış belgesi veriyoruz. Teşvik belgesi aldıktan sonra başvurucular 4 ya içerisinde yükleniciyle yeni gemisinin inşaatına yönelik planlamasını bize sunuyor. Bunu biz tekrar değerlendiriyoruz. Burada tek bir konu var. Geminin üzerinde seferden men, ipotek, haciz olmayacak. Yani gemi aktif bir gemi olacak. Hurdaya vereceğiniz gemiyi, yeni yaptıracağınız gemiyi suya indirene kadar kullanıyorsunuz. Yeni gemi inşası süreci boyunca gemiyi kullanmamanız söz konusu değil. Gemiyi yeni gemiyi indirene kadar kullanabiliyorsunuz. Tabi burada seferden men olmayacak. Böyle bir şey olursa siz gemiyi hurdaya da veremezsiniz. Geçerli deniz aracı belgesi olması gerekiyor. Çalışan bir gemi olmalı. Hurda olan bir gemi zaten bizim sistemimizde yok. Onun getirilmesini istemedik. Mevcutta yaşlı olan bir gemiyi sistemden alıp onun yerine yeni bir gemiyi kullanmak istiyoruz. İnşa süresi en fazla 3 yıl olacak. Önemli maddelerden biri Türk bayrağında çalışacak 5 yıl boyunca. Türkiye’de inşa edilecek. Burada yüzde 50 yerlilik istiyoruz. Yeni inşa olunan gemi üzerine, ödeme yapılmadan önce kullandırılacak teşvik tutarı kadar birinci derece ve birinci sıradan döviz cinsinden ipotek konulacak veya aynı tutarda Bakanlık lehine "banka teminat mektubu" düzenlenerek teslim edilecek.

 

‘Herkesin desteğini bekliyoruz’

 

Teşvik ödemesi, inşa olunacak geminin hurda teşvik tutarında olacak şekilde 3 taksitte tersaneye yapılacak. Süresinde tamamlanmayan projelere ödeme yapılmayacak. Amacımız sistemi güzel şekilde başarabilmek. Umut ediyoruz ki; daha sonra güzel revizeler ile kendimizi daha iyi ifade edebiliriz. Bu sistemi hep beraber güzel noktalara getirmek istiyoruz. Denizcilik sektörüne değer veren herkesin desteğini bekliyoruz.”

 

 

Baylan, sunumunun ardından soruları yanıtladı. GİSBİR Başkanı tarafından sorulan ödenen paranın dövize endeksli mi yoksa TL üzerinden mi yapılacağına sorusuna yanıt veren Baylan, “Örneğin para 1 milyon TL, size yüzde 40’ını vereceğiz. O günkü kurdan vereceğiz. Dolar üzerinden gideceğiz. Senin alacağın teşvik 100 bin dolar ise, sen diyeceksin ki ben kızağa koydum yüzde 40’ını ver. 100 bin doların 40 bin doları o günkü Merkez Bankası kurundan çevrilip sana Türk parası olarak ödenecek. 6 ay sonra yüzde 30’a geldin yine o günün Merkez Bankası kurundan vereceğim” dedi.

 

Denizcilik Genel Müdürü Ünal Baylan’ın sunumunun ardından İMEAK DTO Başkanı Tamer Kıran ve Meclis Başkanı Salih Zeki Çakır tarafından plaket verildi.

 

 

7DENİZ

Editör: Haber Merkezi