İsveç’te işçi sınıfı hareketine Göteborg liman işçilerinin son bir yıllık mücadeleleri; grev ve direnişleri damgasını vurdu. İşçiler, çalışma koşullarının iyileştirilmesi ve limanda çalışanların yüzde 85’ini örgütleyen Liman İşçileri Federasyonunun patron tarafından muhatap alınması için fazla mesai yapmayı reddettiler. Grev ve direnişler örgütlediler. Göteborg Limanda bugün, İsveç İşçi Sendikaları Konfederasyonuna bağlı Transport İşçileri Federasyonunun toplu iş sözleşmesi yürürlükte. İşveren, limanda geçerli bir sözleşme olduğunu öne sürerek işçilerin örgütlü olduğu bir diğer sendika olan Liman İşçileri Federasyonu ile sözleşme yapmayı ve sendikanın temsilcilerini tanımayı reddediyor. Limandaki grev ve direnişlerin İsveç sanayi ve ihracatına darbe vurduğunu iddia eden İsveç Sanayi ve Ticaret Odaları (Svensk Näringsliv) ise, hükümetten “grev hakkının sınırlanması” için yeni düzenlemelere gidilmesini talep ediyor. TEKELLER İSTEDİ, HÜKÜMET HAREKETE GEÇTİ Tekellerin bu isteklerine en büyük destek burjuva partileri olarak adlandırılan muhalefetteki sağ partilerden geldi. Sosyal Demokrat ve Yeşillerin oluşturduğu azınlık hükümeti ise başlangıçta sessiz kalmayı tercih etti. Ancak tekellerin bastırması karşısında Çalışma Bakanı Ylva Johansson, Göteborg Limanındaki anlaşmazlığın “İsveç modelinin iyi işlemediğini gösterdiğini” öne sürdü ve “İşverenin toplu sözleşmeyi imzalamasına rağmen ayrıca eylemlere maruz kalmasını oldukça rahatsız edici” bulduğunu söyledi. Bakan, sorunun çözümü için “arabuluculuk kurumunu”nu göreve çağırdı. Arabulucuk kurumu, bugüne kadar yapılan grev ve direnişleri inceleyecek ve grev hakkının sınırlandırılması için alınması gereken önlemleri belirleyip en geç 31 Mayıs 2018 tarihinde hükümete bildirecek. LİMAN İŞÇİLERİNİN MÜCADELESİ YENİ DEĞİL İsveç Arbetet gazetesi, Göteborg limanlarındaki anlaşmazlığın son yıllarda ortaya çıkan bir anlaşmazlık olmadığını, 45 yıldan beri süren bir mücadelenin devamı olduğunu belirterek işçilerin sendika ve işverenlere karşı sürdürdükleri direnişin kronolojisini çıkardı. Göteborg Limanında direnişle sonuçlanan ilk anlaşmazlık 30 Ekim 1969 günü yaşandı. Liman şefi gün boyunca gemilere tuz yükleyen işçilerden fazla mesai yapmalarını istedi. 52 yaşındaki Ingvar Persson, şefi azarlayıp fazla mesai yapmayacaklarını söyledi. İşveren, Persson ve birlikte hareket ettiği arkadaşını işten atınca Transport İşçileri Federasyonu devreye girdi. İşveren ve sendika arasında varılan uzlaşma sonucu işten atma cezası iki haftalık ücret kesimine dönüştürüldü. Ancak uzlaşma işçileri tatmin etmedi. Sendikanın tüm itiraz ve engellemelerine ve grevi yasa dışı ilan etmesine rağmen tüm işçiler, 11 Kasım günü işi bırakarak direnişe geçti. Bir hafta sonra işveren, ücret kesintisinden vazgeçtiğini açıkladı. İşçilerin zaferiyle sonuçlanan direniş, uzlaşmacı bir çizgi izleyen sendikayla işçiler arasındaki çelişkinin derinliğini gösterdi. Ve bu çelişki her geçen yıl daha da artarak devam etti. SENDİKADAN MANİPÜLATİF ADIM Sosyal demokratların denetimindeki Transport İşçileri Federasyonu, 1969 yılında yaptığı kongresinde küçük şubelerin kapatılmasını ve yeni kurulacak bölge örgütlerine bağlanmasını kararlaştırdı. Böylelikle şubelerin yönetimlerinde bulunan mücadeleci işçi önderlerini tasfiye etmeyi ve limanlarda meydana gelecek direnişleri engellemeyi amaçladı. Ancak daha önceleri sendikanın yaptığı toplusözleşmeden hoşnutsuz olan şubeler, karara karşı çıkınca federasyon yönetimi, “Diğer iş kollarındaki işçilerle dayanışmacı olmamakla ve grup egoizmiyle”suçladığı binden fazla işçiyi ihraç etti. Üyelikten atılan işçilerin bir kısmı bir araya gelerek 1972 yılında, günümüzde Göteborg’deki mücadeleye önderlik eden Liman İşçileri Federasyonunu kurdu. SOSYAL DEMOKRATLAR KOMÜNİSTLERİ SUÇLADI Transport İşçileri Federasyonu, yeni fedarasyonu kuranların Sol Partili Komünistler ve Marksist-Leninist Komünist Partisi (Devrimci) tarafından yönlendirildiklerini iddia etti, işçi önderlerini sendikal hareketi bölmek ve güçten düşürmekle suçladı. Göteborg’daki ilk direnişin üzerinden 45 yıl geçmesine rağmen liman işçilerinin işverenlerin yanı sıra Transport İşçileri Federasyonu ile mücadeleleri sürüyor. Sosyal Demokrat ve Yeşillerin oluşturduğu hükümetin grev ve direnişleri yasaklamak için attığı adım, Sosyal Demokratların yönetiminde olduğu İşveç İşçi Sendikaları Konfederasyonu (LO) ve Transport İşçileri Federasyonu tarafından sessizlik ancak memnunlukla karşılanıyor. Uzun yıllar Göteborg’de liman işçiliği ve sendika başkanlığı yapan Hans Wahlström, “Eğer toplu iş sözleşmesinin olduğu işyerlerinde grev ve direnişler yasaklanırsa Liman İşçileri Federasyonunun ayakta kalması güç olur” diyerek tehlikeye işaret ediyor. GREV HAKKI, SOSYAL DEMOKRAT HÜKÜMET TARAFINDAN TEHDİT EDİLİYOR Göteborg Limanında tekellerin talepleri gerçekleşirse, İsveç işçi sınıfının bedeller ödeyerek elde ettiği grev hakkı önemli ölçüde kısıtlanacak. Bundan sadece Liman İşçileri Federasyonu değil, otonom grupların yönetiminde bulunduğu İsveç Sendikaları Merkezi Örgütü de (SAC) olumsuz etkilenecek, işverenlerin hakları gasbettikleri işyerlerinde eskisi gibi ambargo uygulayamayacak ve grevlere gidemeyecek. Bunun ayrımında olan LO’ya bağlı Kağıt İşçileri Federasyonu, 23 Kasım günü, yaptığı yazılı açıklamada grev hakkının işçilerin en temel ve özgürce kullanmaları gereken ve uzun mücadeleleri sonucu kazanılan bir hakları olduğunu hatırlattıktan sonra “Devamlı burjuvaların saldırısına uğradı. İsveç Ticaret ve Sanayi Odaları nefret ediyor. Şimdi bu hak ciddi olarak Sosyal Demokrat hükümet tarafından tehdit ediliyor” diyerek grev hakkının sınırlandırılması girişimlerine tepki gösterdi. Kaynak: Evrensel/Stockholm