ABD’nin doğu kıyısında bulunan Kaptan Cook’un ünlü gemisi HMS Endeavor’un olası keşfi, Avustralya tarihinde “büyük ölçüde önemli bir an” olarak nitelendirildi, ancak araştırmacılar, enkazın bulunup bulunmadığını henüz kesin olarak teyit etmedikleri konusunda uyarıyor.
Medya organlarına göre, Rhode Island Deniz Arkeolojisi Projesi ya da Rimap’tan gelen arkeologlar, Kaptan James Cook’un 1770 yılında Avustralya’ya ulaştığı ünlü geminin son yerini belirledi.
Gemi daha sonra İngiliz kraliyet donanması tarafından Amerikan bağımsızlık savaşında kullanıldı ve sonra 1778’de Newport, Rhode Island’daki bir düzine diğer gemiyle birlikte battı.
Proje direktörü Kathy Abbass, “Sanırım bunlardan hangisinin o gemi olduğunu söyleyebiliriz.” diyor.
Avustralya Ulusal Denizcilik Müzesi’nin yöneticisi Kevin Sumption, Endeavour adlı geminin yerinin tam olarak teyit edilmesine rağmen, tam olarak teyit edilmediğini doğruladı.
Sumption, ABD’deki dalgıçların şu anda beş gemi enkazından birinin Endeavour olup olmadığını anlamak için bölgeden numune toplayarak çalıştığını söylüyor.
“Bunun Endeavor olduğu kesin değil. Çok özel ahşap numuneleri dikkatlice topluyoruz ve elimizde olanı görmek için adli analizler yapacağız. 1778 Ağustos’unda Newport’ta parçalanan gemilerin çoğu, Amerikan veya Hint kerestesinden yapılmıştı ama Endeavour, İngiltere’nin kuzeyinde meşe ağacından inşa edilmişti.
“Detaylı çalışmalarla, bu umut verici gemilerin kerestelerini örnekleyebiliriz ve bu geminin en azından İngiliz kökenli olduğuna dair kanıtlarımız olabilir.”
Cook, 1768 yılının Ağustos ayında Plymouth’dan ayrıldı ve 1770 Nisan’ında Endeavour, Avustralya’nın şu anda Botanik Koyu olarak bilinen bölgesine geldiğinde Avustralya’nın doğu kıyısına ulaşan ilk Avrupa gemisi oldu.
Geminin ismi, Lord Sandwich 2 olarak değiştirildi ve daha sonra, İngilizler tarafından, bağımsızlık savaşı sırasında yakalanan Amerikalılar için bir hapishane olarak kullanıldı.
Rhode Island savaşında bir abluka görevi görmesi için diğer gemilerle birlikte 1778’de kaldırıldı.
Sumption, limanın dibinde bulunan kereste örneklerinin boyutlarından dolayı, batığın kayıp Endeavor gemisine ait olabileceğine inandığını söylüyor.
“Temel olarak, bildiklerimiz, Endeavour gövdesinin büyüklüğü ve bu tip bir geminin belirli boyutlarda ahşap kullandığı. Bu boyuttaki bir gemiyle tutarlı olabileceğine benzeyen örnekler bulduk.”
Kereste örneklerinin İngiliz kökenli olduğu ortaya çıkarsa, araştırmacılar ABD’de yerel yetkililerden daha fazla delil elde etmek için enkazın etrafında kazı yapmak için onay isteyecekler.
Endeavour için yapılan arama, RIMAP ve Avustralya Ulusal Denizcilik Müzesi arasındaki ortak bir proje.
1768-1771 yıllarındaki ünlü seferi sırasında James Cook, güneybatı Pasifik Okyanusu’nun haritasının çıkarılmasına yardımcı oldu, ve gemisi Endeavour’la Avustralya’ya İngiltere krallığı adına el koydu.
Cook’un seyahat ettiği gemi birçok el değiştirdikten sonra nihayetinde Lord Sandwich ismini alarak Amerikan Bağımsızlık Savaşı’nda İngilizlerin yaptığı kuşatmada kullanıldı.
Gemi, Amerikalı koloniciler ve İngilizler arasındaki Rhode Island muhaberesinden önce 1778 yılında batırıldı. (The Guardian)
