İstanbul ve Marmara, Ege, Akdeniz, Karadeniz Bölgeleri (İMEAK) Deniz Ticaret Odası’nın (DTO) nisan ayı meclis toplantısı, 4 Nisan Perşembe günü, DTO Meclis Salonu’nda yapıldı.
Meclis Başkanı Başaran Bayrak başkanlığında gerçekleştirilen toplantıda ilk olarak gelir-gider hesap durumuna ilişki bilgi verildi ardından ise bir video sunum ile önceki ayın Oda faaliyetleri paylaşıldı.
Toplantıda konuşan İMEAK Deniz Ticaret Odası Yönetim Kurulu Başkanı Tamer Kıran, Türkiye genelinde 31 Mart Pazar günü yapılan Mahalli İdareler Genel Seçimlerinin dünya demokrasilerine örnek gösterilebilecek büyük bir olgunlukla tamamlandığını belirterek seçim sonuçlarının ülke için hayırlı olmasını diledi. “Artık önümüzde seçimsiz geçirilecek 4 yıl gibi uzun ve önemli bir zaman dilimi var” diyen Kıran “Jeopolitik risklerin küresel ekonomiyi zorladığı bir süreçten geçerken artık seçim konusunu gündemimizden kaldırıp, birlik, beraberlikle hareket edip, hedeflere odaklanma, geleceğe yürüme zamanıdır” şeklinde konuştu.
“Döviz piyasasında dengelenme sinyali de almaya başladık”
Hâlihazırda en önemli ekonomik sorununun enflasyon olduğunu ifade eden Kıran, “Merkez Bankasının parasal sıkılaşma adımlarının son dönemde daha da güçlenmesi ile enflasyon ile mücadelede yeni bir aşamaya gelmiş bulunuyoruz. Bu kapsamda Merkez Bankası geçtiğimiz ay ekonomimizin gidişatı açısından en önemli politika adımlarından birisini attı, döviz kurlarındaki hareketlenmeye de bağlı olarak politika faizini 500 baz artırarak yüzde 50’ye çıkardı. Buna ilaveten, gecelik fonlama maliyetinde koridor makasını açarak pratikte faizlerin yüzde 53 seviyesine kadar ulaşması için de imkân yarattı. Bu gelişmenin kredi ve mevduat faizleri üzerinde etkisini de görmeye başladık. Uzun bir aradan sonra para politikasına bağlı olarak parasal aktarım mekanizmasının güçlenmesi TL’ye yönelimi önemli oranda destekleyecek bir boyuta ulaştı. Mart ayının son haftasında döviz piyasasında bir dengelenme sinyali de almaya başladık” dedi.
Seçimlerin geride kalmasıyla enflasyon ile mücadelenin güçlenmesinin, sürdürülebilir büyüme sürecine girilmesi açısından da büyük önem taşıdığını belirten Tamer Kıran, “İç talepteki gerilemeye bağlı olarak bir süreliğine yavaşlamasını beklediğimiz ekonomimizin bu süreçten en kısa sürede çıkmasında en önemli görevin denizciliğimizin de önemli katkı sağladığı ihracat ve turizme düşeceğini değerlendiriyoruz” ifadelerini kullandı.
Mart ayında denizcilik sektörünü ilgilendiren önemli gelişmelerin olduğunu kaydeden Tamer Kıran, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı Denizcilik Genel Müdürlüğü’nün 30 Mart’ta yayınladığı bir duyuru ile Türk Bayraklı Ticari Yatlar için güzergâh, mürettebat, yatçı veya yolcu değişikliklerinde kullanılmak üzere her bir Seyir İzin Belgesine bağlı 3 adet değişiklik sayfasının düzenlenmesine imkân sağlandığını söyledi.
“Yeni gemi inşası ile Türk gemi filosu gençleşecek”
“Hurdaya Ayrılan Türk Bayraklı Gemilerin Yerlerine Yeni Gemi İnşa Edilmesinin Teşvikine Dair Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” de 23 Mart’ta Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdiğini belirten Tamer Kıran konuya ilişkin şunları kaydetti:
“Yeni yönetmelik ile hurdaya ayrılacak 20 yaş ve üzeri ticari gemi, deniz ve iç su araçları için 5.000 GT olarak belirlenen üst sınır 50.000 GT'a, önceki yönetmelikte her yıl en fazla beş adet gemi için, toplam 25.000 GT'yi geçmemek üzere en fazla on adet gemi için düzenlenebilen Teşvik Uygunluk Belgesi için de üst sınır 25.000 GT'den 50.000 GT'ye çıkarıldı. Ayrıca hurdaya ayrılacak geminin, geçerli Denize Elverişlilik, Su Aracı Uygunluk veya İçsuya Elverişlilik Belgelerinden birine sahip olması koşulu ile teşvik ödemeleri ile ilgili hususlarda, klas kuruluşunun yanı sıra yeminli mali müşavir raporunun da mümkün olabileceğine dair hüküm eklendi. Yeni gemi inşası ile Türk gemi filosunun ortalama yaşını azaltarak gençleştirecek, Türk tersanelerine hem inovasyon hem de yatırım anlamında katkı sağlayacağına inandığımızı yeni yönetmelik değişikliğinin sektörümüze hayırlı olmasını diliyorum.”
“Babadan öğrendiğimiz armatörlük artık söz konusu olmayacak”
Oda Başkanı Kıran, sonuçları itibarıyla sektörü yakından ilgilendiren Uluslararası Denizcilik Örgütü (IMO) Çevre Alt Komitesi (MEPC) 81. toplantısının, 18-22 Mart tarihleri arasında Londra’da yapıldığını, toplantıdan önceki hafta da 11-15 Mart tarihleri arasında sera gazları çalışma grubu 16. toplantısının gerçekleştirildiğini hatırlattı.
IMO’nun 2050 hedeflerine ilişkin kararlar hakkında bilgi veren Kıran, “Denizciliği çok zor günler bekliyor. Babadan öğrendiğimiz armatörlük artık söz konusu olmayacak. Bunu böyle kabul edip, öyle hazırlanmak lazım” dedi.
“Deniz Ticaret Odası olarak söz konusu önerilerin ve sera gazları emisyonlarına uygun yakıt standardının (GFS) Türk sahipli deniz ticaret filosuna etkilerini değerlendirmek üzere bir çalışma yapılmasının büyük önem arz ettiğini değerlendiriyoruz” diyen Kıran sözlerini şöyle sürdürdü: “Bu konuda daha önce de ‘Deniz Ticaretinde İklim Değişikliği Tedbirlerinin Türk Sahipli Gemi Filosuna Etki Değerlendirme Analizi’ raporunu hazırlayan Odamız Danışmanı Prof. Dr. Mustafa İnsel’e görev de tevdi ettik. Bu çalışmadan çıkacak sonuçları da dikkate alarak Eylül ayındaki IMO toplantılarında ülke olarak yer almanın ve görüşmelerde taraf olmanın ehemmiyetini de vurgulamak isterim.”
İstanbul Fuar Merkezinde, 11-14 Ekim 2023 tarihlerinde, Expomaritt Exposhipping fuarının başarıyla gerçekleştirildiğini belirten Tamer Kıran, "18. fuar 18-21 Şubat 2025 tarihlerinde yine aynı yerde, Yat ve Tekne Endüstrisi Derneği (YATED) tarafından Bosphorus Boat Show Kara Fuarı ile eş zamanlı olarak düzenlenecek" dedi.
Prof. Dr. Erhan Aslanoğlu’ndan sunum
DTO Başkanı Kıran’ın ardından İstanbul Topkapı Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Erhan Aslanoğlu, ”Türkiye ve dünya ekonomisi; göstergeler ve gelişmeler” konulu sunum yaptı.
Aslanoğlu, küresel deniz ticaret yollarıyla ilgili alternatif projelere ilişkin bilgi verdi. Aslanoğlu şunları kaydetti: “Çin’in Kuşak Yol Projesi’ni biliyoruz. Çin’den gemiler geliyor Kızıldeniz’den geçip İtalya üzerinden Avrupa’ya gidiyor. Demiryolu ve karayolu bağlantıları Orta Koridor dediğimiz biri Türkiye diğeri Rusya üzerinden… Bu, savaş nedeniyle pek olası görünmüyor ama bu koridor gündeme gelecek. Bu yolu hareketlendirmek için Azerbaycan, İran ve Türkiye arasında görüşmeler var. Geçtiğimiz eylül ayında G20 toplantılarında Hindistan alternatif bir kuşak yol projesi önerisiyle geldi. Türkiye’nin de haberi yoktu. Hindistan ‘bu yükler bizden BAE’ye gelir. Yük trenlerle Arabistan-Ürdün üzerinden İsrail limanlarına oradan da Avrupa’ya gider’ dedi. Türkiye için sürpriz oldu. Hızlı tepkiler verildi. Türkiye’nin ilk önerisi Irak Kalkınma Yolu idi. Bu proje Hindistan’ın tek başına yapacağı bir proje değil. Arkasında ABD, İngiltere olduğunu tahmin edebiliriz. Finans piyasaları hangi yol- hangi bölge daha güvenli olacak ve bu yolların finansmanını kim yapacak sorularını soruyor.”
Expomaritt Exposhipping İstanbul Fuarı 18-21 Şubat 2025’te
Aslanoğlu’nun ardından kürsüye gelen Expomaritt Exposhipping Fuarlar Müdürü Semih Etyemez de 18-21 Şubat 2025 tarihlerinde Deniz Ticaret Odası adına İstanbul Fuar Merkezi’nde gerçekleştirilecek Expomaritt Exposhipping İstanbul Fuarı ile ilgili bilgi verdi. Semih Etyemez fuara 20 ülkeden katılım olacağını belirterek büyüyen fuar alanıyla birlikte uluslararası katılımcı sayısında artış hedeflediklerini söyledi.
“Deniz kazalarını önlemek için çalışma yapılmalı”
Aslanoğlu’nun ardından Saim Oğuzülgen söz aldı. Oğuzülgen, son zamanlarda meydana gelen deniz kazaları için “Hepimizin eksikliği var. Hiç kimse kendini bu konuların dışında tutmasın” ifadelerini kullandı. Ticari düşüncenin daha ağır basması nedeniyle emniyet bakımından zafiyetler başladığını söyleyen Oğuzülgen deniz kazalarındaki artışlar ile can ve mal kaybının önlenmesi için Oda’nın önderliğinde ‘Deniz kazalarını önleme ve denizde emniyet kültürünü artırma’ çalışması yapılması önerisinde bulundu.
Metin Düzgit: Limanlarımıza gelen gemilere kademeli yaş sınırlaması getirilmeli
Toplantıda son olarak Metin Düzgit kürsüye çıktı. Düzgit, geçtiğimiz günlerde İstanbul Beşiktaş’ta meydana gelen yangında 29 kişinin hayatını kaybettiğini belirterek şöyle konuştu: “Bizim ülkemiz insan canının kıymetinin bilinmediği bir anlayışla yönetiliyor. İşin kötüsü halkı bu yönde yönlendirmekle ilgili son dönemde irade de zayıflamaya başladı. Sektörümüzde oluşan bu kazalar ciddi şekilde araştırılmalı. Bizlerin de taraf olduğu, haberdar olduğu şekilde, çuvaldızı kime batacaksa batsın, araştırma komisyonları kurulmalı. Bizler de bunlara dâhil olmalıyız. Bir işi iyileştirmenin yolu önce gerçeği kabul etmekle başlıyor. Yoksa bunların önüne geçemeyiz. Kendi filomuzda bir şey olduğunda diğer gemilerde olmaması için hemen tedbirleri alıyoruz. Ya da başka bir filonun gemisinde bir şey olduğunu duyduğumuzda hemen uygulamaya geçiriyoruz.”
Düzgit, geçtiğimiz günlerde dümen arızası yapan bir geminin boğazı trafiğe kapattığını hatırlatarak “Türkiye olarak denizcilik sektörünün tüm bacaklarında aktif olan dünyadaki iki ülkeden birisiyiz. Bizim artık daha cesur politikalara yön vermemiz, limanlarımıza gelen gemilere kademeli yaş sınırlaması getirmemiz gerekiyor. Yaş bir geminin bakım tutumuyla ilgili ana kriter” diye konuştu.
Boğazlarda aşırı trafik biriktiğini belirten Düzgit, gemi yoğunlaşmasıyla ilgili çalışma yapılması gerektiğini dile getirerek bunun kazaları ve çevre kirliliğini de artırdığını ifade etti.
Meclis toplantısı konuşmaların ardından sona erdi. Bir sonraki meclis toplantısı 9 Mayıs Perşembe günü gerçekleşecek.
Özlem Çoban/7DENİZ
