Bir Türk girişimci ʹgölge toplarıʹ adı verdiği proje ile ABDʹde barajlardaki suyun buharlaşmasını engelledi. Söz konusu polietilen topların kimyasalların buharlaşmasına engel olacağı da belirtiliyor. Türk girişimcinin ekolojik projesi ABDʹde başarılı oldu. Ankaralı girişimci Erkan Kocaʹnın uzun süredir üzerinde çalıştığı ˮgölge toplarıˮ isimli ekolojik proje, ABDʹde başarılı olunca Türkiyeʹde ilgi görmeye başladı. Koca, ABDʹnin California eyaletine bağlı Los Angeles kentinin susuzluk sorununu çözmek için büyük barajlardan birini 96 milyon tane siyah plastik topla örttüğünü belirterek suyun buharlaşmasını engellediğini kaydetti. Koca, gölge topu olarak adlandırılan polietilen topların, barajların yanı sıra atık su depoları, nükleer santraller, maden şirketleri ve havalimanlarında da kullanılabileceğini söyledi. Erkan Koca açıklamasına şöyle devam etti: ˮTüm nükleer santrallerin soğutma havuzları bulunur. Bu havuzlar yurtdışında birçok şirket tarafından gölge toplarıyla doldurulur ve herhangi bir sızma ve çevreci bir provokasyona maruz kalmamak için soğutma sırasında buharlaşma engellenir. Havalimanlarında da, özellikle sulak bölgelerde kuşlar su içmek için bu alanlara inerler. Bu alan toplarla kapatılırsa hayvanlar suyu görmeden gitmek durumunda kalır. Aynı zamanda alandaki uçaklar da zarar görmeyecek, çevrenin dengesi de bozulmayacak.ˮ Koca, açık kimyasal ürün üreten firmaların atık su depolarındaki suların ve maden şirketlerinin siyanür havuzlarının da bu toplarla kapatılması gerektiğini söyledi. Siyanür havuzlarından su içen hayvanların ölebildiğini belirten Koca, Avrupaʹda ölen kuş başına ciddi maddi yaptırımların uygulandığını belirtti. Koca, Los Angelesʹta kullanılan yöntemin Türkiyeʹde de uygulanabilir olduğunu, özellikle yaz aylarında Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde kullanılan barajlarda ciddi bir buharlaşma sıkıntısı yaşandığını ifade etti. Gölge topu projesinin Türk medyasında yer bulmasının ardından gelen tepkileri anlatan Koca, şöyle konuştu: ˮYurtdışında böyle bir uygulama yapılınca tüm ulusal basında yer aldı. Fakat biz bunu daha önce düşünüp başta Ankara olmak üzere birçok ilde tanıtmaya, insanlara ulaşmaya çalıştık ancak destek alamadık. Aksine bizim görüştüğümüz birçok kişi ʹBu toplarla oynanıyor mu, eve götürsek çocuklar oynar mı?ʹ şeklinde sorularla geldi. Bizi ciddiye almayarak umursamaz bir tavır sergilediler. Bu da bizim ürünü pazarlama açısından şevkimizi kırdı. Bu topları dünyada üç tane firma üretiyor. Biri Amerikaʹda, biri Çinʹde, biri de biziz.ˮ Koca, topların suya zarar verebileceği yönündeki iddialara karşılık, ˮKullandığımız malzeme petrolden üretilen yüksek yoğunluklu polietilen. Üretilen top, içindeki suyu akıtmadığı için, baraj sularına kimyasal olarak hiçbir zararı yokˮ ifadesini kullandı. Gölge toplarının suyun bulunduğu alanı yüzde 92-93 oranında kapatarak buharlaşmayı engellediğini ifade eden Koca, ˮBu uygulama yapılırsa ülke olarak çok ciddi bir maddi kayıptan kurtuluyor ve suyu da kurtarmış oluyoruz. Daha çevreci ve pratik bir yöntem yokˮ dedi. Uzmanlara göre, barajların doluluk oranları Nisan-Kasım ayları arasında dörtte bir oranında azalıyor. Bu azalış, buharlaşmadan kaynaklanıyor. 7DENİZ